٤

گوتەن ئابەند!

ل کۆمپارتمانا کۆ جەلادەت، کاموران و هەڤالێ وان ئێ فرانسز دکەڤنێ، مێرەک و ژنەکە پیر، ل کێلەکا دەری، رۆنشتنە. کاموران سلاڤ ددە وان، ل بلێتا دەستێ خوە دنهێرە و دەرباسی هوندر، بەر پەنجەرێ دبە. جیهێن وان ل بەر پەنجەرێ نە. ئەو ڤالیزێن خوە یێن بچۆک دخن بن کورسیێن رۆنشتنێ، خوە هنەکێ ددن هەڤ و ل هەمبەر هەڤ، ل کێلەکا پەنجەرا فرەهـ، رۆدنن. فرانسز ژی ل سەر کورسیا کێلەکا جەلادەت رۆدنە. کۆمپارتمانا هنەکێ تاری ژ بۆ شەش کەسانە.

- ئەز هێڤیدارم کۆ کەسێ ئێدی نەیێ نک مە، جەلادەت دبێژە و ژ بەریکا هوندر ئا چاکێتێ خوە دەفتەرەکە بچۆک و پێنووسەکێ دەردخە.

کاموران ژی پێشی سێ بیرایێن مونیخێ، lövvenbräu، ژ والیزا بچۆک دەردخە، شووشەیەکێ ددە جەلادەت، یەکێ ددە فرانسز و یا خوە ژی داتینە سەر تەختێ بچۆک کۆ ب پەنجەرێ ڤەیە، پاشێ ژی کۆڤارەکە ب زمانێ ئالەمانی، «Gesellschaft» ژ والیزێ دەردخە و لێ دنهێرە.

ئەو، ڤێ ئێڤارێ، ل سەر ریا ئالەمانیایێ، مونیخێ نە. ئەو ئێ هەرن نک برایێن خوە یێن بچۆک، تەوفیق و سەفتەر کۆ ل مونیخێ دخوینن. نها، پشتی بیسکەکێ، ترێن ئێ، دیسان، د ناڤ ئێڤارا تاری و سار دە، بەرێ خوە بدە وەلاتێ ئالەمانیایێ و ب رێ کەڤە. ئەو، گاڤ ب گاڤ، ژ وەلاتێ خوە ب دوور دکەڤن و گاڤ ب گاڤ نێزیکی ل ئیستاسیۆنا داوین ئا رێویتیا خوە دکن.

جەلادەت لنگێن خوە داڤێژە سەر هەڤ، دەفتەرا بچۆک داتینە سەر چۆگا خوە، ژێ رۆپەلەکە نۆ ڤەدکە و ب ترکی، گران گران، وەها دنڤیسە؛ پازارتەس -٢. تەشرین -ی ئەڤڤەل. ١٣٣٨ یانێ، دوشەمی، ٢. چری. ١٩٢٢... دوشەمیەکە پایزا ١٩٢٢ -ئان، د پێسیرا ئێڤارەکە سار دە، ئەو ژ ڤیانایێ خاتر دخوازن.

مە، من و برایێ من، یان ژی ئەز وەها ببێژم، دۆستێ من ئێ قەدیم کاموران، ب مەیا سۆر ئا یاکووتی، سەرێ و دلێ خوە گەرم کربوو. مەیا سۆر، دۆستا خەون و خەیالان، بارانا هاڤینێن گەرم، لەیلانا ل پەی راستیێن تاهل ئێن ژینێ، ئەز خستبووم ناڤ هێلەکانەکێ و د ناڤبەرا ستەمبۆل و مونیخێ دە دبر و دانی. هشێ من گەهـ ل نک دیا من ئا بێدەنگ و چاڤبگری، باڤێ من ئێ مینا هەیکەلەکە رۆمان ستوور و دەنگبەرز، مەزۆ، خوەها من ئا دەنگ ژ شالوور و بلبلان چێتر، مام و مەتێن من ئێن بێهەژمار، شەهریبانا دەلال، سعادەت ئابلایا مینا تەیرەکە مادەر دلگەرم و زارشێرین، جانانا بەدەنماسی، لێڤ و زمانخوەش، لێ کێمگۆتن، هەڤال و دۆستێن من ئێن رۆژێن چێ و نەچێ بوو. گەهـ ژی هشێ من ل پێش، رۆژێن نەدیار ئێن بێ، ژینا نەزەلال ئا پشتی رێویتیێ، کار و شخولێن پێشەرۆژێ، ئەڤین و حەزکرنێن نۆ یێن غەریب و بالکێش بوو. ئەز د ناڤ فلووقەیەکە بچۆک دە، ل سەر پێلێن خورت ئێن حسێن تێڤەل، بەر ب ڤێ ئالێ و بەر ب وی ئالی دچووم و دهاتم. ئەز بیهنتەنگ، زیز و مەلوول بووم. من ئەو ئینسان، ئەو دەڤەر، ئەو مەکان، ئەو دەور، ئەو دەوران، ئەو تشت و ئەو کەس و پێوەندیێن کۆ ئەز کربووم «ئەز»، ل پەی خوە هیشتبوون. ئەو گەرماهیا زانین و ناسینێ ل پەی مابوون. من و کاموران، جێویێ سوودا من، نەزانین و نەناسینێ دابوو بەر خوە، د پایزەک ژ پایزێن بێهەژمار ئێن ئومرێ مە دە، ئەم ژ دنیایەکە گەرم بەر ب دنیایەکە سار و سەرمایێ هلدکشیان. گاڤ ب گاڤ، تشتێن ناس کێمتر، یێن نەناس زێدەتر دبوون. دنیا و هەیاما نەناس هەمبێزا خوە ڤەکربوو و بانگێ مە دکر.

هەما چ بگرە مەها مە یا داوین ئا ستەمبۆلێ، ب هەڤوودودیتن، خاترخوەستن و حازریێ دەرباس بوو. مامێن من عەڤدرەحمان، محەمەد عەلی، خەلیل، موراد و کورمامێن مە یێن بێهەژمار کۆ نها ئێدی نە هەوجەیە، ئەز ناڤێ وان، یەک ب یەک، ل ڤر ببێژم، هەر، ب مە رە بوون. مەت و دۆتمامێن مە هەرتم دهاتن مالێ. ل ئالیێن جاگالۆگلو و پەرایێ، ل بورۆیا سەربەستێ و وارێن کوردان، هەڤال و دۆستان ئەم ب تەنێ نەدهیشتن. هەڤالێن مە یێن کوردپەروەر، ب هێڤیا کۆ رێویتیا مە دێ د دۆزا کوردایەتیێ دە ب کێر بیا، ئەم هەمبێز دکرن. ساهنە -یی وەدا پر بوون...

ئەم ژ ستەمبۆلێ چوون بورگازێ، ژ ور ژێ، دیسان ب ئەینێ کەشتێ، ل سەر پشتا ئاڤا زەریا رەش، ئەم چوون ڤارنایێ. ژ ور، مە تەرکێ ئاڤێ کر و بەر ب سۆفیایێ، ب ترێنەکە گران، کەڤن و شەرپەزە، کەتن رێ. ژ ور، دیسان ب ترێنێ، لێ ئیجار ب یەکا هین چێتر، د بن بارانەکە بۆش دە، ئەم چوون بەلگرادێ. ل بەلگرادێ مە بهیست کۆ کاخز و پاساپۆرتێن نۆ یێن حوکمەتا ئۆسمانی هەو ب کار تێن. لێ ئەم، ب پاساپۆرتێن خوە یێن نەنو، رەحەت، ژ بەلگرادێ چوون زاگرەبێ، باژارێ ناڤدار ئێ کرواتستانێ. ژ ور ژی، ئەم چوون... تو ئێدی پێ دزانی... یانێ دنیا و هەیاما نەناس کۆ هەمبێزا خوە ڤەکربوو، ئەم، گاڤ ب گاڤ، بەر ب خوە رادکێشاند. گەلۆ ئەو دنیا و هەیاما نەناس پەریەکە بەدەو ئا دەستانان بوو؟ یان ژێ ئەو کەچا پیر ئا شێخێ جنان بوو؟ ل ملەکێ ژی، ئەم ل ڤێ یەکێ، ل پێشەرۆژا خوە یا ئاڤس دفکرین.

گاڤا ترێن ب رێ دکەڤە، دەریێ کۆمپارتمانێ ڤەدبە و کەچکەکە بەژندرێژ و پۆرزەر دکەڤە هوندر و ل ژمارا کورسیان دنهێرە. د دەستەکە کەچکێ دە بلێتا وێ، د دەستێ دن دە ژی ڤالیزەکە بچۆک هەیە. جەلادەت و کاموران، هەر دو ب هەڤ رە رادبن پێ دا کۆ ئالیکاریا وێ بکن. کەچک ب کەن ل وان دنهێرە، ب ئالەمانی، دبێژە «سپاس» و تێ، ڤالیزا دەستێ خوە داتینە سەر کورسیا کێلەکا کاموران؛ جیهێ وێ ئەو دەرە. جەلادەت و کاموران ل جیهێ خوە روودنن. پشتێ کۆ کەچک جیهێ خوە راست دکە و ڤالیزێ دخە بنێ کورسیێ، ئەو ژی رۆدنە. جەلادەت و کاموران، ب بالکێشی، ل کەچکێ دنهێرن. بیهنەکە خوەش ژ کەچکێ دفوورە. ئەگەر مەرڤ ب تەنێ، ب گۆتنەکێ، وێ سالخ بدە، ئەو پر خوەشکە. هەم چاڤێن جەلادەت هەم ئێن کاموران ل سەر کەچکێ رادوەستن. کەچک ل وان دنهێرە، ب شەرمۆکێ دکەنە و چاڤێن خوە ژ وان درەڤینە.

- تە دخوەست کۆ بلا کەس نەیێ نک مە. نها ژی هێ تو وەلێ دفکری؟ کاموران، ب کەن، ب کوردی، ژ جەلادەت دپرسە. لێ بێیی کۆ ئەو بەرسڤا جەلادەت بپێ، ئەو ڤەدگەرە سەر کەچکێ، ب کیباری، ژێ رە دبێژە، «گوتەن ئابەند...»

کەچک بەرسڤێ ددیێ. بەرسڤا کەچکێ رێ ل کاموران ڤەدکە. ئەو دەست پێ دکە، ب ئالەمانی، ژێ رە بەحسا خوە و جەلادەت و کوردان دکە. بیستەکە درێژ، کەچک، ب دیقەت، ل کاموران گوهداری دکە. جەلادەتێ کۆ هەو دنڤیسە و دەفتەر خستیە بەریکا چاکێتی، هەر، ل کەچکێ دنهێرە. گۆتنا ئۆڤدوس تێ بیرێ؛ نێزیکی ل وێ بکە، وەخت، وەختا گۆتنێیە، گوهـ مەدە ئاهەنگ و لهەڤهاتنا گۆتنان، بپەیڤە، دەست پێ بکە، دەستپێک، دەستپێک، ب دۆ دەستپێکێ رە داوێ تێ... جەلادەت ناهەوە، ئەو خوە راناگرە و دەست ب ئاخافتنێ دکە،

?Fräulein-

- Karlfeld، Monica Karlfeld، کەچک دبێژە.

- Fräulein Karlfeld، ich will ihnen etwas sagen جەلادەت دبێژە و رادوەستە.

کەچک و یێن دن ل جەلادەت دنهێرن دا کۆ ئەو گۆتنا خوە تەمام بکە. لێ گۆتنا کۆ وی دخوەست ببێژە، ب ئالەمانی، نایێ بیرێ. ئەو کێلیەکێ دفکرە، لێ دکە، ناکە، گۆتن نایێ. داویێ، ئەو، ب هەیەجان، ژ کاموران دپرسە، «بەدەو، سپەهی، خوەش، بێلە؟..»

- schön، کاموران ب کەن دبێژە، schön...

- Richtig... Sie...schön ...

کەچک دکەنە، کێفا وێ ژ گۆتن و شێوەیێ گۆتنا جەلادەت رە تێ و ئەو ب دەنگ دکەنە.