ناساندن

پرۆژەی ڤەژینبوکس

هەوڵێکە بۆ کۆکردنەوەی زانستییانەی دەقی ئەدەبی و مێژووییی کوردستان.

• لەگەڵ دەقەکاندا، هەوڵ دەدرێت وێنەی دەستنووس و دەنگی خوێندنەوەش کۆ بکرێنەوە.
• ئەم پرۆژەیە بە شێوەی wiki بەڕێوە دەچێت واتە بەشداربووان بەردەوام خەریکی چاکسازی و دەوڵەمەندکردنەوەی بابەتەکانن.

ئامانجەکان

• دروستکردنی کۆگایەکی دەق (corpus) لە بەرهەمی نووسەران و شاعیرانی کورد
• کۆکردنەوەی زانیاریی زیادە (metadata) وەک شێوەزار، ڕێکەوت و ... لەگەڵ دەقەکاندا
• دیاریکردنی بەشە تایبەتەکانی نێو دەقەکان وەک تاگی زمان بیانی و تاگی ناوی تایبەت و ...
• بەهێزکردن و بەرزکردنەوەی پلەی زمانی کوردی لە ناوەرۆکی سەر وێبدا
• دابینکردنی پێگەیەکی ناوەندی بۆ بەژێدەرکردن و ئاماژەپێدان بە سەرچاوە مێژوویی و ئەدەبییەکانی کوردستان

بەڕێوەبەران و بەشداربووان

ئەم پرۆژەیە لە ساڵی ٢٠١٦دا بە یارمەتیی ناوەندی فەرهەنگی و هونەریی ڤەژین لە شاری مەریواندا دەستی بە کاری خۆ کردووە. تا ئێستا چەند دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوە و دەیان کەس بە خۆبەخشانە و بەبێ بەرامبەر بەشدارییان لە پرۆژەی ڤەژینبوکسدا هەبووە.

• پێڕستی بەشداربووانی ڤەژینبوکس

چ دەقێک دەخرێتە ناو ڤەژینبوکس؟

لە ئێستادا، بڕیارمان وایە بەرهەمێک دابنێین کە:

• بەرهەمهێنەکەی فەوتی کردبێت.
• یەکەم جار پێش ساڵی ٢٠٠٠ چاپ کرابێت.

مافی بڵاوکردنەوە (copyright)

بە داخەوە بۆ زمانی کوردی، مافی بڵاوکردنەوە شتێکی ئاڵۆزە، لەبەر ئەم هۆکارانەی خوارەوە:

• بەرهەمە کوردییە کۆنەکان لە کاتی خۆیاندا بە شێوەیەکی ڕەسمی چاپ و بڵاو نەکراونەتەوە و لەم دوایییانەدا بە ڕاستکردنەوە و پێداچوونەوەی کەسانێکی دیکە بڵاو بوونەتەوە.
• ئەلفوبێ و ڕێنووسی کوردی گۆڕانکاریی زۆری بە خۆوە بینیوە. بۆ ئەوەی کە هەموو بەرهەمەکان بە یەک شێوە کۆ بکرێنەوە پێویستە کەسانێک نوێیان بکەنەوە.
• لە جوگرافیای سیاسیی ناوچەکەدا گۆڕانکاریی زۆر ڕووی داوە و حکومەتەکان پێک هاتوون و لە ناو چوون و ئەمە بووەتە هۆی گۆڕانکاری لە یاساکاندا و ئاڵۆزی لە شێوازی پاراستنی مافی بەرهەمهێنەران.

لەبەر ئەم ئاڵۆزییە، پێوەرمان بۆ بڵاوکردنەوەی بەرهەمێک لەم سایتەدا بەسەرچوونی مافەکانی نییە (بە پێچەوانەی Wikisource و Gutenberg) بەڵکوو ئەوەیە کە لە ئێستادا وەک بەشێکی سامان و مێژووی زمانی کوردی، گرنگیی هەبێت.

ئاگادار بن: بڵاوبوونەوەی دەقێک لەم سایتەدا، بە مانای پارێزراوبوون یان پارێزراونەبوونی مافەکانی بەرهەمەکە لەلایەن یاساکانی حکومەتەکانەوە نییە!

بۆ چی ئەم پرۆژەیەمان لە Wikisourceدا جێبەجێ نەکرد؟

Wikisource, the free library پرۆژەیەکی ڕێکخراوەی Wikimediaیە (کە ویکیپیدیا و چەند پرۆژەیەکی گەورەی دیکەش بەڕێوە دەبات) کە هەوڵ دەدات بۆ کۆکردنەوەی دەقی ئازادی هەموو زمانەکان. بەرهەمێک دەخرێتە Wikisource کە ئێستا لە پاوانی گشتی (public domain)دا ببێت و scanیش کرابێت. دواتر وشە بە وشە وێنەی لاپەڕەکان بە بەرنامە و بە پێداچوونەوەی دەستی دەکرێتەوە بە دەق. کە واتە ئەسڵی دەقەکە بەبێ دەستکاری دەخرێتە سەر سایتەکە.

بەڵام بۆ زمانی کوردی:

• مافی بڵاوکردنەوەی زۆربەی بەرهەمەکان، بەو هۆکارانە کە ئاماژەیان پێ کرا، ڕوون نییە.
• کێشەی زۆر هەیە لە scan کردن و گواستنەوەی بۆ دەق.
• لەبەر گۆڕانکاری لە ئەلفوبێ و ڕێنووسی کوردیدا، ئەسڵی دەقەکان دەبێت دەستکاری بکرێن.

هەروەها لە Wikisourceدا گۆڕانکاری لە سایتدا و دانانی ئەو شتانەی کە پێویستن زۆر جار ئەستەمە چونکە مافی بەڕێوەبەرایەتیی وێب و گۆڕینی بەرنامەکەی بە دەستی ڕێکخراوەی Wikimediaوەیە کە زانیارییەکیان سەبارەت بە زمانی کوردی نییە.