٥
تو کی یی، خانما دەلال؟ جەلادەت ژ کەچکا کۆ دەردکەڤە بەر دەری دپرسە.
-ئەز رۆشەنم، کەچک دبێژە.
- رۆشەن، کەچا محەمەد سالح بەگ؟
- بەلێ، کەچا محەمەد سالح بەگێ بەدرخانی...
- تو دزانی کا ئەز کی مە؟
کەچک، ب قاسی بیسکەکێ، ب دیقەت، ل جەلادەت دنهێرە و پاشی سەرێ خوە د مانا «نا» دە، دهەژینە. کەچک وی ناس ناکە.
- ئەز جەلادەتم، کورمامێ تە جەلادەت...
- جەلادەت ئامجا! کەچک، ب نیدا، ب ترکی، دبێژە و سەرێ خوە دزیڤرینە ئالیێ هوندر و گازی دیا خوە دکە؛ یادێ، جەلادەت ئامجا هاتیە، وەرە...
بەلێ، ئەینی وەلێ بوو. ژ بۆ هن جڤین و هەڤوودودیتنان، ئەز چووبووم شامێ. گاڤا ئەز ل شامێ پەیا بووم، من بەرێ خوە دا تاخا سالهیێ، جسرێ ئابدێ، نک هەماما ئەفیف، مالا سالهـ بەگ، کورێ مامێ من مەحموود. ژ مێژ ڤە بوو کۆ سالح بەگ وەفات کربوو، لێ مالا وی، ژنا وی سامیە خانم، کۆ دۆتماما من بوو و کەچا وی رۆشەن، ل شامێ دژیان. من ناڤنیشانا وان ژ مامێ خوە خەلیل رامی بەگ وەرگرتبوو.
رۆژەکە گەرم ئا هاڤینا وەلاتێ سووریێ بوو. خویدان ژ من دچوو. من چاکەتێ خوە یێ رەش ژ خوە کربوو، قومچکا ستوو یێ گۆملەگی ڤەکربوو و کراواتا بەلەک سست کربوو. هەما چ بگرە، من هیچ ب عەرەبی نزانیبوو. من شام و ئاخا وەلاتێ سووریێ ناس نەدکر. مە دەست ب خەباتێ کربوو، رۆژ ب رۆژ، دیارتر دبوو کا مە چ دخوەست و ئەم ئێ بکەتنا پەی چ. دژمن و کەس و هێزێن نەدۆست ل دۆرا مە بوون. ئەم دڤیا ب تەڤدیر بوونا. لۆما من خوەست کۆ ئەز پێشی هەرم مالا سالح بەگ وان.
من رۆشەن د زارۆکتیا وێ دە جارەکێ ل ستەمبۆلێ دیتبوو. گاڤا من ل دەریێ مالا وان خست و ئەو دەرکەت بەر دەری، هنگێ من جارا یەکەمین ئەو مینا کەچەکە خاما دیت. کەچکەکە هوفدە- هیژدە سالی، کن، قوت، زراڤ و ئەگەر ئەز راستیێ ببێژم، نەخوەشک، دەرکەتبوو بەر دەری. پۆرێ وێ کورت، چاڤێن وێ بچۆک، لێڤێن وێ زراڤ، ستوویێ وێ کورت و دەستێن وێ بچۆک بوون. لێ پۆز و ئەنیا وێ نیشان ددا کۆ ئەو بەدرخانی بوو. وەلێ دخویا کۆ ئەو ل دیا خوە چووبوو. ژ بەر کۆ باڤێ وێ، سالح بەگ کۆ من ژ سالێن ١٩١٠ -ئان، ژ ستەمبۆلێ دناسێ، درێژ، گرس و لهەڤهاتێ بوو. سالهح بەگ کۆ هنگێ ل ستەمبۆلێ سەرنڤیسکارێ کۆڤارا رۆژێ کورد بوو، ب چەلەنگیا خوە ناڤ دابوو و چاڤێن گەلەک ژ مەتێن من ل سەری بوون. لێ ئەو ل ستەمبۆلێ نەما و چوو. پاشی، ئەگەر ئەز نە شاش بم، سالا ١٩١٥ -ئان، مە بهیست کۆ سالح بەگ ل شامێ وەفات کریە. وێ دل هەبوویە، ب دزی، ڤەگەرە جزیرا بۆتان، وەلاتێ باڤ و کالان. لێ بەرێ چووینا خوە، وێ وەفات کریە.
ئاگاهی و زانینێن من ئێن ل سەر سالح بەگ و مالا وی، ب تەنێ، ژ ڤان چەند رێزان دهاتە پێ. نە زێدە... لێ وێ رۆژا لەیلانێن وەلاتێ عەرەبان، د ناڤ خویدانێ دە مایی، بیهنچکیایی، ئەز ل بەر دەریێ وان بووم. ئو رۆشەن کۆ ژ ژنێن کۆ من ناس کربوون، شەهریبان، سعادەت ئابلا، جانان، مۆنیکا، پر جهێ بوو، ل بەر دەری، ل هەمبەر من بوو. پێلێن فەلەکێ، یان ژی ئەم ببێژن قەدەرێ، ئیجار ژی ئەز ئاڤێتبووم بەر مالا وان. ئو رۆشەنێ ژ من رە دگۆت «جەلادەت ئامجا...»
پاشی چ بوو؟
ما وێ چ ببوویا؟ فەلەکێ هەر کارێ خوە بەردەوام کر و قەدەرا من، ب هونەر و هۆستەهی، هووناند...
- جەلادەت ئامجا، بفەرمە، وەرە هوندر، کەچک دبێژە، -بێیی کۆ ل هاتنا دیا خوە بپێ.
کەچک رێ نیشانی جەلادەت ددە و هەردو ب هەڤ رە دەرباسی ئالیێ هوندر دبن. ل پاش دەری سەوکیەکە فرەهـ و هنەکێ بلند، ل پەی ژی حەوشەکە فرەهـ ئا مالێ هەیە. سەوکیا سەریگرتێ ب باهلیف و دۆشەکان راخستییە. گاڤا کەچک ل سەر سەوکیێ جیهـ نیشانی جەلادەت ددە، دیا وێ ژی تێ نک وان.
- جەلادەت بەگ، تو ب خێر و خوەشی هاتی، سەر سەران، سەر چاڤان، دیا کەچکێ دبێژە. فەرمۆ، رۆنە، بیهنا خوە ڤەدە...
- ما هوون نکارن تاسەکە ئاڤا هێنک بدن من، جەلادەت خویدانا ئەنیا خوە پاقژ دکە و دبێژە. ئەز فەتسیم، ژ تینا بهەجیم.
کەچک دلەزینە هوندر. دیا وێ ژی تێ و ل سەر دۆشەگا کێلەکا جەلادەت رۆدنە. جەلادەت دیا رۆشەنێ ناس ناکە و جارا یەکەمینە کۆ وێ دبینە.
- سامیە خانم، هەیە کۆ د زارۆکتیێ دە مە هەڤوودو دیتیە، لێ نایێ بیرا من. من ناڤێ وە گەلەکی بهیستبوو، لێ حەتا نها قسمەت نەبوو کۆ ئەم هەڤوودو ببینن...
- مە ژی، هەم من هەم رۆشەنێ، پر دخوەست تە بدیتا. بەری نها ب چەند رۆژان، ئاپێ خەلیل رامی خەبەرەک شاندبوو و گۆتبوو کۆ تو دێ وەری شامێ. چاڤێ مە ل رێ بوو... بلا سەرێ تە، سەرێ مە ساخ بە، ئەم هەموو پر ل بەر وەفاتا مامێ من ئەمین ئالی بەگ کەتن. ئەو هیمێ هەبوونا مە بوو...
کەچک، سنیەک د دەستان دە، دلەزینە و تێ نک وان. ئەو تاسا ئاڤێ ددە جەلادەت و تەباخا کۆ ب زەبەشێ دیلمکری تژییە، داتینە بەر وی. جەلادەت رادهێژە تاسێ و ب جارەکێ وێ ڤەدخوە. پشتی کۆ ئەو ئاڤێ خەلاس دکە، ئەو تاسەکە دن دخوازە.
- زێدە ئاڤ نە باشە، جەلادەت ئامجا، کەچک ژێ رە دبێژە. هنەکێ شووتی بخوە، ئەو ئێ تیا تە بشکینە.