تدبیر کردن خسرو به جهت فرهاد و فرستادن به پی او
از کتاب:
شیرین و خوسرەو
اثر:
خانای قبادی (1704-1778)
5 دقیقه
460 مشاهده
نیگارندەی نەقش شیرین ئەرمەن
جە شوومەیی دەوران کۆی خەم بە خەرمەن
بەی دەستوور کەرد نەقش بە دەوان دەو
دێباچەی دەستان فەرهاد و خوسرەو
بە خەڵوەت شەوێ شەهەنشای جەم کێش
تەڵەب کەرد بەعزێ هام دەمان وێش
عاشقیی فەرهاد خاتر پەرێشان
سەراسەر تەمام ئیزهار کەرد لێشان
ئاخر بەی سوورەت ئەو جەمشید ئەفسەر
جە دورج دەهان ڕێزنا گوهەر
وات جە حیکایەت فەرهاد سەنگ بۆ
نیشتەن نە جەرگم سەد هەزار نەشتەر
جە حەد ئیقلیم ئەوەند نەداران
بە جارێ جە حەد وێش پا وناران
چون بێ ئەدەبیش جە حەد ویەردەن
تەدبیرش چێشەن، مبۆ چێش کەردەن
ئەو بار یافتەگان بەزم بەهەشت بێز
بەردشان سوجدەی خاکپای پەروێز
واتن هەی خوسرەو جەم جای جیهاندار
شایستەی ئەورەنگ زێبای زەڕ نیگار
ساحێب کەماڵان کەمین مەلای تۆن
سوجدەگاشان خاک بۆ موشک پای تۆن
زیلل ئەڵڵاهی بەسەر سایەت بۆ
بوڵەندتەر جە تەخت پەروین پایەت بۆ
تەدبێر هەر ئێدەن وەرجە سزای سەخت
باوەرمێش وە پای خوسرەوانی تەخت
ئەو ئاشفتەی شووم هەرزەی ئەبلە ڕەنج
بکەرمێ ڕازی ئەووەڵ هەر بە گنج
پەی چێش؟ پەی هەرکەس سەرعی و بەد حاڵەن
داڕووی موفەڕڕیح ئەو گەنج و ماڵەن
ئەر بە گەنج و ماڵ ئەو شێت سەرمەست
جە شیرین هۆرگرت بە شیرینی دەست
وەرنە نە دەوران دنیا بە ڕەنگێ
مبۆ بکەرمێش مەشغووڵ بە سەنگێ
هەر تا کە زیندەن ئەو شێت دڵ تەنگ
سەرف کەرۆ عومرش بە کار ئەو سەنگ
خوسرەو دەر ساعەت فەرما وێنەی باد
هەر کۆ هەن بە جەخت باوەران فەرهاد
دانا مەحرەمان یاران سەرهەنگ
هۆرێزان دەرلاد چون ئاهیر بە سەنگ
واتشان بە چەند کار ئازموودە
بە پای دانای جیهان پەیموودە
بە قاپی دەوڵەت پادشای قابڵ
بکەران حازر فەرهاد بێ دڵ
هەرکەس باوەرۆش، شای دارا ئەنداز
بە جەڵد و ئینعام مکەرۆش مومتاز
ئەو ڕۆ تا پەردەی زوڵمەتدا دیار
بەیزەی قورس زەرد خورشید نە پێوار
بە هەر تەرەفدا بە سیرعەت چون باد
چەرخ وەردن نە شۆن ناپەیدای فەرهام
هەرچەند کەردشان ئەو شەیدای سەرمەست
فرێ جوستوجۆ هیچ نەکەفت وە دەست
چون ڕایات شەو جە ڕۆ بی مەکنووس
ڕەنگین بی جە نوور جیهان چون عورووس
زەمین جە زەڕبەفت خۆر بی پڕ زێوەر
فەڵەک موحتاج بی بە زەڕڕین ئەفسەر
یەکێ جە یاران فروستادەی شاهـ
دیش وێنەی ڕوستەم شەخسێ جە ناگاهـ
بە فەڕڕ و شەوکەت وێنەی فەرەیدوون
بە زۆر چەنگاڵ جە زەیغەم ئەفزوون
شی، بە ئەدەب کەرد چۆگە سەلامش
پەرساش بە دانش دانای نامش
واتش من فەرهاد خەستەی ڕەنجوورم
ئاشفتەی شیرین جەمین پڕ نوورم
چون شەیدای ئەو شۆخ زوڵف عەبیرینم
بە تاڵ مویەرۆ عومر شیرینم
ئەو فروستادەی شای فەڕڕوخ نەژاد
جە ڕای مەحەببەت واتش بە فەرهاد
مەر هەی شەهەنشای شێخ سەنعان مەشق
قیبلەی عاشقان، تەکیەدار عەشق
بە وەسڵ شیرین بکەرۆ شادت
چون جەوانمەردان بدۆ مرادت
فەرهاد داش جەواب جە سۆز دەروون
وات ئەی خیرەدمەند مەعریفەت ئەفزوون
شەهەنشا پەی من کەی بەی ئەندێشەن
ئەویچ سەرگەردان جە سەودای وێشەن
هەرچەند کە سەرشێت، بیابان گێڵم
چون وەحشی چەنی وەحشیان وێڵم
من خاس مزانوون جەی زێد و وەتەن
ماجەرای خوسرەو شیرین ئەرمەن
چون گۆگرد ئاهیر مەنیەر پێمەوە
بازەم بە سفتەی داخ وێمەوە
ئارۆ من کە جن دێو لێم مگورێزۆ
جە هەناسەم دوود دۆزەخ مخێزۆ
پەی شێوەی شۆخی شیرینێ خەستەم
پۆسە موینی بێ هاڵ و جەستەم
سا خوسرەو کە شای فەڕڕوخ تەبارەن
جە شەخشێ چون من لێوەش چ کارەن
باز هەم ئەو قاسید دەم چەرب چالاک
واتش سەوگەندم بە یەزدان پاک
من ئارۆ بەی تەور بە دەوان دەو
بێ درۆ و خیلاف کیاستەن خوسرەو
ئەی سوخەن بە گۆش فەرهاد چون یاوا
چون غونچەی نەوخێز جە زەوق شکاوا
چەنی ئەو قاسید خودداری نەکەرد
بە بارگەی ڕەفیع خوسرەو قەدەم بەرد
گرد ئاوەری بین مەخلووق نە دەورش
حەیران بین جە شکڵ تەرکیب و تەورش
جە سامش مەخلووق گشت سەرسام مەندن
گشت شانامەی مەدح بزورگیش وەندن
ئومەرای عیزام، وزەرای ئەعزەم
ئاخر عەرز کەردن بەو شای موکەڕڕەم
فەرهاد میسکین مەینەتی بەختەن
ئیرادەت چێشەن، حازر نە وەختەن
فەرماش بە ئیعزاز مومتازش کەردن
بە پایەی سەریر خوسرەویش بەردن
خوسرەو نیگا کەرد زاناش دلێرەن
بە شەوکەت چون شا، بە هەیبەت شێرەن
بەڵێ جە حەسرەت گێڵان جە دیدار
چون مەست مەیکەش هیچ نیەن هوشیار
پەیدان جە هووناو دیدەی ئەسرین بار
گۆناش ڕەنگینەن چون لالەی وەهار
جە ئیستیغنای عەشق جە مەهـ تا ماهی
نماماش وە چەم «خصوصاًعربی» شاهی
جەودما بە ئەمر شای کەیخوسرەو خوو
هەچەند پەرێش گەنج گەوهەر کەردن کۆ
ئیلتیفات نەکەرد، نەکەرد تەماشا
بە غەیر جە شرین جە گشت کەرد حاشا