در بیان کم شدن آب طوفان و کشتی نشستن در کوه جودی و بر آمدن مخلوق از نو بدنیا
از کتاب:
روضة الصفا
اثر:
میرزا عبدالقادر پاوه‌ای (1850-1910)
6 دقیقه
663 مشاهده
یەک ڕۆ وە فەرمان دانای کردگار
سلسلەی سەحاب گشت بی تار و مار
ساکن بی ناڵەی ڕەعد هەر جاران
کۆتا بی سەیلاب قەترەی ئەمتاران
بوڵەند بی بوخار سیای تۆف تەم
نووح دیا، قەوس قەزەح دی وە چەم
فەرما هەنی دڵ خاڵی جە خۆفەن
ئانە نیشانەی ئێنتێهای تۆفەن
زەمین هەم ئاوش فروو بەردەوە
بەحر تۆفانش شەق شەق کەردەوە
یەک بادێ ئاما چوون شەماڵەی شەم
بەحر تۆفانش شەق شەق کەرد وە هەم
زەمین هەم ئاوش فروو بەردەوە
هەر ئەوند نۆشا تا قەی کەردەوە
تا ڕەفع تۆفان بی ئاشکارا
فەرق سەر بەرزان گشت کەوت وە سارا
فەرما وە قاڵاو عاڵەم گشت غەورەن
بشۆ بزانە دنیا چ تەورەن
سەرزەمین هەر جا کەوتەبۆ وە بەر
تۆ هەم وە تەعجیل زوود خەبەر باوەر
قاڵاو جە کەشتی بەرئاما وە بەر
پەرواز کەرد ئاما تاو مەڎا بەسەر
تەقدیر موردارێ بی بە دووچارش
بڕیا نای تاقەت سەبر و قەرارش
هەر تا زەهر مار مەردارش کەرد نۆش
فەرمان حەزرەت نووح کەرد فەرامۆش
فەرما تا دنیان هەر ڕوو سیا بۆ
ڕۆزیش جە جیفەی بەد موهەیا بۆ
جەو دما فەرمان دا وە کەمووتەر
واتش تۆ بشۆ زوود خەبەر باوەر
کەمووتەر وە جەخت فڕە دا وە باڵ
بەرشی جە کەشتی وێنەی بای شەماڵ
دیش ئاو نەمەندەن جە سەر دیاران
کەوتەن وە سارا فەرق ئەشجاران
بەرگێ جە زەیتوون بڕی وە مێنقار
بەردش وە خدمەت شای والا تەبار
دووبارە هەم نووح فەرما کەمووتەر
ئیمجاریچ بشۆ، مودارا مەکەر
دوعا کەرد پەرێش تا کە ئازاد بۆ
وات حوببت نە دڵ مەردوم زیاد بۆ
دایم هەر مەتبووع تەبع مەخلووق بای
وە لای شای ڕەززاق ساحێب مەرزووق بای
فەرما سا بشۆ خوڎات بۆ یاوەر
تەکاهول مەکەر زوود خەبەر باوەر
دیسان کەمووتەر وە بێ قیل و قاڵ
بەرشی جە کەشتی شەققە دا وە باڵ
دیا دیش بەرزان، هەرد و بەرد و کاو
یەکسەر موحتاجەن وە یەک قەترە ئاو
بەعزێ گڵ و خاک وە ناخون بەردش
تا کە بەو ڕەنگە نووح حاڵی کەردش
ناخوڎا کەشتیش تەکان دا وە چەپ
هۆرکێشا لەنگەر وە شادی و تەرەب
کەشتی بەو مەخلووق زومرە گشتەوە
ئارامی جە بان کۆی جوود نیشتەوە
جە مای موحەڕڕەم یەوم عاشوورا
کەردشان خەیاڵ ئێرادەی سەحرا
مەخلووقات یەکسەر بەرئامان وە بەر
کەردن شوکرانەی دەهندەی داوەر
چێش کەروون تەعریف زەوق و شادیشان
ڕۆشنی بەسات دنیای ماوی شان
جە زەوق ئاهەنگ مەواتت یەکسەر
تازە پەیدا بین جە بەتن مادەر
دامان کۆی جوود جە گوزەرگاشان
یەکسەر گشت بینای شاران نیاشان
غەرەز، ئەو جاگە گشت بی وە جاشان
تەمام بی یاتاخ زێد و ماواشان
ئاخر خوڎاوەند بێ چەند و چوونی
نازڵ کەرد پێشان دەرد تاعوونی
غەیر جە هەشت نەفەر ئەهل و بەیت نووح
باقی گشت قابز کەردش قەبز ڕووح
نووح و سام و حام، یافس هەر چوار
چاروم زەوجەشان مەندن بەرقەرار
هەفتاد و دوو تەن «ديار البشرعربی»
یەکێ بەر نەشی وە ئەمر داوەر
خوڎاوەند جەو دەم نێدا کەرد وە نووح
وات قاپی دنیام پەی تۆ کەرد مەفتووح
جە قاف تا وە قاف بی بە موڵک تۆ
زەرع و زێندەگی ئەولادت مەبۆ
ئەهل کەشتیم گشت فەنا دا جە قار
جە کوفر نێعمەت قەوم شەرمەسار
راسەن خۆ من پەی بێ کەسان کەسم
سەوگەند وە عێززەت زات ئەقدەسم
جارێ تەر تۆفان ڕا بەندەن وە لێم
نەنمانوون وە قەوم بەندەگان وێم
نووح سوجدەی ئێخلاس بەندەگی بەردش
شوکرانەی نێعمەت وە جا ئاوەردش
جەو دما وە شاد دنیای دوون تەمام
بەخشا وە یافس چەنی سام و حام
روبع مەسکوون گشت چوون خرەدمەندان
کەرد وە سێ قسم و داش بە فەرزەندان
سام چوونکە ئەرشەد ئەولاد وێش بێ
نوور موحەممەد موستەفا پێش بێ
شەریف قاپی شای لەم یەزەل بێ
ڕەسوول و ڕەسوول زادەی مورسەل بێ
وەلی عەهد نووح والا سێفات بێ
نادرەی نەدیم ڕووی سەر بەسات بێ
ئێقلیم شام و جزیرە و عێراق
فارس و خوراسان تا نیمەی ئافاق
نسفێ بەڵ فێشتەر، جە دنیا تەمام
ڕووم و عەرەب گشت، کەرەم کەرد وە سام
زەنج تا مەغرێب، هەم حەبەشە و هێند
بێلاد بێلادان، تا ئێقلیم سێند
یانە گشت یەکسەر، کەرەم کەرد وە حام
باقی ئەقالیم هەر چی مەند تەمام
سەقلاب سەرانسەر، تورکستان چین
بەخشا وە یافس تا مەشرێق زەمین
جە نۆ خوڎاوەند دانای لایەنام
نۆ فەرزەند پاک، عەتا کەرد وە سام
ئەوەڵ ئەرفەخشەد «ابو الانبياعربی»
دووەم کەیۆمەرس «ابو الپادشا»
«اسود» و «بفن»، «يورج»، «دلاود»
«علیم» و «ارم»، «يور» ساحێب جوود
بە «یافس» يازدە و بە «حام» بەخشا نۆ
جیا بین جە هەم گشت گرۆ گرۆ
هەر یەک وە جایێ تەشریف بەردشان
هەر کام ئێقلیمێ ئەحیا کەردشان
دیسان دنیای دوون تیپ تیپ و تووق تووق
مەعموور بی تەمام جە گرۆی مەخلووق
سا نووح عومر وێش پەی ڕەزای باری
سەرفش کەرد نە ڕای تاعەت گوزاری
خەلاس بی جە دەس قەوم بەد ئەندێش
دەس کەرد وە تەوبیخ ئەولادان وێش
عومر شەریفش وە بێ قیل و قاڵ
یاوا بە نۆ سەد چەنی پەنجا ساڵ
تا یەک ڕۆ قابێز چەنی جبرەئیل
وە حوکم فەرمان شەهنشای جەلیل
هەر دوو وە لای نووح تەشریف بەردشان
جە ئەمر خالق موخبێر کەردشان
پەرساشان یا نووح جە ڕۆزگاران
داخۆ چەند ساڵەن عومرت ویاران؟
واتش قیاس کەن دنیا سەرانسەر
قەسرێ شیرینەن یا کۆشکێ دوو دەر
ئەوەڵ وە شادی جەو دەر داخڵ بیم
ئاخر وە ناکام جەی دەر هەم بەر شیم
جە ئامام تا حاڵ وادەی لوامەن
نەزانام لەززەت دنیای دوون کامەن
بەعد، ئازارێ گران یاوا پێش
سام کەرد وە نایب وەلیعەهد وێش
ئەمر و مەنهییات ئەولادش تەمام
ڕەسم ڕێسالەت گشت بەخشا وە سام
جە داغ دنیا کێشا ئاهـ سەرد
ئەرواحش تەحوێڵ قەبز قابێز کەرد
هەر سێ فەرزەندان عالی مێقدارش
شوستشان قاڵب بزورگەوارش
جە سەرای شەریف «بيت المقدسعربی»
کەردشان مەدفوون جەو ئەرز ئەقدەس
جەو دما خوڎا تەوفێق دا پێشان
مەشغووڵ بین وە کەسب ئەجداد وێشان
یافس بە تەریق سەحرا نشینان
چەنی فەرزەندان مەسڵەحەت بینان
سیا چادران ئێختراع کەردن
ڕۆزگار تەمام خاس وە سەر بەردن
بەعزێ بین ئەحشام، بەعزێ دێکانی
بەعزێ وە زارع، بەعزێ چووپانی
بەعزێ شارستان بینا نیاشان
دەوڵەت و نێعمەت ڕوو کەرد وە لاشان
بەعزێ ڕا بەردن وە سنعەت سازی
بەعزێ دەس کەردن وە شەیتان بازی