گفتار در نزول وحی و آمدن جبرئیل و خواندن آیات بینات بر آن سرور خواجه کائنات ﷺ
از کتاب:
روضة الصفا
اثر:
میرزا عبدالقادر پاوه‌ای (1850-1910)
14 دقیقه
330 مشاهده
عومر هومایوون شای «خير البشرعربی»
یاوا وە چل ساڵ وە ئەمر داوەر
چوون ڕۆی دووشەنبە خاسەی ئەییام بێ
یەوم هەفدەهوم شەهر سیام بێ
شای خەتمی پەنا حەبیب داوەر
شەفیع دیوان زلزلەی مەحشەر
جە غار حەرا خاوش بەردە بێ
جە بان سەنگێ تەکیەش کەردە بێ
بە ئەمر فەرمان پادشای جەلیل
نزوول کەرد وە خەیر جەو دەم جبرەئیل
بە شکڵ و سوورەت ڕەنگ ئێنسانی
چەنی توحفەجات وەحی ڕەببانی
چوون شکۆ نەبێ جە ڕووی پەردەوە
وە ئەدەب حەزرەت بێدار کەردەوە
جبرەئیل واتش «یا احمد إقرأ»
شەفیع میعاد باعێس «مبدأ»
جواب دا حەزرەت جە ڕووی خۆف و بیم
فەرما چێش واچوون من خوێنەوار نیم
جبرەئیل وە سەخت حەزرەت وشارا
تا پاڵووی ڕاستش جە چەپ ویارا
گومان بەرد ئەو نەخل «جنت الماوا»
موقەددەمەی مەوت وە گیانش یاوا
دووبارە «إقرأ» واتش جبرەئیل
بواچە حوکمەن جە دانای جەلیل
حەزرەت وات خۆ من هیچم نەوانان
چێش واچوون حەق وێش عەلیم و دانان
دیسان وشارا ئەندام حەزرەت
خەم دا وە باڵای نەمام حەزرەت
سێ بارە ئەو پەیک پەرەندەی ڕەهبەر
«إقرأ» تەکلیف کەرد ئەو بە پێغەمبەر
باز هەم واقێع بی تەغیر حاڵەت
سروور و شادی و عێجز و مەلاڵەت
ئاخر جبرەئیل چوون شنۆی نەسیم
وات «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمعربی»
اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذي خَلَقَعربی ﴿١﴾
خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍعربی ﴿٢﴾
اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُعربی ﴿٣﴾
الَّذي عَلَّمَ بِالْقَلَمِعربی ﴿٤﴾
عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْعربی ﴿٥﴾
تا آخر سوره تمام شد.فارسی
نەقڵەن جە ناقڵ عولەمای سیەر
یەک یەک جە مەکتووب وەی تەور دان خەبەر
وشارای ئەوەڵ نەفس ئەممارە
بەر کەرد جە دەروون ئەو شەم ڕوخسارە
سانی هەم سێفات نەفس لەووامە
دوور وست نە جەسەد ئەو جەمین جامە
سالێسەن سێفات بەشەری بە دەو
مەحوو کەرد جە قەلب هومایوون ئەو
جەو دما دیسان هەم «روح الأمین»
پاژنەی پای وێش، دا وە ڕووی زەمین
وە ئەمر قودرەت پادشای باری
یەک چەشمەی زوڵاڵ ئاوێ بی جاری
جبرەئیل وزوو سەندش بەو ئاوە
تەعلیم کەرد حەزرەت هەر بەو سەراوە
ماڵا وە ساعێد سفید پەڕ نوور
وزوو سەندەوە مەلائێک دەستوور
جبرەئیل نییەت ئێمامەت ئاوەرد
حەزرەت هەم جە پشت بەو ئێقتێدا کەرد
چوون بە جەماعەت چەنی جبرەئیل
دوو ڕکعەت نماز کەردن بە تەعجیل
هەر ئەو دوو ڕکات دایم مەکەرد وێش
تا کە پەنج فەرزە قەرار دان پەرێش
سا چوون ئی سوورەت واقێع بی جەو دەم
حوجرەی دەروونش سەرواز بی جە غەم
واتش مەبادا یە خیانەت بۆ
سێحر یا جنوون یا کەهانەت بۆ
جەی غایلەی سەخت شی پەی قوللەی کۆ
وە چار و ناچار وێش هەوا دەرۆ
نێدایێ ئاما وات یا موحەممەد
حەبیب حەزرەت ئەزەڵ و ئەبەد
ئانە کۆ مەشی خەیاڵت چێشەن؟
خاترت جە کێ پەڕ جە ئەندێشەن؟
تا حەزرەت نەزەر وە ئاسمان کەرد
دیش هەم جبرەئیل بە شێوەی یەک مەرد
مدران موعەووەق ها وە فەوقەوە
تەن وە جەلای نوور شادی و زەوقەوە
وات یا موحەممەد من خۆ دەلیلم
تۆ ڕەسولوڵڵا، من جبرەئیلم
ئەندێشەت نەبۆ، خۆف بەرکەر نە دڵ
مورادت جە لای حەق بیەن حاسڵ
حەزرەت جەی مەعنی گفتوگۆی بێ گەرد
هەم خەیاڵ وێش پەشیمانی وەرد
وە هەر تەرەفدا ئێرادەی ڕاش بێ
چێش هەم جبرەئیل جە نەزەرگاش بێ
بەعد ئەز ئەو وقووع قەزیەی عەزیم
بە چەند خەیاڵات، بە چەند خۆف و بیم
هەم ڕوو وە مەککەی شەریف ئاوەردش
تەشریف وە مەنزڵ موقەددەس بەردش
خەدیجە عەرز کەرد «یا ابو القاسم»
جە دووریت بڕیان خاو و خوراسم
قاسێد کیانام دیارت نەبی
دووربا، دوور جە تۆ ئاسارت نەبی
تەشریف خەیرت وە کۆ بەردە بێ
بە خوڎا ئیمانم پەی تۆ هەردە بێ
حەزرەت هەم سوورەت واقێعات وێش
دەر سات یەکا یەک تەقریر کەرد پەرێش
فەرما من خۆفم خەیلێ هانە دڵ
فێشتەر دەغدەغەم پەی بیەن حاسڵ
پەی چێش ئەو شەخسە نەوا کاهەن بۆ
وە زاهێر تەڵا و باتن ئاهەن بۆ
خەدیجە عەرز کەرد وات «معاذاللهعربی»
ئەی نوور عەینەین «ابن عبداللهعربی»
خوڎای «ذوالجلالعربی» بێ هەمتای فەردەن
فەزڵ وێش بە تۆ ئەرزانی کەردەن
من ئومێدم هەن ساحێب عێززەت بای
هەنی پێغەمبەر موڵک و مێللەت بای
تا کە دوو سێ ڕۆژ جە مابەین ویەرد
حەزرەت هەم وە غار حەرا تەشریف بەرد
تەن وە تۆی لێباس پارچە قەشەنگێ
جە نۆ تەکیەدا وە بان سەنگێ
جبرەئیل ئاما وە دەوان دەو
پایە دا وە پای هومایوون ئەو
رەسوول ئاخێز کەرد سەراسیمە وار
هەر چەند نگا کەرد کەس نەبی دیار
نە کەس بێ نە دەس، نە دەنگ بێ نە ڕەنگ
دیسان هەم جە نۆ تەکیە دا وە سەنگ
دووبارە پا بەرد ئەخی جبرەئیل
مەوات موحەممەد هۆرێزە تەعجیل
حەزرەت دیا دیش شەخسێ منەووەر
مەشۆ وە ڕاوە چوون شوعلەی قەمەر
ئەو هەم جە شۆنش ڕاهی بی وە ڕا
گوزەر کەردشان تا وە کۆی سەفا
جبرەئیل قەدەم جە ئەرز موحکەم کەرد
جە ناگا هەم سەر وە ئاسمان بەرد
پەڕ شاباڵش ئەفشان کەردەوە
مەشرێق تا مەغرێب دنیا شەردەوە
پا سورخ و باڵ زەرد، سەر باڵش ئەخزەر
یەک گەردەنبەندێ یاقووت ئەحمەر
مووی سەر چوون مەرجان پێشانی بلوور
ڕوخسارش ڕەنگین ڕەنگ هەزار جوور
جە ڕووی پێشانیش بە خەت زاهێر
کەلیمەی شادەت تەیێبەی تاهێر
ئەووەڵ «لا اله الا اللهعربی» بێ
دوهەم «محمد رسول اللهعربی» بێ
حەزرەت حەیران مەند جەو پەڕ و باڵە
جەو قەڎ و قامەت جەبهە و جەماڵە
فەرما تۆ کێنی «رحمك اللهعربی»؟
هەم نامت چێشەن ئەیا «عبداللهعربی»؟
نەڎیەنم وە چەم هەرگێز وێنەی تۆ
وەی تەورە قامەت بزورگ و نیکۆ
وات من جبرەئیل فەرمانبەردارم
پەیک پادشای دانای قەههارم
وە لای ئەنبیا و جەمع مورسەلین
هەر من نازڵ بیم وە ڕووی سەرزەمین
تۆ ئەی موحەممەد دیسان بوانە
من مەئموور تۆم ماوەر بەهانە
حەزرەت وات سا من چ تەور بوانوون
هیچم نەوانان هیچ نمەزانوون؟
جبرەئیل بەو تەور وشاراش بە جۆش
وەخت بی کە حەزرەت بەربشۆ جە هۆش
باز وات بوانە من ئوستاد تۆم
مەئموور بە ئەمر شای کەرەم بێ شۆم
شای خەتمی پەنا جواب ئەووەڵ
دیسان هەم جە نۆ داوە بە موجمەڵ
باز هەم جبرەئیل بە سەد جەهد و جەخت
حەزرەت وشارا وە ئەفشار سەخت
سێ نەوبەت ڕوو دا ئی قیل و قاڵە
ئی وەحی و ڕەحمەت، جەنگ و جێداڵە
دفعه‌ی چهارم باز جبرئیل گفت:فارسی
اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذي خَلَقَعربی ﴿١﴾
خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍعربی ﴿2﴾
بعد از وضو و نماز جبرئیل غایب شدفارسی
بە قەوڵ ڕاوی «روضة الأحباب»
جەو دما حەزرەت شای مەلەک ڕکاب
تەشریف خەیرش موراجعەت کەرد
فەڕ قدوومش هەم وە مەنزڵ بەرد
خەدیجە لوا وە ئێستێقباڵش
جە ڕووی ئێرادەت پەرسا ئەحواڵش
وات دایە و بابۆم سەد جار فێڎات بۆ
ڕۆح ڕەوانم سەرگەرد ڕات بۆ
نوورێ مەوینوون جە ڕووی جەماڵت
هەرگێز نەڎیەنم جە گۆنای لاڵت
فەرمایش بکەر سەرگوزەشتەی وێت
ئی نوورە جە کۆ ئارۆ یاوان پێت؟
حەزرەت بەیان کەرد وە خاتر مەلاڵ
ئەوەڵ تا ئاخر چگوونەگی حاڵ
خەدیجە عەرز کەرد فەرد بێ زەواڵ
خوڎای لایەنام بەرز بوڵەند باڵ
لوتفش چەنی تۆن دڵ مەدەر نە دڵ
چەنی خەیاڵان وێت مەکەر خجڵ
بە قەوڵێ واتش سەردار سەروەر
دوو سێ ڕۆژ جە ماڵ تەوەقوف بکەر
هەر وەخت جبرەئیل زاهێر مەبۆ لێت
من ئێعلام بکەر سەرم بۆ فدێت
دیسان جبرەئیل وە شێوەی بەشەر
ئاما وە خدمەت سالار مەحشەر
خەدیجە زانا مەعلووم بی جە لاش
حەزرەت جبرەئیل ها جە نەزەرگاش
جە بان زانوی، چەپ وێش جە نۆ
نشانا حەزرەت شای فریشتە خۆ
پەرسا مەوینیش؟ حەزرەت وات «نعم»
ها وە فەوقەوە مەوینووش وە چەم
دیسان نشاناش وە زانوی ڕاستش
پەرسا مەوینیش، وێش و ئەساسش؟
حەزرەت فەرماوا هێمای دیارەن
ئەو نە جاگەی وێش هەر بەرقەرارەن
باز هەم حەزرەت بەرد وە تۆی جامەی وێش
پەی ئێڎ تا کە خاس مەعلووم ببۆ لێش
فەرق موبارەک پاک پێغەمبەر
جە تۆی گریبان وێش ئاوەرد وە بەر
خەدیجە عەرز کەرد دیسان بەو سەروەر
ئەمجار جبرەئیل مەیۆت ئەو نەزەر؟
حەزرەت فەرماوا نەمەندەن حاڵا
دیارەن کەم کەم ها شی وە باڵا
خەدیجە عەرز کەرد دیسان هەم جە نۆ
واتش فدات بام موژدە بۆ وە تۆ
ئانە فریشتەن بە تۆ دیارەن
مەئموور حەزرەت پەروەردگارەن
یەقین حەق ئەوش واگوزار کەردەن
تەعلیقەی مەنسەب پەی تۆ ئاوەردەن
خەدیجەی کوبرا ساف بێ دەغەڵ
هانا بەرد وە لای وەرەقەی بن نوفەڵ
واتش ئێبن عەم دڵ خەیلێ ڕێشەن
جبرەئیل چوونەن؟ نیشانش چێشەن؟
وەرەقە دا جواب «قدوس قدوس»
فریشتە دوورەن جە سەڎای ناقووس
شارێ نەشناسان خوڎا بە دەلیل
فایدەش چێشەن زێکر جبرەئیل
خەدیجەی کوبرا وات «عفاك الله»
ساحێب کار من ئێبن عبدوڵڵا
ماچۆ جبرەئیل ئامان وە لای من
وشاران بەدەن سەر تا وە پای من
وەرەقە وات بەڵێ ئەر «روح الأمينعربی»
نازڵ بۆ وەی جا نە ڕووی سەرزەمین
خەیرێ عەزیمێ ڕوو مەڎۆ پەی عام
خسووس پەی مەککە و مەدینە و هەم شام
نامووس ئەکبەر پەیک جاهانەن
مابەین جە خوڎا و ئەنبیاهانەن
بە موسا و عیسا وەحی ئاوەردەن
سوحبەت هەر چەنی ئەنبیا کەردەن
خەدیجە واتش سیوای جبرەئیل
مەرقووم هەن جە ڕووی تەورات و ئێنجیل
جەی زەمانە دا وە چەن دەرد سەر
یەتیم بۆ و فەقیر بۆ بە پێغەمبەر
خوڎای «ذوالجلالعربی» ئەو غەنی کەرۆ
ژەنێ با فەخر و حەسەب باوەرۆ
وەرەقە وات بەڵێ حەق دانا و نیکۆن
وەسف ئەو ژەن گشت هەر سێفات تۆن
خەدیجە پەرسا مەر ئەو پێغەمبەر
سێفاتش چێشەن پێم بدەر خەبەر؟
وەرەقە وات وەسفش بێحەد شومارەن
بەرگوزیدەی زات پەروەردگارەن
بەڵێ وە ڕوئیەت یەک شەو جە خاو دا
ئاشکار مەشۆ وە بان ئاو دا
سەنگ سەرد دایم هەر سات وە چەند تەرز
مەکەرۆش سڵام وە ئاواز بەرز
چوون عیسا مەردەی سەد ساڵەی مەزار
بە ئێعجاز چەنیش مەیۆ وە گوفتار
ئەشجار و ئەشیا جە ماهـ تا ماهی
بە نبووەتش مەڎان گەواهی
وەرەقە وات ئەلئان بشۆ وە یانە
زووتەر موحەممەد پەی من بکیانە
حەزرەت تەشریفش وە لای وەرەقە بەرد
واقێعات وێش یەک یەک بەیان کەرد
وەرەقە سێ نەوبەت پەیاپەی جە نۆ
وات ئەی موحەممەد موژدە بۆ وە تۆ
بە دروستی من نە ڕای سەروەریت
گەواهی مەڎۆن بە پێغەمبەریت
بە قدووم تۆ عیسا بن مەریەم
بەشارەتش دان بێ زیاد و کەم
واتەنش شەخسێ بەتحان مەقامش
جە ئاسمانان ئەحمەدەن نامش
چوونکە جە ئێنجیل وەسفش عەیانەن
ئانە پێغەمبەر ئاخر زەمانەن
یەقین جبرەئیل جای سەدرە مەنزڵ
تەشریفش وە لای تۆ بیەن نازڵ
وەرەقە ئاخێز کەرد مدرا وە پاوە
فەرق موبارەک حەزرەت بۆساوە
واتش نەزدیکەن وە چار و ناچار
مەئموور بی بە جەنگ مەعرەکەی کوففار
کاش من جەو دەمدا جە حەیات بیام
دایم جە حزوور خاک پات بیام
قەوم قورەیش تۆ، بەرکەران جە زێد
سیوای زات حەق نەداری ئومێد
شمشێر قەتڵم بکێشا لێشان
تەئدیبم بدان وە کەیف وێشان
حەزرەت فەرماوا یانێ ڕوئیەتەن؟
قەومان مەکەران من جەلای وەتەن؟
وەرەقە وات بەڵێ مەر بە تەفاوەت
کەس نیەن چەنیت نەبۆش عەداوەت
ڕەزاش نمەبۆ کەس بە تەرغیبت
مەکێشان زەبان گشت بە تەکزیبت
غەرەز، جە بازی کەچ باز چەپگەرد
بەعد ئەز موددەتێ وەرەقە وەفات کەرد
بەڵام بە حەدیس فەرموودەی حەزرەت
شەیتان بە وەرەقە نەبەردەن زەفرەت
بەهەشت باقی ئەعلا جاش مەبۆ
سەهەند تووبا تەکیەگاش مەبۆ
خەدیجەی کوبرا بانووی پاک عەمەڵ
جە دمای وەفات وەرەقە بن نوفەڵ
تەشریف بەرد وە لای عەدداس ڕاهێب
ساحێب فەراسەت تەرسا مەزاهێب
عەدداس خەدیجەش خەیلێ تەعزیم کەرد
ڕەسم ئێرادەت گشت وە جا ئاوەرد
پەرسا تەشریفت پەی چێش ئاوەردەن
ماوا و مەنزڵت موزەییەن کەردەن
خەدیجە واتش بۆ بە عەشق داوەر
جبرەئیل چوونەن؟ پێـم بدەر خەبەر
شێوەش چ تەورەن، وەزع ئەو چێشەن؟
پەنەم واچە ڕاس دڵ وە ئەندێشەن
عەدداس سوجدە بەرد خەیلێ بە ئەفسووس
واتش جبرەئیل «قدوس قدوس»
مەکانێ مەعبوود نشناسان بە حەق
خەیلێ حەیرانم جە ئەهل ئەحمەق
گشت قەوڵ شەیتان جە لاشان پێشەن
زێکر جبرەئیل فایدەش چێشەن
باز هەم خەدیجە شای شیرین چارە
واتش وە عەدداس دیسان دووبارە
بەحس جبرەئیل بەیان کەر پەرێم
نیشانەش چێشەن یەک یەک واچە پێم
عەدداس سەوگەند وەرد وە زات ئەقدەس
تا جە تۆ مەتڵەب نەیاوۆم بە دەس
جە «روح الأمينعربی» خاترت جەم کەر
هەر چەند بزانوون نمەڎۆن خەبەر
خەدیجە واتش زێنهار سەد زێنهار
حەرفم جە لای کەس نەکەی ئاشکار
وە ئایین وێش عەدداس عەهدش بەس
هەنی ڕاز ئەو نەواچۆ بە کەس
خەدیجە واتش بە ئێزن ئەڵڵا
ئێمشەو موحەممەد ئێبن عەبدوڵڵا
جبرەئیل وە لای ئەو نازڵ بیەن
مەتڵەب هەر ئێڎەن خیلافش نیەن
عەدداس وات جە سڕ زات ئەو سەروەر
ئامای جبرەئیل نامووس ئەکبەر
ئەگەر بەو مەنزڵ نزوول کەردە بۆ
مەبۆ هەم خەیرێ خاس ئاوەردە بۆ
لاکێن جە شەیتان خاتر پەڕ خارم
خەیاڵات خەیلێ مەڎۆ ئازارم
نەک وە ئاسانەش سەرێ ساوا بۆ
دوور با ئاسیبش بە ئەو یاوا بۆ
یا خۆ وە مەکرێ هۆشش بەردە بۆ
سەودای جنوونی حاسڵ کەردە بۆ
ئی کێتاب من پەڕ جە بەشارەت
ببەر پەرێ ئەو کەرۆش زیارەت
تاکە سالم بۆ جە سێحر و ئەفسوون
جە مەکر شەیتان جە سەودای جنوون
خەدیجە کێتاب عەدداس خوش زات
بەردش وە خدمەت خواجەی کائێنات
تا شی وە مەنزڵ دیا جبرەئیل
ئامان وە خدمەت حەزرەت وە تەعجیل
سوورەی موبارەک نوونش ئاوەردەن
حەزرەت جە ئایات خاس حاڵی کەردەن
خەدیجە جە دەنگ سەماع ئایات
عەرز کەرد وە خدمەت خواجەی کائێنات
با بشین وە لای عەدداس پەڕ فام
بەیان کەین پەرێش حێکایەت تەمام
چەنی خەدیجە حەزرەت تەشریف بەرد
یاتاخ عەدداس وە نوور ئاوا کەرد
سڵام کەرد، عەدداس سڵام ستانا
دەر ساعەت حەزرەت وە لای وێش وانا
جامەی موبارەک پەڕ شەرەفناکش
لادا جە ما بەین کتفەین پاکش
موهر نبووەت حەزرەت دی وە چەم
جە شادی سەر بەرد وە چەرخ هەفتەم
فەوری چوون ماڵا وە ڕووی خاک ڕووس
سەجدە بەرد و وات «قدوس قدوس»
وات وەڵڵا کە تۆ ئەو پێغەمبەری
ئەو شەفاعەت خوای عەرسەی مەحشەری
موژدەی تۆشان دان هەردوو وە تەعجیل
موسا جە تەورات، عیسا جە ئێنجیل
وات ئەی خەدیجە! موژدە بۆ وە تۆ
ئەلئان پێغەمبەر گشت ئوممەت مەبۆ
وات یا موحەممەد! وەڵڵا جەو زەمان
تەکلیف کەی مەخلۆق جە کوفر و عوسیان
کاش من جەو دەمدا جە حەیات مەبیم
دایم هەر خاشاک خاک پات مەبیم
چەنی ئەسحابت تەکبیر بوانام
وە ڕووی دوشمەنت شمشێر بشانام
وات یا موحەممەد! سەردار سەرتۆق
مەئمووریت مەعلووم بیەن وە مەخلۆق
حەزرەت وات هەڵای لێم مەعلووم نیەن
غەیر جە ئەو شەخسە ئامان و شیەن
عەدداس وات وەی زوو بە ئەمر خالێق
تۆ مەئموور مەبی وە سەر خەلایێق
بەعزێ وە کازب قەوڵت مەزانان
بەعزێ وە ساحر نامت مەوانان
مەبۆ وە ناچار جەی شارە بار کەی
جە قەوم موشرێک زاڵم فەرار کەی
حەزرەت ئی حەرفە گران ئاما لێش
فەرما یانێ قەوم بێ ڕای بەد ئەندێش
مەکەران وە بەر ئێمە جەی شارە
جەی موڵک و ماوا مەبین ئاوارە؟
عەدداس وات بەڵێ هیچ کەس نمەبۆ
بەغەیر جە قورەیش دوشمەن چەنی تۆ
گشت چەنیت مەبان وە خوونەخوارە
یەقین مەکەرات جەی زێد ئاوارە
حەق مەدۆت نوسرەت وە سەر خەلایێق
«انشاالله» بێ شک تۆ مەبی فایێق
جەو دما حەزرەت شای خەتمی پەنا
سەردار سەرخێڵ جەرگەی ئەنبیا
چەنی خەدیجە عەزم ڕا کەردن
تەشریف وە مەنزڵ تەقەددوس بەردن
پەی پەی جبرەئیل وە بێ نەهایەت
هەر ماما بە وار ماوەردش ئایەت
پەنهان جە موشرێک قورەیش و عەرەب
ئایات شەریف کەرد بە موخاتەب
شش ماهـ تەمامی جە مابەین ویەرد
نبووەت جە لای کەس ئێزهار نەکەرد
جبرەئیل وەحی هەر ماوەرد پەرێش
ئێزهارش مەکەرد پەی دۆستان وێش