در صفت نزول وحی و آمدن جبرئیل علیه السلام
از کتاب:
روضة الصفا
اثر:
میرزا عبدالقادر پاوه‌ای (1850-1910)
4 دقیقه
561 مشاهده
سەحیح موسلێم، هەم جە بوخاری
عولەمای سیەر پەی یادگاری
شەرح ئەحادیس وەی تەور ئاوەردەن
«روضة الأحبابعربی» نەقڵشان کەردەن
سوئال کەرد حارێس یانێ بن هێشام
واتش یا ڕەسوول سەد جار فێدات بام
بە عەشق ئەو شا دانای بێ نیاز
وەحی مەکتووبەن یا خۆ وە ئاواز؟
جبرەئیل چێشەن؟ پێم واچە کەم کەم
چوون باد بێ جێسمەن، یا خۆ موجەسسەم؟
حەزرەت فەرماوا یا ئێبن هێشام
ئامای جبرەئیل «عليه السلامعربی»
گاهێ وێنەی وێش گاهێ چوون بەشەر
ماوەرۆ کەلام دەهندەی داوەر
دایم چەنی من وە ڕێزەی ڕازان
چوون یار گیانی ئاواتە وازان
وەحی هەم نەوع نەوع، جە لای شای غەففار
بە فێرقە فێرقە ماوەرۆ بە وار
دایم جە سامش تەنگ مەبۆ نەفەس
گا سەڎاش بەرزەن چوون سەڎای جەرەس
هەرچی جبرەئیل ماوەرۆ بە وار
مەشۆ نە حێفزم یەک یەک چوون تۆمار
نمەشۆ حەرفش هەرگێز جە ویرم
دایم هەر وەحیەن نەقش زەمیرم
نەقڵەن جە حەزرەت «أم المؤمنينعربی»
عایشەی سەروەر، قیبلەی دنیا و دین
شای حووری تەلعەت ڕێزەی ڕاز شەکەر
ڕازی ببۆ لێش حەق جە باڵا سەر
فەرما یەک ڕۆ دیم یەک سەرمایە سەخت
باد وەڵگ ڕێز وە سەد جەهد و جەخت
وەحی وە حەزرەت ڕێسالەت یاوا
چەمیا چوون چەمەی نەوتووڵ ساوا
جە ڕووی پێشانی ئەو شەمس پەڕ نوور
دەس دەس مەڕێزا عەرەق چوون کافوور
هەم ئێبن عەبباس حەق ڕازی بۆ لێش
کەردەن ڕێوایەت جەو شای خەیر ئەندێش
چوون یەک ڕۆ حەزرەت شای ئەعلا سێفات
«ختم المرسلينعربی» خواجەی کائێنات
جە فەزای کەعبە نیشتە بێ وە شاد
لوتف خوڎاوەند ماوەردش وە یاد
جە ناگا عوسمان بن مەزعوون یاوا
خاک پای حەزرەت وە دیدە ساوا
حەزرەت چەنی ئەو تەوازوع کەردش
ڕەسم بزورگی وە جا ئاوەردش
ڕووی موبارەکش وە ئاسمان کەرد
کەم کەم تا نێگاش وە زەمین ئاوەرد
نەزەر تا وە لای ڕاست وێش بکەرد
بەڵام جە عوسمان ئێعتێزار مەکەرد
چوون کەسێ جە عێلم دەرسش وەر کەرۆ
مەعنا و مەتن دەرس نە دڵ باوەرۆ
نە دڵدا پەی پەی نام حەق مەبەرد
بە چەم وە چەند ڕەمز ئێشارەت مەکەرد
بەعد ئەز زەمانێ شای گەردەن بێ گەرد
دیسان هەم نەزەر وە ئاسمان کەرد
جەو دما وە لوتف دیا وە لای ئەو
نەزەر کەرد وە ڕەمز سەر تا وە پای ئەو
عوسمان عەرزش کەرد وات یا موحەممەد
من تۆم وەی حاڵە نەڎیەن وە ئەبەد
فەرما ئەی عوسمان! حاڵی بیت جە کار؟
وات ئانە چێش بی شای شیرین گوفتار
فەرما قاسێد بێ جە قاپی والا
حوکمش ئاوەردەن جە حەق تەعالا
عوسمان وات چێشەن، بفەرما کامەن؟
حوکمش چ تەورەن، جە کام ئەقسامەن؟
فرمود:فارسی
﴿إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ڎِي الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَڎَكَّرُونَ﴾.عربی
اینست آیتی که حضرت خواند برای عثمان بعد از آن حضرت رسالت پناه مبعوث گشت و بیست روز بعد از بعثت شیاطین را رجم کردند.فارسی
عوسمان وات ئەو ڕۆ من سوجدە بەردم
باوەر بە حەزرەت پێغەمبەر کەردم
بە وەحدانییەت پادشای جەببار
نە تۆی دەروونم ئیمان گێرت قەرار
ئەر سەد جە حەزرەت وێم مەکەرد غافڵ
بەڵام هەر دۆستم مەداشت نە تۆی دڵ
دیسان هەم بە قەوڵ عولەمای سییەر
جە نزوول وەحی وە لای پێغەمبەر
جەستەی موبارەک ئەو شای شیرین خۆ
جەو دەمدا سەنگین مەبی وێنەی کۆ
نەقڵەن جە حەدیس ئەعلای موعتەبەر
هەم یەک ڕۆ حەزرەت پاک پێغەمبەر
سوار بی وە پشت ناقەی ڕا نەوەرد
تەشریف وە سەحرای لا تەهامە بەرد
جەو دەمدا وەحی نازڵ بی وە لاش
عەرەق کەرد ئەندام جە سەر تا وە پاش
ناقەی جانبازە لێش شێویا ڕەبت
مدرا و چۆکش دا خەمیا و کەفت و خەفت
جە زۆر ئەو وەحی پادشای باڵا
وێنەی کەمووتەر بورجی مەناڵا
کەسێ نەواچۆ یە حێکایەتەن
جە موجتەهێدان گشت ڕێوایەتەن
وەختێ کە نازڵ مەبی هەر جە دوور
ڕوخسار حەزرەت مەبی بە کافوور
موئەللم مەبی جێسم لەتیفش
سێداع هەم وە فەوق فەرق شەریفش
جەم مەڎا ئایەت فێرقەی خۆش مەزموون
تا ئایەی «لا يستوي القاعدونعربی»
دایم حەزرەت بێ ڕۆح ڕەوانش
ڕانش نیا بێ وە زیر ڕانش
«و اولي الضربعربی» نازڵ بی جەو دەم
دەرلاد «ذي النورينعربی» قامەتش بی خەم
فەرما من ئارۆ، وە ئایەت قەسەم
مەحەل بێ ڕانم ببۆ بە قەڵەم