در جواب سائلان گوید
از کتاب:
کۆمەڵەی شیعری فەقێ قادری هەمەوەند
اثر:
فقی قادر هموند (1830-1890)
6 دقیقه
837 مشاهده
ئەر سوئال کەران جە لوای نەبی:
پەی چێش تا بە عەرش بێسەبەب نەبی؟!
جە عەرش ئەعلا تا بە لامەکان
بێ واسیتە بی بێ ئان و زەمان؟!
جەواب دەر: تا عەرش حەدد ئیمکانەن
عالەم ئەسباب بەستەی زەمانەن
ئەنوار زاتەن موڵک لامەکان
نە ئەسباب دارۆ نە ئان و زەمان
وە هەم ڕەحم حەق مەیلش عەیانەن
جەزب کونندەی موقەڕڕەبانەن
وە هەم هەرکەسێ یاوا بەو مەکان
حیسسە جە قودرەت دارۆ بێ گومان
یاڕەب بە میقدار ئەنوار سیفات
بەر نەبی و بەر ئال نەبی سەلەوات
***
خولاسە نەبیی ناسر و مەنسوور
قەلب و قاڵبش بی بە قوببەی نوور
مەئوای لامەکان بێ وادی و سەحرا
بێ تەرکیب و ڕەنگ بێ چوون و چرا
بێ زەحمەتی پاو بێ حەرەکەی تەن
بێ ئان و زەمان وە بێ چوون و چەن
جیسم و جان نە شەوق تەجەللای لیقا
هەر یەن مەزانان ڕەوانەن نە ڕا!
بیروون و دەروون ئەجسام و ئەعزا
یەکسەر زاکیر بین بە نوتق ئەڵڵا
ڕۆح نە گریەی شەوق عەشق نە سەیحەی شوور
تەن نە وەجد و سوکر دڵ خەشیەی حوزوور
نەودەم نە ڕەحمەت زات شەکووری
تۆشا بادەی حیلم جورعەی سەبووری
حەدەس عەدەم بی قیدەم دا ئەسەر
تەن تەبەڕڕا بی جە ئەجزای عونسور
جیسم و جان هەردوو مونعەکیس نە هەم
تەن مەستوور جان جان بی موجەسسەم
جە دەریای قودرەت کەرد شەناوەری
ساف بی نە کوسووف نەفس بەشەری
هەم قەلب و قاڵب هەم جەستەی ئەعزا
یەکسەر بین ناتیق، بینا، شنەوا
چەند تەبەقەی نوور حیجابش کەرد تەی
چەند دەریای غوفران ڕەحمەتش کەرد پەی
نەزدیک بی بە قورب وەعدەگای ویساڵ
سەر دا جە نەبی زەمزەمەی ئەحواڵ
قەترە بە دەریای قیدەم بی مولحەق
سیفات قائیم بی بە زات موتڵەق
چون زەڕڕەی بە قورس خورشید کەردش لەمس
نەمەند جای «دوی» جە پڕتەو شەمس
جە ئەنواع مەوج تەجەللای جەلال
وەقت بی شوعلەی نوور نەبی بۆ پامال
کیبریای ئەقدەس جە سیفات نوور
حائیت کەرد جە بەین حیجاب مەستوور
موحەممەد نە عەین ئاینەی ئەنوار
«رأی العينعربی» خالیق وێش دی ئاشکار
«فەقێتخلص» نەی جادا گوشاد مەکەر لەب
زوبان درازی دوورەن جە ئەدەب
ئەسرار غەیبەن زات وەحیدەن
پەی هەر کار «فعال لما يريدعربی» ەن
«بين الحبيبينعربی» ڕەمز و ئەسرارەن
مەلەک مەحروومەن بەشەر ئەغیارەن
نەمەند جای نەفەس مەڕانە زوبان
خاریجەن جە وەهم قیاس و گومان
جە کیبریای زات واحید و ئەحەد
سادر بی یەک سەوت: «قف يا محمد!عربی»
بەخشا بەشارەت عەلیم دانا
«قاب قوسينعربی» ەن «قربك او ادنیعربی»
ئەحسەن جە ئیکمال ڕوتبەی نبووەت
جە قورب قودرەت دەریای عەزەمەت
جە هەیبەت زات ئەنواع جەلال
چون غائیب نەبی جە حاڵ و ئەحوال
ئافەرین جە زات خواجای کائینات
سا چوون تەقدیم کەرد توحفەی تەحییات
جەواب سەلام چون دا بە سوبحان
یادئاوەری کەرد جەودەم ساڵحان
هەم مەرام وێش هەم ڕجای ئوممەت
چتەور تەقدیم کەرد جە قورب قودرەت
سادر بی فەرمان جە «رب المعبودعربی»
عەتام کەردەن پێت مەقام مەحموود
ئەووەڵ کەس تۆنی جە خاک بۆ مەحیا
هەم تۆنی هادی و موهتەدی و هودا
«مأذوناًعربی» جە من پەی ڕجای ئوممەت
ئەووەڵ کەس تۆنی کەری شەفاعەت
موبەششیر تۆنی بەشیر و نەزیر
قەبووڵەن ڕجات سەغیر ئەر کەبیر
هەم تۆنی سەرخێڵ ئەنبیا تەمام
دینت باقییەن تا قام قیام
هەم تۆنی مەتین ناسیح و نەسیح
ئوممەتان تۆن مەهدی یو مەسیح
هەم تۆنی ڕەحمەت پەرێ عالەمین
هەم بە دین تۆ نەسخم کەرد هەر دین
هەرکەس بە قەول و فیعلت کۆ عەمەڵ
مەستانۆ جەننەت بێ موزد و بەدەڵ
هەرکەسێ ئوموور شەرعت کەرد ئەدا
وەلی ئەو کەسەن جە هەردوو سەرا
هەرکەس حوبب تۆش دایم نە دڵەن
ئەو کەس جە عوقبا موراد حاسڵەن
هەرکەسێ بوغزت باوەرۆ نە پێش
ئەو کەسە دۆزەخ مەستانۆ پەی وێش
هەرکەس بە ئیسمت بدۆ سەڵەوات
ئەو کەس ناجییەن نە پرد سیرات
هەرکەس ئەسحابت نەشناسۆ بە خاس
ئەو کەس جە دارەین نمەبۆ خەلاس
هەرکەسێ باغیز ئەولاد تۆ بۆ
ئەو کەس نە جەننەت مەبۆ ڕەنجەڕۆ
دۆستانت واریس حەوز کەوسەرەن
دوژمنان تۆ قەید سەقەرەن
دۆستانت ئازاد نە هەر دوو دنیا
دوژمنان تۆ کەریهـ و گومڕا
سفرە گوشاد بی جە عیلم و حیکمەت
مەملوو بی سینەی شەمس نبووەت
تۆشا جە ڕومووز مەعنا و دەقائیق
مەزەی مەعریفەت بادەی حەقائیق
جەو بەزم عوشرەت جەو کامەرانی
باقی نەمەند هیچ جە شادمانی
زات بێ زەواڵ حەیی لایەنام
قەبوول کەرد ڕجا ئەدا کەرد مەرام
عەزەمەت لایق شەئن ئەکبەری
شایستەی ئەوەن بەندە پەروەری
ئەفکار بێجای جەبرییان خام
ئیستە پەی نەبی یاوا بە ئەنجام
زومرەی ئەنبیا و ئەولیا تەمام
مەئموور ئەمرەن بە وەحی و ئیلهام
ئێمە چون غافڵ سونع سوبحانیم
مەئموور ئیلهام نەفس و شەیتانیم
ئیستە نە حوزوور «سيد الانامعربی»
ئەفکار جەبری یاوا بە ئەنجام
سەلام جە وێش و جە وێش تەحییات
قەبووڵ جە وێش و جە وێش شەفاعات
هەم وێشەن سائیل هەم وێشەن مەسئوول
هەم وێشەن جە وێش هەرچی کەرد قەبوول
هەم حاسڵ وەسڵ هەم ڕجاش قەبووڵ
هەم بێ ئان بە جای وێش کەردش نزوول
یاوا بە جای وێش ساحێب موعجیزە
جاگەش گەرم هەم حەڵقە نە لەرزە
ئەووەڵ کۆ میعراج نەبی کەردش دەرک
عەلی بی جێش کەرد میعراج موبارەک
بە کۆریی ئیبلیس و مونکیران ئەو
یاوا بە مەتڵەب موحەممەد ئەو شەو
یاران! حەمد حەق کەی مەبۆ تەمام؟
یە ڕوتبەی جاشەن «سيد الانامعربی»
«عز العربعربی» ەن ئوممییی موختار
عیززەتش بێ شۆ قەدرش بێ شومار
ئینشەڵڵا جە ڕۆژ زەلزەلەی مەحشەر
ئوممەتش جە نار ئازادەن یەکسەر
بە عیززەتی وێت عەزیم سوبحان
بە شەرافەت نوور «صاحب البرهانعربی»
بە حورمەت نوور عەشەرەی موبەششەر
بەشق ئیمامان جە ئیسناعەشەر
بە شەو میعراج شەمس نبووەت
عەتا کەر وەنەم قەترێ جە ڕەحممەت
هەم غوفران زەنب هەم ئیمان عەتا
هەم ئازادم کەر جەی بەندی بەڵا
«فەقێتخلص» ها میعراج یاوا بە خیتام
بەر موحەممەد بۆ سەڵات و سەلام
یاڕەب بە میزان ئەنوار هەر کار
دروود بەر موحەممەد نەبییی ئەبرار
دایم دروودت بێ حەدد و عەدەد
ڕێژان بۆ هەردەم پەرێ موحەممەد
هەم بەر ئەهل و بەیت ئەسحابش تەمام
هەردەم ڕەوان بۆ سەلات و سەلام
بە جەمع ئەنواع سروور و سروود
بەر موحەممەد بۆ هەزاران دروود
بەر والیدەینم ڕەحمەت بۆ مەدام
هەم بەر «فەقێتخلص» بۆ باقی «والسلامعربی»