انجمن ساختن وزیر در جواب ایلچی
از کتاب:
کۆمەڵەی شیعری فەقێ قادری هەمەوەند
اثر:
فقی قادر هموند (1830-1890)
4 دقیقه
742 مشاهده
سازا ئەنجوومەن پەی دەفع ئیشکال
ئەوسا جە ئێلچی وەزیر کەرد سوئال
ئاما بە جەواب مەرد حیلەباز
ئەدا کەرد سەنای هەردوو سەرئەفراز
وات ئێدەن مەرام وەزیر ئەولا
تەسکین دۆ حەربە نە سەفک دیما
ئێدەن وەزیفەی مەئموور سادق
جە ئوموور کار حیکمەت بۆ حازیق
ئەگەر نیفاق بۆ جە بەین دەوڵەت
بە تەڵەف مەشۆ ئیقلیم و میللەت
هەم خەزنەی دەوڵەت مەکێشۆ زەرەر
هەم مەزرعەی موڵک مەبۆ موسەخخەر
هەم نەسیمەی مەوت نە سەفحەی جیهان
خامۆش مەکۆ شەمع جەنگیی جەوانان
هەم هەرکەس جە موڵک مەبۆ هەراسان
مولەووەس مەبۆ ئوموور جیهان
ئێمە چون ئەرباب مەسنەد و جاهیم
وکەلای دەوڵەت ئوموور شاهیم
ئەر موڵک سوڵتان بەیۆ بە تەنزیم
تەحسینەن مووجیب وزەرا و نەدیم
ئەگەر خەجڵ بی نە موڵک هەر سوڵتان
مەوانان نەفرین بە موقەڕڕەبان
ئەر جەی مەسالیح بە هەم دەیم ئولفەت
ئیتتیحاد مەبۆ جە بەین دوڵەت
ئێد خاسەن پەی جەنگ نەکەریم ئیلحاح
ئەدا کەیم شرووت ئەرکان ئیسڵاح
سوڵح هەم بە یەک نەوع مەبۆ پایەدار
جە بەین هەردوو ئێلچی دەیم قەرار
سوڵتان ئێمە دارۆ سێ ئیقلیم
هەر ئیقلیم دارۆ ئوموور موهیم
پەی هەر سێ ئیقلیم سێ مەرد دەبیر
رەوان کەن هەریەک بە وەجهـ سەفیر
هەم ئێمە بەوتەور دوو مەرد فەهیم
مەکەریم ڕەوان پەی هەردوو ئیقلیم
هەم جە تەرەفەین دوو دانا وەزیر
تەعیین بۆ بە ڕەسم سەفیر کەبیر
جە بەین وێشان هەرچی دان قەرار
مەئزوون بان هەردوو جە ئوموور کار
هەم بە واسیتەی سەفیران کار
شاهان جە هەر موڵک مەگێرۆ ئەخبار
جە هەر حادیسەی جەواب و سوئال
بە سەعی سەفیر حەل مەبۆ ئیشکال
ئێدەن جە وەزیر تەحریر و تەقریر
هەرچی هەن جەواب مەکەران تەئخیر
سەردار مەجاز، وەزیر ئەفکار
هەردوو موتتەفیق ئامان بە گوفتار
واتن بە ئێلچی ئەی مەرد پڕفام
لەحزێ نە چادر سەردار بە ئارام
بنیشە نەوجا بە ئیستیراحەت
تا مەکەریم وەزن کەیل سەلاحەت
هۆرێزا ئێلچی وە بێ چوون و چەن
خێزا گفتوگۆ بەین ئەنجومەن
هەرکەسێ پەی ڕەئی وێش مەکەرد ئاهەنگ
بەعزێ نە سوڵح بین، بەعزێشان نە جەنگ
بە ئاخر سەردار جە دەریای ئەفکار
بەراوەرد لوئلووی تەقریر گوفتار
واتش هەر ئێدەن سەواب ئوموور
بەتاڵ کەیم نەدڵ فیتنەی شەڕ و شوور
موددەعی وەیتەور بی زەلیل و خار
مرووەت خاسەن پەی مەرد هوشیار
ئەو کەرد فەرامۆش هەتک ئەلخەنناس
تاراج خەیمە و خەزێنەی ئەساس
خوسووس ئەو هەرچی کەردەنش تەعریف
شەئنەن پەی ئێمە تەقلید تەکلیف
هێمان ئەو پەی سوڵح تۆش کەردەن دەعوەت
تۆ پەی چێش نەکەی چەنیش مەسڵەحەت؟!
هەرچەندە وەزیر وێش بەدسروشتەن
ئەمما جە حەققەن هەرچی نویشتەن
حەرەکەی ئێلچی هەم بە ئوسوولەن
تەقریرش پەسەند ئەهل عوقوولەن
جە ساڵێک ڕاهـ وەیتەور ئەخبارەن
موعارەزەی نەفس سەخت دیشوارەن
پەی ئاسوودەگی بەین دەوڵەتەین
ئەنفەع عاممەن سەفیر جە مابەین
هەم بە واسیتەی سەفیر نە جیهات
دەوڵەت مەکەرۆ کەسب مەعلوومات
حەدیسەن جە لەب نەبییی ئەبرار:
لەعنەت بەرانکەس فیتنە کۆ بێدار
حوززار مەجلیس بە عیزز و تەمکین
کەردشان بە ڕەئی سەردار ئافەرین
واتش بە وەزیر چێشەن تەدبیرت؟
نەی مەجمەعەی فیکر نییەن تەقریرت؟
وەزیر وات: ڕەئیم ئەمر سوڵتانەن
وەرنە سوڵح و جەنگ جە لام یەکسانەن!
واتش بە وەزیر سەردار مەجاز
بە من ئیقناعەن شاهـ سەرفەراز
وەزیر دا جەواب عیشق مەجازی
من هەم مەسروورم ئەر شا کەی ڕازی
بە شەرتێ سەردار ئیقناع کەرۆ شا
قەرار دان پەی سوڵح زومرەی ئومەرا