«دمدم» تێکستێ کلامێد گۆڤەندێ
خێن ژ ئێپۆسا «دمدم»، دەرحەقا کەلا دمدمدا هەنە کلامێد گۆڤەندا، کۆ دەواتادا تێنە گۆتنێ. بەخترا، مە چەند نموونێد ئوسا ژ دەنگبێژێ ئەرمەنییا بەرنڤیسینە.
«دمدم» - گالووست گالووستیان گۆتییە، ٩٥ سالی، نەخوەندی، ژ گوندێ شاهالوویێ ل سەر نەهییا قەراباخلەرێ (ناها ئارتاشاتێ). پێنسیۆنێرە. گوندێ وییی بەرێ کۆرڤانک بوویە، ل سەر قەزا شاتاخێ. گالووست زمانێ کورمانجی زەف رند زانە. دەنگبێژە، کلامێد گۆڤەندێ زانە، وەختێدا رەقاسچیکی عەیان بوویە، پێرا ژی دەنگبێژێ دەواتا. ئەوی سێ سەهەت کلام سەر هەڤ گۆتن. ب گۆتنا وی، وەختێ گوندێ خوەیی کۆرڤانکێدا بوویە، دەواتەکێدا سێ رۆژ و سێ شەڤا سەر هەڤدو سترایە، رەقسییە و نە خلاز بوونا کلاما هەبوویە، نە ژی وەستیایە. دەنگێ وی هێ - هێ خوەشە، بەشەڕەکە نوور و نەدەر لێیە، ماقوولە، زارخوەش. ئەوی دگۆت: «ل هەر دەراک - هەرگێ خوەرا، هەرگێ خەلقێرا دسترێم، ئەڤا کلاما جوورێ کلاما «شەڕانیێ» تێ گۆتنێ». مە ئەڤا کلامێرا ئوسا ژی گەلەک کلامێ دنێ بەرنڤیسی. کلاما «دمدم» سالا ١٩٤٥ - ئا ل گوندێ شاهابلوورێ هاتییە بەرنڤیسارێ.
٢- «دمدم خان» - ڤاردان ڤاردانیان گۆتییە. ئەو سالا ١٨٨٤ - ئا ل گوندێ کرێ، یالێ ئیرانێ، ل سەر نەحییا خۆشاڤێ ژ دییا خوە بوویە. نها ل یێرێڤانێ دمینە. دەنگبێژە، رەقاسچی. ئەو چەند زمانا زانە - ئەرمەنکی، کورمانجی، ترکی. ب زمانێ کورمانجی گەلەک نموونێ زارگۆتنێ زانە، لێ حەیف، مە وەختێدا زەف هندک ژ بەر نڤیسی. ئا، نموونەک ژی ب ناڤێ «کولک - کەڕۆیە»، کۆ سالا ١٩٣٥ - ئا هاتییە بەرنڤیسارێ و د بەرەڤۆکا مە- «فۆلکلۆرا کورمانجادا» هاتییە چاپ کرنێ. وێ شووندا ئەوی ئوسا ژی شاخەکە «دم- دم» گەلەکی درێژ مەرا گۆت، لێ حەیف ئەو شاخ نەهاتە بەرنڤیسارێ، سەبەبیا نەخوەشییا من.
«دمدم خان» کلاما گۆڤەندێیە. ڤاردان گەلەک جارا وەختێ گۆڤەندا گۆتییە. ب گۆتنا وی ئەو کلام گەلەکی درێژ بوویە، لێ ڤان سالێ پاشن ئەو بیرا وی چوویە و ئانجاخ ئەڤا هاتە بیرێ و ل باژارێ یرێڤانێ، سالا ١٩٤٥ - ئا بەرنڤیسی.
٣- دمدم - ئارمێناک ئامریکیانێ نیڤخوەندی، ٦٠ سالی گۆتییە. ئارمێناک ژ گوندێ ڤۆزمێیە، ل سەر قەزا بیتلیسێ. نها ل یێرێڤانێ دمینە. بەرێ ب جۆت و جۆباریێ عەمرێ خوە دەرباز کرییە. پێرا ژی لبووژان بوویە. سایا ئەوی پێشەکی گەلەک جییا گەڕیایە، گەلەک تشت دیتنە، هینبوویە و هین کرییە. لێ نها ل یێرێڤانێ بوویە کەڤربرەکی ب گۆتنا وە. دەنگبێژ دگۆت، وەکی ئەڤا کلاما ب ناڤێ «دمدم» ل قەزا بیتلیسێ چاوا کلاما گۆڤەندێ دهاتە گۆتنێ.
ئارمێناک ئامریکیان ئوسا ژی بیرانینێد خوە دەرحەقا «زییارەتا دمدم» - دا مەرا گۆتییە.
ئارمێناک ئامریکیان کورمانجی زەف رند زانە. کورمانجی گەلە کلاما، بەیت - سەرهاتییا، چیرۆکا، مەسەلا زانە. کوڕێ ویی دۆکتۆرێ ئولمێ فیلۆلۆگیێ ساریبێک مانووکیان، مەرا دگۆت، وەکی مالدا باڤێ وی هەرتم کلامێد کورمانجی دسترێ و هەڕۆ گوهدارییا رادیۆ خەبەردانا کوردی دکە، یا کۆ ژ یێرێڤانێ تێ دایینێ. ئارمێناک ب خوە چوویە ئەو زییارەتا دمدم دییە.
کلاما «دمدم» وو نموونەکە ڤەکری دەرحەقا «زییارەتا دمدم» سالا ١٩٤٦ - ئا ل باژارێ یێرێڤانێ هاتییە بەرنڤیسارێ.