پایانی نیوەی ئەووەڵی بوو عەسری حەوتەمین

هجوومی هۆلاکۆ خان بۆ ڕۆژهەڵاتی نزیک و بۆ ئێران و بۆ کوردستان، ٧٥٠-٦٥٠ی کۆچی.

لە کتێبی:

دیوانی ئەوڕەحمان بەگی بابان

بەرهەمی:

ئەوڕەحمان بەگی بابان (1880-1967)

3 خولەک 1288 بینین

زمان:

کوردیی ناوەندی

قاڵب:

مەسنەوی

کێش:

فۆنت:

پایانی نیوەی ئەووەڵی بوو، عەسری حەوتەمین

ئەهریمینێ بە شۆڕش و شەڕ هاتە سەر زەمین

ڕووی کردە ڕۆژهەڵاتی نزیک، هەر لە شەڕقەوە

وەک هەوری ڕەش بە گرمە و ناڵە و بە بەڕقەوە

ئەهریمەنی بەشەر بوو، ی خوێن ڕژێن

خاکی ڕەوی و ی هەموو کرد بە بەحری خوێن

کەوتە خەیاڵ و فیکرەوە، بۆ ئیستلای

جووڵایەوە بە خۆی و سوپاوە، بە ئیشتیاق

جێی تەخت و تاجی شاهی و شاری

زی ڕووحی دەرنەچوو بە گورێز و بە ئەلئەمان

کە یانەی مەشهوورە کوردنشین

سوور هەڵگڕا بە خوێنی بەشەر، ئەهلی کەوتە شین

هەرچەند کورد بە هەڵمەتی ڕۆژ و شەو، لە ناو

لەم لەشکری ە هەزارانی خستە داو

ئەم دەستوبردی کوردە، لە ناکاو و کەم کەمە

قۆرتی نەدا لە ڕێگەی ئەم ئوردوی عەرەمرەمە

ئەم لەشکری مەغۆلە بە قەهر و بە سامەوە

ڕۆیی بە گورجی تا چووە ەوە

ی نەهێشت بە میر و وەزیر و خەلیفەوە

ڕزگار نەبوو یەکی بە وەزیع و شەریفەوە

لافاوی خوێن، لە وە گەییە خەلیجی فورس

و و و خستە ترس

ئەمجاکوو لەشکرێکی دروست کرد لە چل هەزار

ناردی بۆ کوردەواری کە بیخاتە ژێری بار

ئەم میللەتە شەڕانی، لەگەڵ یەکتری دوهۆن

کوشتاری سەهلە لیدەن و پاکۆکەن و بڕۆن

ئەم جەیشە پڕ سیلاح و چەکە هاتە نیشتمان

چرکە و سەدای نێزە و ڕم، گەییە ئاسمان

کاتێ گەییشتە بەردەمی هەولێر، سوپای مەغوول

دەوری حەساری دایەوە وەک گێژی گەردەلوول

حاکم گەردنی تەسلیمی دانەوان

سەرلەشکری قەڵا وتی: نەنگە ئەلئەمان

من کوردم و لە میللەتی ناودار و بەرزی

ئەم لەشکری مەغۆلە بە جارێ ئەدەم بە باد

فەرمانی دا بە لەشکریان ڕۆژی غیرەتە

بۆ قەومی کورد ژیانی ئەسارەت فەلاکەتە

لاوان لە قەڵعە هاتنە دەرێ دەس بە شیرەوە

وەک ڕەزمی ڕۆستەمی، بە کەوان و بە تیرەوە

کوژرا بە شیر و نیزەی کورد لەشکری

لەم جەیشە چل هەزارە یەکێکی نەهاتە کار

کاتێ کە بیستی هیچی نەما جەیشی سەر چڵی

ئەم دەنگە وەک برووسکەی شەڕ دای لە سەر دڵی

خۆی و سوپای مەغۆل و تەتاری و بە گوردەوە

ڕووی کردە نیشتمان و چیاکانی کوردەوە

هەرچەند تۆڵەیەکی سەند بە هێزی زۆر

داخ و درێغی لەشکری کوژراوی بردە گۆڕ

ئەمجا هجوومی کردە بە قینەقە

ناوچەی شیمالی کوردی هەموو خستە شینەوە

کوردانی دەوری و و

بۆ تۆڵە گشت لە قوڕگی چیا چوونە ناو کەمین

لێیان ئەدا لە جەیشی مەغۆلی لە پاش و پێش

ئەم لەشکری مەغۆلە لە زۆر لاوە کەوتە ئێش

تەفسیلی ئەم جیدال و شەڕە لێرە نادرێ

هەر قەومی کوردە لەم شەڕ و ئاشووبە دەر بەرێ

ئەم شوڕشە بە قەهر و فەلاکەت بڕایەوە

جەیشی مەغۆل بە یەئسەوە لەو لاش گەڕایەوە

وەختێ کە دەوری حوکمەتی ئێلخانی هاتە پێش

لاچوو لە قەلبی هەر دوو تەڕەف زام و ئێش و ڕێش

شاهانی ئێلخانی بە فکرێکی بەرزی ورد

ڕێکەوتنەوە بە چاکە لەگەڵ سەردارانی کورد

عەسری شەشەم نەما و سەری عەسری حەوتەمین تەیموور لە حەوسەد و نەوەدا بوو وەکوو شەهێن