لە مەنتیقەی Aدا

از کتاب:

خولاسەیەکی تاریخی کورد و کوردستان (جڵدی ١)

اثر:

محمدامین زکی بیگ (1880-1948)

19 دقیقه 1494 مشاهده

فونت:

ئەم مەنتیقەیە لە بەینی سلێمانی، بەحری ورمێ، بەحری وان، سعرد و دیجلەدایە. بەشی عەشائیری کوردی عێراقی ئێستایە .

	ناوی عەشیرەت	فیرقەکانی	عەدەدی ماڵی	حاڵی ئیجتیماعی	مەوقیعی و بەعزێ مەعلوومات دەرحەقی
قەزای مەندەلی	قەرەلووس	گەش، کایتون، چارماوەندی، کاکەوەند، کاکەوەندی، نەفتچی، گارسواری	نفووسی ١٩١٧	ساکینە	لە مەنتیقەی ئاب نەفت و حدوودی وەتنگی سوومماردایە، زارع و ڕاعییە. لەهجەی کوردی جنووبییە. شیعەیە. ڕەنگە ئەسڵەن لوڕ بن.
قەزای خانەقین	سوورەمیری	کەلهوڕی، تووتیک، مامەجان، ئاینە، ئەنتار	٢٢٥ ماڵ	ساکین و زارعە	چوار فرقەی لە دێهاتی دەوری خانەقیندایە و فرقەی ئەنتاری لە بەینی شەهرەبان و ئەبوجسرە.
قەزای خانەقین	شەرەف‌بەیانی	کورەکی، ئەمیرخان بەگی، عەزیزبەگی، گاخار، نادری،	٧٠٠	نیوە گەڕۆک و زارعە	لە بەینی چیای شوادر و سیرواندا و لە ناحیەی قوراتوو هۆرین و شێخاندایە. هاوینان ئەچنە شاخی بەمۆ. ڕەنگە ئەسڵەن جاف بن.
لیوای کەرکووک و قەزای خانەقین	باجەلان (قەزای خانەقین)	جومور، قازانلۆ	١٣٠٠	ساکین و زارعە	لە ناحیەی قورەتوو و هۆرین و شێخاندایە، خەڵکی دەرگەزێن و قەسری شیرین و قازانییەی مەندەلی لە فرقەکانی قزانلوون. زمانیان نزیک پەهلەوییە. باجەلان پانزە قۆڵە.
	دەلۆ	جامریزی، پەنجانکشتی، گاش، کەهریزی، تارکەوەند، سەلیم‌وەیس	٦٠٠	ساکین و زارعە	ئەسڵ جێگەی جەبەل‌خشک و چەمی کوچەچیانە. لە دێی سەرگەڵە و لە ناحیەی خانەقینیشدا قۆڵێکی ١٣٠٠ کەسیی هەیە. سوننییە.
	گاخوار		٢٠٠	ساکین و زارعە	لە ناحیەی قەرەتەپەدایە. شافعی مەزهەبە.
لیوای کەرکووک و قەزای خانەقین	کەزە	سەعدوڵڵا بەگ، کوخدا، بارام، سەرکالا	٣٠٠	ساکینە	لە دێی سیدلان، ئاسکی کفری، چەنچاڵدان.
	پاڵانی		٣٥٠	ساکین و زارعە	لە بەینی زەنگ‌ئاباد و جۆگەی قەرەتەپەدا و لە شەرقی سیرواندایە. لە دەککەش قۆڵێکی هەیە.
	بەرزنجی		١٥٠٠ کەسێکە	ساکین و زارعە	لە ناحیەی خانەقیندایە. سوننییە.
	عومەر میل		١٥٠ ماڵ	ساکین و زارعە	لە بەینی کوچەچیان و نالشکینا و سەرکەلدایە.
	تیلشانی		٥٠	ساکین و زارعە	لە ئاسکی کفری و زەرداودان. شافعین.
	زەنگەنە	فارس ئاغا، ڕۆستەم ئاغا	٤٥٠ ماڵ	ساکین و زارعە	لە دەوری کفری و ئیبراهیم خانچی و ئەرازیی سوماکدایە. قۆڵێکی لە دەوری کرماشاندایە.
	زەندە	محەمەدساڵح ئاغا عەلیان، تاهیر خان، غەنی	٦٠٠	ساکین و زارعە	لە بەینی ڕێگەی کفری و سیرواندان. لە دوای لەناوچوونی حکوومەتی کەریم خان، ئەم عەشیرەتە هاتۆتە ئێرە. قۆڵی «عەلیان»ی نەتەوەی خانەدانی کەریم خانە.
	هەورامی	هەورامانی تەخت، هەورامانی لهۆن	٤٠٠٠	ساکین و زارعە	لە هەوراماندان و بەشێکی لە خاکی عێراقدا و بەشێکیشی لە ئێراندایە. سوننی مەزهەب و موتەعەسیبن. زۆر شەڕکەر و ئازان. بە تەخمینی مێجەرسۆن هەورامانی ئێران و عێراق ٢٠٠٠٠ کەسێکە.
	مەریوان		١٢٢٥	ساکین و زارعە	لە مەنتیقەی مەریواندایە و بەشێکی داخڵی ئێرانە و لەگەڵ ناحیەی پێنجوێن هاوحدوودە. سوننییە. مێجەرسۆن ئەڵێ ١٥٠٠٠ کەسێکە.
لیوای کەرکووک و قەزای خانەقین	داودە		١٠٠٠	ساکین و زارعە	لە تەڕەف تاووق، کفری، گل و زەنگەنەدان. عەشیرەتێکی ئازا و بەکارە. سوننییە.
	لەیلان (لیوای کەرکووک)		٥٠٠	ساکین و زارعە	لە دەوری لەیلانە. سوننییە.
	تاڵەبانی (لیوای کەرکووک)		١٠٥٠	ساکین و زارعە	لە کەرکووکەوە تا خانەقین بڵاو بوونەوە. ئەساسەن لادێیی و مسکێنی خانەدانی تاڵەبانییە. سوننییە.
	جەباری (لیوای کەرکووک)		٥٠٠	ساکین و زارعە	لە بەینی چەمچەماڵ و کەرکووک و شوانی خاسە و لەیلاندایە. سوننییە.
	شوان	شوانی خاسە، شوانی بازیان	٢٠٠٠	ساکین و زارعە	لە بەینی چەمی خاسە و زێی کۆیەدایە. هاوحدوودی عەشیرەتی شێخ بزینی و بیبانییە. سوننییە. مێجەرسۆن ئەڵێ ١٥٠٠ کەسێکە.
	ساڵحی		٢٠٠	ساکین و زارعە	لە تەڕەف کەرکووک و قەرەحەسەن و گڵدان. عەشیرەتی ساڵحی ناو شامیش لەمانەیە. سوننییە.
	شێخ بزینی		٦٠٠	ساکین و زارعە	لە قەراغی جنووبی زێی کۆیە (زابی سەغیر)ە. سوننییە.
	کاکەیی، وەیا کاغانلۆ		١٥٠٠	ساکین و زارعە	لە لیوای کەرکووکدا و لە بەینی حەویجە و زێی کۆیەدان. لە ناحیەی قوراتوو و خانەقینیشدا بەشێکی هەیە.

بێجگە لەمانە لە قەزای خانەقین لە ناحیەی قزڵ‌ڕباتدا عەشیرەتی «زرکووش، خەیلانی» و لە ناحیەی خانەقیندا «فەیلی، مەلەکشاهی، کوازی» و لە ناحیەی قوراتوودا «کوازی، نیرنجی، قادر میروەیس، تائیشەیی» هەیە.

مابەعدی عەشائیری کوردی عێراق

	ناوی عەشیرەت	فیرقەکانی	عەدەدی ماڵی	حاڵی ئیجتیماعی	مەوقیعی و بەعزێ مەعلوومات دەرحەقی
لیوای کەرکووک	بیبانی		٤٠٠	ساکینە	لە شیمالی کەرکووکە. لە دێی خۆیانا دائەنیشن. لە قەزای خانەقینیشدا قۆڵێکی هەیە.
لیوای کەرکووک	چنگنی		٣٠٠	گەڕۆکە	زستان لە قەزای سلێمانیدا و هاوینان لە مەراغە وەقت ڕائەبوێرن. سوننی و شافعییە.
لیوای سلێمانی	جاف	هاروونی، ئیسماعیل عوزێری، میکائیلی، ڕەشوبوری، تەرخانی، شاتری، سادانی، باداغی، باشکی، ئاماڵا، یوسفجانی، نەوڕۆڵی، کەماڵی، یەزدان‌بەخشی، تاوەگۆزی، گەڵاڵی، پشت‌ماڵە، بێ‌سەری، یاروەیسی، شێخ ئیسماعیلی، عیسایی، سۆفیوەند	٨٠٠ ١٥٠٠ ٢٠٠٠ ١٠٠٠ ٥٠٠ ١٨٠٠ ٣٠٠ ٢٥٠ ٣٠٠ ٤٠٠ ٥٠٠ ١٥٠٠ ٥٠٠ ٩٠٠ ٢٠٠ ٢٠٠٠ ٥٠ ٢٠٠ ٢٠٠ ١٠٠٠ ٣٠٠ ٦٠٠	گەڕۆک گەڕۆک گەڕۆک بەشێکی ساکینە گەڕۆک بەشێکی گەڕۆکە ساکینە گەڕۆک گەڕۆک گەڕۆک گەڕۆک ساکین گەڕۆک گەڕۆک ساکین گەڕۆک گەڕۆک گەڕۆک گەڕۆک گەڕۆک گەڕۆک ساکینە	فرقە گەڕۆکەکانی، زستانان لە بانیخێڵانەوە تا بەرامبەری قزڵ‌ڕبات ساحلی غەربی سیروان ئیشغاڵ ئەکەن. لە بەهاردا دێنەوە شارەزوور و بە سەر پێنجوێندا ڕوو ئەکەنە ئێران و ئەچنە نزیک سنە. سادانی و باداغی بەعزەن ئەچنە دەشتی هۆرێن و شێخان. کەمالی، ئەم عەشیرەتە ئیبتیدائی، خراپەکەر و شەڕفرۆشە. لە ناو خۆیانا موتتەحیدن و لە شەڕی خارجیدا هەموو یارمەتیی یەکتری ئەکەن. بە سەبەبی خراپەکەری و هەرا و شەڕی دائیمی، بەعزێ فرقە لێی جوێ بوونەتەوە. مەسەلەن وەکوو قوبادی، باباجانی، وەلەدبەگی، ئەناخی، ئیمامی، دارواش، دلەتازە، میرەبەگی، دەتیری، نامەداربەگی، تایشە، قادروەیسی، نایرزی، شەرەف‌بەیانی. ئەم فرقانە ئێستاکە هەموو جوێ و سەربەخۆن. ئەم عەشائیرە هەموو سوننییە، بەڵام خورافاتیان زۆرە.
	پشدەر	بابەکرئاغا عەباس مەحموودئاغا	٢٠٠٠	ساکینە	ئەساسی بەگزادەی پشدەر کە بە میراودەلی مەشهوورن موکرین و عەدەدیان کەمە، بەڵام سێ ناحیەی ماوەت، مەرگە، قەڵادزە، شارباژێریان بە هەموو دێهاتیەوە لە ژێر دەستدایە و ئەم سێ ناحیەیە «ماوەت» و دوو پشدەرە. سوننی مەزهەبە.
	ئیسماعیل عوزێری		٦٠٠	گەڕۆکە	هاوینان لە بەینی دووکان و چیای تۆقمادا و سوورداش و شاخی ئەشکەوتدایە. هاوین ئەچنە ئێران. ئەم عەشیرەتە غەیری ئیسماعیل عوزێری، جافە.
	هەمەوەند	بەگزادە (چەلەبی) ڕەشەوەند سەفرەوەند سیتەبەسەر کافرۆشی سۆفیوەند چنگنی	١٠٠٠ ٤٨٠	ساکینە	ئەم قیسمە ئەسڵی هەمەوەندە، جێگەیان بازیانە. عەشیرەتێکی زۆر ئازا و دڕ و نەبەزە. تا ئەم ساڵانی دواییە دائیمەن عاسی بوو و حکوومەتی عوسمانی و ئێرانی زۆر ناڕەحەت کرد. مەرحووم مەدحەت پاشا نەیتوانی تادیبیان بکا. موتەعەسیب و سوننین. تەقریبەن لە ١٧٠٠ م.دا لە ئێرانەوە هاتوون. لە تاریخی سلێمانیدا بە توول باسیان کراوە. ئەم بەشە لە ئەهالی دێهاتی ئەسڵین و تابعی هەمەوەندن، ئەمانەش سوننین. ئەم عەشیرەتی چنگنییە لە لای ژوورەوە باسی کراوە. لە یکۆنی‌خانەدا داخڵ نییە.
	دیزەیی	پیران، گونتولا، مامان	٦٠٠٠	ساکینە	لە لیوای هەولێر و لە قەزای مەخمووردا لە دەوری چیای قەرەچوخ و کەندیناوەدان. ئەرازییەکی بەبەرەکەتیان هەیە. حاڵیان زۆر چاکە. بەرە بەرە تا دیجلە هاتوون و عەشائیری عەرەبیان دەرپەڕاندووە و زۆر فەعالن.
لیوای هەولێر	گەردی		٦٠٠؟	نیوەگەڕۆکە	لە شیمالی هەولێرە. فرقەیەکی لە مەنتیقەی کۆیسنجەقدایە. هاوینان ئەچنە وەزنە. عەشیرەتێکی جۆرە. لە شیمالی هەولێر ١٥ دێی هەیە.
	کۆرا		؟	ساکین	لە غەربی شەقڵاوەدا چەند دێیەکی هەیە.
	خۆشناو	؟	٢٠٠٠	ساکین و زارع و باغەوانە	لە ناحیەی شەقڵاوەدا سەد دێیەکی هەیە و نفووسی دەهەزار کەسێکە. لە مەنتیقەی کۆیە و ڕانیەشدا بەعزێ ئەقسامی هەیە.
	پیران	؟	٦٠٠؟	؟	لە عەشیرەتی ڕانیەیە و لە شیمالی ڕانیەوە ساکینە، داخڵی کۆمەڵی بڵباسە. عەشیرەتێکی بچووک بەڵام دڕە (دزەییش بەم ناوەوە فرقەیەکی هەیە).
	ئاکۆ	؟	١٠٠٠؟	ساکینە	لە شیمالی ڕانیەدا ساکینە. چەند فرقەیەکی هەیە، لە چیاکانی لای ژوورووی ڕانیە و لە تەرەف قەڵادزەوە ٤٠-٥٠ دێی هەیە.
	زراری	؟	٣٠٠؟	ساکینە	لە شیمالی بەستۆرەدایە، دوانزە دێی هەیە.
	سوورچی	؟	٣٠٠٠؟	ساکینە	لە قەراغی شیمالی زێی کۆیەوە تا ڕەواندز بڵاو بوونەتەوە. ٥٠ دێیەکیان هەیە. فرقەیەکی مامەکانیانی لەگەڵە.
	باڵەک	؟	١٢٠٠؟	ساکینە	لای ژووری چەمی ڕەواندز کەوتوون. ٦٠ دێیەکیان هەیە.
	شیران و برادۆست	؟	١٥٠٠؟	ساکینە	لە مونتەهای شیمالی قەزای ڕەواندزن. شێروان لە برادۆست بەقووەتترە. بەڵام میقداری هەردووکیان ٨٠٠ کەسێ زیاتر نابێ.
	هەرکی	؟	٥٠٠٠؟		عەشیرەتێکی بەقووەتە، بەشێکی لە چیاکانی حدوودە و بەشێکیشی لە دەوری عەقرەیە و ٨٠٠٠ کەسێکیشی لە مەنتیقەی ڕەواندز و لە تەڕەف دەیرە و باستوورەدایە. نفووسی عموومی ٢٠٠٠٠ کەسێک ئەبێ. ئەم عەشیرەتە بەشێکی لە ئەرزڕۆم و بەشێکیشی لە وڵاتی واندایە (سێر مارکس سایکس)
	خەیلانی	؟	٢٠٠؟		لە چیای شیمالی باڵەکدایە و بەعزێکیشی لە دەوری هەولێرە. نفووسی ١٠٠٠ کەسێکە.
	بۆڵێ	؟	١٥٠؟		لە جنووبی باڵەکدایە و زستان ئەچنە قەزای کۆیە. میقداری لە خەیلانی کەمترە.
لیوای مووسڵ	بەرواری	بەرواری باڵا	٧٠٠	ساکینە	لە شیمالی چەمی گارە (داخڵی زێی گەورە ئەبێ). ساکینە. لەگەڵ زەراعەت و ماڵیان خەریکە.
		بەرواری ژیری	١٠٠٠	ساکینە	لە جنووبی چەمی گاەردا ساکینن و بە زەراعەت و تەربیەی حەیوانات مەشغووڵن.
	بارزان	؟	٢٧٥٠	ساکینە	لە شیمالی زێی گەورە و قەچای زێباردان. مەنتیقەکەیان بە ناوی عەشیرەتەکەوە ناو نراوە. بە زەراعەت و تەربیەی باغات و تووتن خەریکن. تابعی شێخی بارزانن. موتەعەسیب و جەسوورن.
	زێباری	؟	١٢٠	ساکینە	لە بەینی عەقرە و زێی گەورەدا و لە دەوری پیرەکەپرەن. لەگەڵ زەراعەت و باغ خەریکن.
	دۆسکی	؟	١٢٠٠	ساکینە	لە قەزای دهۆکدایە. زوراع و باغەوانە.
	مەزووری (میسووری)	؟	١٧٠٠	ساکینە	لە قەزای دهۆکدا ناحیەیەکی ئیشغال کردووە. زوراع و باغەوانە. عەشیرەتێکی زۆر قەدیمە و بە گوێرەی سێر ئۆلمستید ئەبێ لە «میسووری = میسیری)ی دەوری ئاسوورەوە هاتبێتە خوارەوە.
	ئارتووشی	؟	٤٠٠٠	گەڕۆک و ساکینە	دوو بەشی گەورەیە و چەند فرقەیەکی هەیە. بەشێکی نیوە ساکینە و لە دەوری ئەلقوش و زاخۆ و دهۆکدا زستان ڕائەبوێرێ و هاوینان ئەچێ بۆ چیاکانی شیمال بۆ خاکی تورکیە و بەشێکیشی لە تورکیادا و لە تەرەف شتاخ ماوەتەوە (ڕەنگە ٤٠٠٠ ماڵی لە عێراقدا بێ)
	سندی و گولی	؟	٩٥٠	ساکینە	لە بەینی هیزل و خاپووردایە. میقدارێ نەستووریشی هەیە.
	عەشائیری سەبعە	؟	٩٠٠	ساکینە	ناحیەیەکی مووسڵە. لەگەڵ زراعەت مەشغووڵە.

یکۆنی لاپەڕەکانی تری عەشائیری عێراق کۆ بکەینەوە، یکۆنی ماڵی عەشائیری عێراق ئەگاتە نزیکی ٧٢٠٠٠. ساحێبی کتێبی «دوایی واریسانی خولەفا»، سێر مارکس سایکس، لە ناو عەشائیری مووسڵدا باسی عەشائیری «مەندان، زیرهاتی، هاجی، نیروا، ڕاکان، حوسێنیە، جەلالی (نزیک عەممادیە)، درە، کۆهان، و لە عەشائیری یەزیدی شێخان، ڕشکان و هاوەری (نزیک زاخۆ) ئەکا کە مەجمووعی ماڵیان ١٠٠٠٠ زیاترە.

ناوی عەشیرەت	عەدەدی ماڵی	شکڵی ئیجتماعی	مەوقع و ئەحواڵی
سیرتی	٧٠	گەڕۆکە	شیمالی زاخۆ کەوتووە. لە حەقی مەعلووماتێک نییە.
میران	٨٠٠٠	گەڕۆکە	زستانان لە بەینی جەزیرەی ئیبنی عومەر و تەل‌ڕەملدا و هاوینان لە دەوری سعردا وەقت ڕائەوبوێرێ. لەگەڵ تەربیەی ماڵیات خەریکە. دڕ و شەڕکەرە.
گۆیان	٢١٠٠	ساکین و نیوە گەڕۆکە	عەشیرەتێکی دڕ و شەڕکەرە. میقدارێ زازاشی لە ناودایە. چەند فرقەیەکە. لەگەڵ عەشیرەتی میراندا زۆر شەڕ ئەکا. شرناخلی فرقەیەکی ئەم عەشیرەتەیە و لە شرناکە.
حوسێنیە	٥٠٠	؟	لە شیمالی جەزیرەی ئیبنی عومەرە و لەگەڵ عەشیرەتی حوسێنیەی غەربی زاخۆ مناسەبەتی مەعلووم نییە.
داخۆری	؟	ساکینە	لە نزیک شرناکە. ڕەنگە قۆڵێکی گۆیان بێ.
شیربەگی	٢٠٠	ساکینە	حاڵی باشە. ڕەنگە قۆڵێکی زیریکانلی بێ.
باڵیان	٧٠	نیوە گەڕۆکە	فەقیرە. لە نزیک «خۆی»ە.
ئیرۆ	١٠٠	؟	لە شیمالی باڵەیانە.
ئەتامانیکان	٥٠٠٠	گەڕۆکە	زۆر حاڵی باشە. ئەغڵەب لە دەربەندی بتلیس و نزیک بۆتانە و مەرکەزی لەوێیە. بە هاوینان ئەچنە دەشتی مووش.
سیلوکان	٩٠٠	گەڕۆکە	زراعەت ئەکا. هاوینان ئەچێتە دەشتی مووش.
کیچیان	١٥٠	گەڕۆکە	؟
دوودڕی	٤٠٠	گەڕۆکە	هاوینان لە جنووبی گۆمی واندا وەقت ڕائەبوێرێ
ئەلیکانلی	١٥٠	گەڕۆکە	؟
هەلاجی	٩٠٠	ساکینە	بەعزێ تورک و ئەرمەنیشی لە ناودایە. لە جنووبی گۆمی وانە.
تاییان	٣٠٠	گەڕۆکە	شۆرەتی باش نییە. لە جنووبی گۆمی وانە.
حەوتان	٣٠٠	ساکینە	لە قەزای بۆتاندایە.
کەکا	؟	؟	لە نزیک جووڵەمێرگە.
بالیکار	١٨٠	نیوەگەڕۆکە	لە شیمالی جووڵەمێرگە.
خانی	١٨٠	ساکینە	لە نزیک خۆشابە.
تاکۆلی	٤٥٠		ڕەنگە فیرقەیەکی زیلانلی بێ. ڕەنگە ١١٥ ساڵ لەمەو پێش لە ئەرزڕۆمەوە هاتبێ. لە شەرقی گۆمی وان و لە سەرحەددە.
شکاک	٦٠٠٠	گەڕۆکە	عەشیرەتێکی مەشهوورە. سێ مانگ لە ڕەشماڵدا ئەمێنن. لە غەربی گۆمی ورمێ و لە سەر حدوودن. مەشهوور ئیسماعیل ئاغای سمکۆ ڕەئیسی ئەم عەشیرەتە بوو. فرقەکانی: شکفتی، موکەری، شەوەلی، بۆتان، شکاک، عەبدولی.
زرزان	١٠٠	؟	لە شەرقی ورمێیە.
پینیانیشلی	١٢٠٠	ساکین و گەڕۆکیشی هەیە	عەشیرەتێکی گەورەیە. فرقەکانی: زێدان، بارکشان، کناربروش، سوورەتاوان، بیلیجان، جلی، گەوجی، شەویلان، مووسانان، پینیانیشی پچووکە. لە شەرقی ورمێ و لە سەر حدوودن.
کیوران	؟		عەشیرەتێکی پچووکە و لە ناحیەی گەورەدایە.
شمسیکی	٩٠٠		لە نزیک «دیزە»یە.
ئارتووشی	٧٠٠٠		عەشیرەتێکی گەورەیە. بەشێکی لە عێراقدایە. فرقەکانی: عیززەدینیان، مرزگی (٩٠٠ ماڵ)، مامەڕەش (٢٠٠ ماڵە یەزیدی)، مامەند (٢٠٠ ماڵە و ساکینە)، ئالان، بروز (٦٠ ماڵە و زارعی تووتنە)، جیریکی، شیدان، مامخۆر (٤٠٠ ماڵ)، خاویستان، شرفان (٣٠٠٠ ماڵە و فرقەی هەرە بەقووەتە، گەڕۆکە، بەهاران ئەچێتە جنووبی عەقرە)، مامەدان (٢٠٠ ماڵە و ساکینە. بەعزەن تا شاخی بێخێری نزیکی زاخۆ ئەچێ)، گاودان (٣٠٠ ماڵە. گەڕۆکە. بەهاران ئەچێتە نزیک زاخۆ) زیدەک، زەفکی (١٥٠ ماڵە)، هافیجان (٥٠٠ ماڵە و گەڕۆکە، لە تەڕەف بەیت ئەلشەباب، خۆشاب و شتاکە.

لە پێش شەڕی گەورەدا (١٩١٤-١٩١٨ی میلادی) لە مەنتیقەی Bدا