٥٠
روخسەت دانا میرە ل دیتنا دلداری، بێ هش بوونا زینێیە ژ زەوق و شەوقا دیداری
از کتاب:
مەم و زین
اثر:
احمد خانی (1650-1707)
6 دقیقه
1241 مشاهده
تەدبیر کونەندە پیرێ عاقل
ئەڤ ڕەنگەهە بۆ ژ بۆ مە ناقل
گۆ: میر ب موشاوەری و رایێ
وەقتێ وەکوو چوو حەرەمسەرایێ
زین گازی کر و ل با خوە دانی
ئەو پەردە ژ سەر سوررێ هلانی
کو بێ دلییا مەمێ مە بەس کر
ئازوردەئێ من ل وی عەبەس کر
جەور و ستەما کو من ل وی کر
ئەو جەور تە کر ستەم ئەوی کر
عشقا تە ژ وی عەقل ڕەڤا بوو
شەیدا و جونوون و موبتەلا بوو
زانی ژ حەکیمەکی م تەدبیر
دیوانە دەوا دبن ب زنجیر
لەو من ب غەزەب شهاندە چالێ
ئەو حەبس ل وی گهاندە سالێ
دا عشق بکەت کەمالێ حاسل
حوببا وە نەکەت وسال باتل
الحالعربی دەما ب قەلب و جانی
مقدارێ مەحەببەتێ وە زانی
هوون هەردو د مەرتەبا کەمالن
مەقبوولن و قابلێ وسالن
مەم عاشقێ سادقە ب تەحقیق
قەلبێ م دکەت ژ بۆ وی تەسدیق
مەئموورە ب ئەمرێ پادشاهی
مەعزوورە ب عوزرێ بێ گوناهی
هەرچی کو ل وی بکەت عتابێ
ئەلبەتتە دبینتن عقابێ
حوسنا تەیە ئەو کری گرفتار
حوببا تەیە ئەو کری بریندار
تیرا وی ل دل کەتی تە لێدا
ئەو داروێ بێ هشی تە پێدا
ئەو سورمە د چاڤێ وی تە کێشا
حەتتا تو نەدی وی دل نەئێشا
زولفا تە ل دەست و پێ وی بەستی
عەقرەب سفەتا دلێ وی گەستی
تەوقا تە ل گەردەنێ وی دانی
داڤا تە ڤەدا ل قەلب و جانی
چاوا ڤەکرن تە هەردو ئاهوو
بەردانە فەقیری هەردو جادوو
دیسان تو هەڕە د گەل خەبەر دە
قەیدان تو ڤەکە ژ بۆ خوە بەردە
ئەی غونجەئێ ناشوکوفت سۆرگول
بشکێن قەفەسێ دەرینە بولبول
ئەو تێهنە تو کانیا فوراتی
ئەو خەستە تو چەشمەیا حەیاتی
ئەو تەشنە تو ئابێ زندەگانی
ئەو موردە تو جانێ جادوانی
ئەو پەردەگیا کو پوڕ هەوا بوو
مەزبووت د پەردەیا حەیا بوو
ئەو پەردە برای کو لێ هلاڤێت
خوونێ د دەڤ و کەپێ وێ هاڤێت
زینا کو دو سەد برین ل جەرگێ
چوو حالەتێ فەوتێ شادمەرگ ێ
بەحرا کو ژ جونبشا هەوایێ
مەحفووز د پەردەیا حەیایێ
حاجز کو هەوا ڕەڤا ژ مابەین
بەرزەخ ژ حەیا نەما د بەحرەین
ئەو قولزومێ غەم کەلی ب سەر جۆش
سەر جۆش کەلی پەڕاند سەرپۆش
سەرپۆش پەڕی ژ دل پلا خوون
هاڤێت وەکی فرات و جەیحوون
گۆیا هە ژیا هەزار بیشە
مەی بوو ڕ ژیا ژ قەلبی شیشە
میرێ ب غەزەب کەتی ل زینێ
ئەو ڕەنگ ڕەڤا کەلا گرینێ
حازر ژ دوێ کەبابێ ئولفەت
گەڕیا وی د چاڤی ئەشکێ شەفقەت
فەووارەئێ مەرحەمەت ب کەل هات
بێگاڤ گریێ ئەوی د گەل هات
ئەو چەند گری برا د گەل وێ
حەتتا سوبە هەردو مان د خەلوێ
زین غەرقەئێ خوونێ دل وەکی گول
میر لێ دگری مسالێ بولبول
مەحرەم هەمی ڤێک کەتن ل با وان
بالجملهعربی بەزینە دەست و داوان
کای خوسرەوێ حەق شناسێ عادل
ناحەق تو ژ بۆ چ بوویی قاتل
زین گولبونێ باغێ عسمەتێ بوو
زین سەروێ ریازێ عففەتێ بوو
پاکیزە دوڕا سەدەف ژ هەر جان
لائق تە نەبوو بگێڕی مەرجان
نازک بدەنا لەتیف و مەعسووم
بێ جورم بکی ژ عومری مەحرووم
ئەڤ ڕەنگە د خاک و خوونێ ڕا کی
بێ سۆچ ژ جان بەدەن جودا کی
میر گۆ: مەکەرن خیالێ باتل
ئەو بێ هشە ئەز نەبوومە قاتل
زینێ دکو ژم مەگەر ب عەمدا
تووبایە د جەننەتا حەرەم دا
ئەهلێ حەرەمێ بەزینە سەر وێ
جۆبار رەوان کرن ل سەروێ
بوو شیوەن و شین د خان و مانان
فەریاد گهانە ئاسمانان
یەک هات ژ دەرڤە ناگەهانی
گۆ: مەم مر و دا وە زندەگانی
زینێ مرنا مەمێ ب گوهـ کەت
گۆیا مربوو ژ نوو ب روح کەت
ڕابوو فکری د چار کەناران
دی میر دگریت شوبهی باران
خەلقێ حەرەمێ خەواس و عامی
مەئتەمزەدە بوونە بالتمامعربیی
گۆ: ئەی سەبەبێ سەعادەتا من
بێ کەیف مەبە د دەعوەتا من
ئەی شاهـ تە دایە رووحێ روخسەت
فەوتا خوە وێ دی ژ بۆ خوە فورسەت
جان چوو و ب جانی موتتەسل بوو
ئەو رووح ب رووحێ موزمەحل بوو
حەتتا کو نەبوو ژ دەڤ تە ئقرار
ئەو مایی د حەبسێ تەن گرفتار
تەشبیهی مەمێ مەلوول و مەحبووس
بۆ حفزێ رزا و نام و نامووس
ئەو لەو نەدچوو حەتا ڤە ئیرۆ
مابوو ل ژڤانیا تە گیرۆ
رووحم تە ژ دل دەما رزا دا
شاهم تە د مولکێ تەن سەلا دا
جسمێ منە بێ نەوا گران بوو
رووحا منە ناتوان رەوان بوو
دەر حال ژ قالبی ب دەرکەت
شەوقەک ژ روحا مەمێ ب بەرکەت
وان تەرک کرن سەرایێ فانی
ئەو چوونە جەهانێ جادوانی
هەرچی کو قەبوول نەکەت مەکانان
دێ سەیرێ بکەت د لامەکانان
هوون ڤێ سەفەرێ غەلەت مەخوونن
شاهد ژ مە ڕا موقەررەبوونن
گاڤا وەکوو جان ژ تەن رەوان بوو
جانان ئەوی دیت و جان ب جان بوو
حاسل کو ژ پاشی ئتتسالێ
ئەو پەرتەو و مەشعەلا جەمالێ
گاڤەک سەکنین و موتمەئن بوون
حینا کو ب یەکڤە موئتەمن بوون
ئەو قەترە د قولزوما سفاتان
ئەو زەررە د بەحرا موهلکاتان
دەم هاتنە ساحلێ فەنایێ
گەهـ چوونە ب سەر حەدێ بەقایێ
في الجملهعربی ژ مەرکەزا تورابێ
ئەو زەررە گهانە ئافتابێ
قەتعا نە ب ئتتسال و تەحلیل
مەحزا نە ب ئنفسال و تەحویل
وان ڕێ کو برن ب جانبێ زات
باقی گەڕیان ب زاتێ زەررات
نینن عەجەب ئەڤ خەبەر ژ بۆ من
هوون ڤێ مەکنە هونەر ژ بۆ من
شەیخێ وەکوو ئەز ب دل موریدم
ئەو رووح و رەوانە ئەز قەدیدم
هەر چەند ل با وە ناڤی مەم بوو
لێ پادشەهەک عەلی همەم بوو
بوو لائقێ فەررێ پادشاهی
مەقبوولێ تەقەرروبا ئیلاهی
قەلبێ ویە وادیا موقەددەس
رووحا وی ب نوورا حەق موقەببەس
هلگرتم و برمە توورێ سینا
بینندە کرم د گەل خوە بینا
ئینامە دەرێ ژ ڤێ حجابێ
ئەڤ زەررە گهاندە ئافتابێ
حینا کو ب جان من ئەڤ سەفەرکر
ئەڤ جان مە ژ جانفرۆشی قەرکر
هەر چەند کو زاهر اقلعیعربی گۆت
حازر وی د پێڤە ارجعیعربی گۆت
لەو هاتمە دا بکم وە رازی
مەرزییەببم ل پێشی قازی
دا ئەز بکرم د گەل وە تەودیع
دا هوون بکرن د گەل م تەشییع
دیسان ڤەگەڕم ژ با وە رەققاس
مورتاز ببم ب جەننەتا خاس