شروع به احوال مؤلف کتاب
از کتاب:
کۆمەڵەی شیعری فەقێ قادری هەمەوەند
اثر:
فقی قادر هموند (1830-1890)
4 دقیقه
575 مشاهده
«فەقێتخلص» شەو دراز مەسۆزۆ لەمپا
نە حوجرەی بێدەر نیشتەنی تەنها
جە ئەحواڵ وێت شەممێ کەر بەیان
بەڵ دوعای خێر کەن پەرێت سامیعان
بە دام و تەزویر بە حیلە و بە فەن
ها کەفتی نە دام تورکی ئەهرەمەن
هەرکەس بە تورکان بکەرۆ باوەڕ
ئەحمەق ئەو کەسەن جە من ئەحمەقتەر!
هەم خانە تاراج هەم عەیال جە بەند
هەم وێم زنجیر هەم فەوت فرزەند
هەم جە بیم ڕۆح فکرم سەرسامەن
نە بە ڕۆژ خۆراک نە شەو ئارامەن!
هەم هەر ڕۆ پەرێم ماوەران خەبەر:
فڵان برات فەوت، فڵان دەربەدەر!
هەم حوجرە تاریک هەم قاپی مەحکەم
هەم جە تۆی حوجرە بێ یار و هەمدەم!
زەمیرم زەبوون، جەستەم سۆراخەن
نەشئەی هەناسەی سەرع نە دەماخەن
هەردەم جە کەسرەت دەرد و پەژارە
وزوو موکەڕڕەڕ، نوماز دووبارە!
هەر یەن دڵ نە دەنگ زنجیر هەراسەن
«ساميريعربی» ئسا نە «لا مساسعربی» ەن
هەم یاساخەن تەل ڕەوان کەروون داد!
یا پەی ئەسلامبوول یا پەرێ بەغداد
قوماندان یەقین مەکەرۆ هەردەم
هەی کەشفە زنجیر هەی قاپی مەحکەم
هەی یاساخ کەران کەس نەشۆ نە پام
قەراوڵ چەنیش نەڕانۆ کەلام
بێ خدمەت چی بۆ هەر ئان و زەمان
وێش وزوو گێرۆ وێش پڕ کۆ قلیان
هیچکەس بە تەقریر قەولش نەدۆ گۆش
وێش زنجیر وێش بەردارۆ بە دۆش
پۆسە مەزانۆ غەراندۆق ڕووس
نە حەرب «توونەاعلام» کەردەنش مەحبووس
کەس نییەن واچۆ: مەر چێشەن گوناش
هەردەم بە ڕەنگێ مەدەری سزاش
والی موخەننەس قوماندار ئەحمەق
شێخ عەلی خائیف دەفتەردار سەرشەق
قازی بەدعەمەڵ موفتی بێکارە!
ڕوشدی بێگ بێڕۆشد، ئەرکان پەتیارە
موددەعیی عومووم زەرفش خاڵییەن
ڕەئیس جەزا لائوبالییەن!!
غەیر خوداوەند فەرد فریادڕەس
حەرف خێر «اصلاعربی» نییەن جە لای کەس
وەسیەتم ئێدەن جە لای خاس و عام
بە تورکان هەرگیز مەواچوون ئیسلام
نە سەرف ئینساف، نە مەیل مروەت
نە هەن جە لاشان زەڕڕێ مەرحەمەت
«فەقێتخلص» ئەفکارت نە غەیبەت کەر سەف
حەق کۆهش سازان پەرێ سزای بەرف
موبارەکت بۆ ئەی دەرد و بەڵا
موستەحەققەنی بەینی بەینەڵڵا
دایم تۆ جە وەقت بەڵا و مسیبەت
مەسازی پەی وێت چەقانەی غەیبەت
تۆ جە زات حەق تەڵەب کەر نەجات
بەر موحەممەد بۆ سەلام و سەڵات
جە ئەهل دنیا بڕیان ئومیدم
چەمەڕای ڕەحمەت حەیی مەجیدم
ئەمما دڵشادەن بە ئەڵتاف ڕەب
هەر عوسرێ یوسرێ دارۆ جە عەقەب
بە عەزیمیی وێت «الله اكبرعربی»
بە شەرافەت نوور ڕەسووڵ سەروەر
«غفار الذنوب! اغفر ذنوبیعربی»
«ستار العيوب! استر عيوبیعربی»
هەم قەلبم بە نوور ڕەحمەت کەر تەهیر
هەم ئازادم کەر جە نار سەعیر
یاحەق! بە عیززەت نوور کەلیمات
جە قەید کەدەر بدەریم نەجات
هەردەم من جە دەست مار دووسەری
مەنۆشوو سزای نار سەقەری
بە ئەڵتاف وێت عەلیم و حەکیم
حیفزم کەر یاحەق جە فیتنەی عەزیم
«فەقێتخلص» شەرح حاڵ نمەبۆ تەمام
دروود بەر موحەممەد بێحەدد و ئەنجام
سابیر بەر یە کار پەروەردگارەن
ئەجر سابیران جە حەق بسیارەن
ئومێدم ئێدەن من جە حەبیبان
هەر وەقت مەزموون عەریزەم وانان
یا نە سیلەی ڕەحم یا شەرت وەفا
یا حەق سوحبەت یا نە ڕای ئەڵڵا
هەر دوعای خێر کەن پەی حەلل موشکوڵ
نەمەندەن تاقەت سەبر و تەحەموڵ
هەم ناڵەی بەسۆز جە پای کۆساران
هەم بووەن هانا پەی تەکیەداران
هەم گەردن ئازاد هەم بە دڵ دوعا
هەم سەدەقە و نەزر پەی دەفع بەڵا
هەم پەی کاک ئەحمەد ڕەوانکەن هانا
هەم دوعاش قەبووڵ هەم ڕجاش بەرجا
قوتب زەمانەن ئەو پیر کامڵ
سەیید عەسرەن عالم و فازڵ
جە ئەهل ئیسلام ئێدم مەئموولەن
خوفیە و تەزەڕڕوع دوعاش قوبووڵەن
دەریای ڕەحم حەق هەردەم جارییەن
ئینشەڵڵا دوعای ئیسلام کارییەن
ئەر «جوامێر» مەغروور ئەر برا بێ ڕا
ئەر کاک «عەبدوڵڵا عەزیزشخص» ناتەبا
ئەر حاکم نەپرس ئەر قەوم نەشنەوا
ئەر ڕەعیە ڕەهزەن نە قەحت و غەلا
بێ تەوفیق حەق بێ یەد بەیزا
چێش مەیۆ جە دەست یەک فەرد تەنها
«یوونسشخص» وار جە قەوم وێم کەردم فیرار
بیم بە قووت حووت تورک دەریابار
فیرار بیم جە قەوم چون بەڕە جە گورگ
نەزانام جە گورگ بەدتەر مەبۆ تورک
«فەقێتخلص» کۆتا کەر بێهوودەی کەلام
بەر موحەممەد بۆ سەلات و سەلام