٢

مرن ل دارە، ل رێیە، جانان. مرن ل دۆرا مەیە، ئەم بەر ب مرنێ دەرن، جانان، جانان...

جەلادەت و جانان، ب گاڤێن پهێت، دلەزینن. ئەو ژ باب-ی ئالی جادەسی بەر ب ژێر دبن. دو رۆژێن هلاڤێتنا دل و یەکتیا بەدەنان ل پەی مانە. ئەو ل جیهانا کۆ وان ژ بۆ دو رۆژان ل پەی خوە بەردابوون، ڤەدگەرن. جانان وێ هەرە سولتانیێ، نک عەزیزەیێن خوە یێن فرانسز. جەلادەت ژی وێ هەرە مالێ، کزلتۆپراکێ، نک گەرماهیا ناس ئا مالباتێ. سال دەستپێکا ١٩١٣-ێ، دانێ ئێڤارەکێ یێ زڤستانێیە. ئەو دڤێ بگهێن سەر باسرایێ، کەشتیا کۆ دێ هەرە کادکۆیێ. جەلادەت ب گاڤێن فرەهـ دمەشە، جانان ژی دلەزینە کۆ خوە ب جەلادەت بگهینە.

- جانان، ئەڤ کەڤرێن کۆ ئەم پێ لێ دکن، ب خوینن، جەلادەت دبێژە. هەموو دەر و دۆرێن باب-ی ئالیێ، جادا باب-ی ئالیێ ب خوینە.

جانان دەنگێ خوە ناکە، بێدەنگ، ل پێشیا خوە دنهێرە و دلەزینە. دنیا سارە، بایەکێ سار و هشک تێ. باران نینە، لێ عەرد ئەوچەند جەلبە کۆ مەرڤ پر ب زەحمەتی دمەشە. ل دۆرئالێ، ژ ئەسکەر و زابتان پێ ڤە، کەس ناخویە. ئەسکەر د ناڤ پالتۆیێن خوە یێن درێژ، ل بەر دەری و جاخێن ئاڤاهیێن باب-ی ئالیێ د نۆبەتێ دە نە. جاگال ئۆگلو و باب-ی ئالی کۆ دلێ سیاسەت و وەشانێن دەولەتا ئۆسمانی نە، مینا ئەسکەرێن نۆبەدار، ئیرۆ ستووخوارن...

نە ب تەنێ وێ رۆژێ، ژ دەمەکێ ڤە بوو کۆ ئەو ستووخوار بوون. دەولەتا ئۆسمانی وەستیایی و نەخوەش بوو. ئەورێن رەش ئەسمانێن ئۆسمانی ڤەگرتبوون. دەولەتا ئۆسمانی بووبوو مینا وازۆیا شکەستی، ئەو جارەکێ، ب قەتل و کوشتنان، شکیابوو، ئێدی هەو دجەبری. ئیتیحادوتەرەقی پارتیسێ ل سەر حوکم بوو. حوکمدارێ دەولەتێ سلتان محەمەد رەشاد ل بەر دەستێ وان مینا لەیستۆکەکێ بوو، وان هەر تشتێ خوە ب سلتان ددان قەبوولکرن و پێ دلیستن. پرانیا «ئیتیحادچییان» زابت بوون، د شەر و لەجان دە مابوون، دەستێ وان ب خوین، مێژیێ وان موجریم بوو. ئەو هەم خەیالپەرەست هەم نیژادپەرەست بوون. ترک، ترکی، ترکیتی ئالا وان، ڤەگرتنا هەموو ئاسیایێ، وەلاتێ باڤ و کالێن ترکان ئارمانجا وان، قرکرنا گەلێن دن ئێن ئۆسمانی مرازێ وان بوو. شوور زار و زمانێ وان، دەمانچە عەدەت و ئووسلا وان بوو. هەر چقاس کەسێن ل دەرڤەیی وان، دژی وان، دوورێ وان هەبوون، ئەو نەیارێن وان بوون. هەرکەس دڤیا ترک بوویا، نە ب تەنێ ترک، «ترکچی» ژی بوویا. ئیسلامیەت، ئۆسمانیتی، براتیا گەلێن ئۆسمانی... ئەڤ هەموو وندا بووبوون. سیاسەتەکە زۆردار، دارێ زۆرێ، تفنگ و دەمانچێن کوشتنێ ل دار بوون... تۆڤێن کین و نەفرەتێ، مرن و کوشتنێ دهاتن چاندن.

ئەز باوەر ناکم کۆ تە دل هەبە کۆ تو رۆپەلێن رۆمانێ ب کوشتن و مێرکوژیێن وان تژی بکی و رۆمانێ بقولپینی سەر بوویەرێن تاریخی. لێ بەحسا چەندنە ژ وان پێوستە. د بەحسا سوورەتێ ٣ -ئان دە، تە ژی، من ژی قالا پرا گالاتایێ کر. گالاتا کۆ د ئومرێ من دە بووبوو نەقشەکە ئەساسی و د موهاجریا من ئا درێژ دە بووبوو سیا خەیالێن من، د ئەینی وەختی دە، بوو وارێ یەکەمین ئێ کوشتنان. ل سەر تەختێن رزیایی یێن پرا گالاتایێ، د تاریخا ٦ نیسان ١٩٠٩ -ئان دە (ئەز دزانم، تو ژ بکارانینا تاریخێن وەها حەز ناکی، لێ ئەڤ ژی پێوستن)، هاسان فەهمی، سەرنڤیسکارێ رۆژناما سەربەستی، ب دەستێ ئیتیحادچیان هاتە کوشتن. زابتەکێ ئیتیحادچی ژ ئالیێ پاشڤە هات و چەند گولە بەرا سینگ و سەرێ وی دان، هەڤالەکێ وی ژی بریندار کر. رۆژناما سەربەستێ کۆ ب دەستێ دۆستێ باڤێ من (ئو پاشێ ژی دۆستێ من) مەولانزادە رفعەت دەردکەت، گەلەکێ ل دژی حوکمێ ئیتیحادچیان بوو. رۆژنامە کۆ ئەز ژی پاشێ تێ دە خەبتیم، ل سەر خەتەکە مەدەنی و ب گۆتنا ئەوروپاییان لیبەرال بوو. لێ ئیتیحادچیان بێ خوە کەس نەدخوەستن و لۆما ژی هاسان فەهمێ د ناڤ خوینێ دە گەڤزاندن... لێ ئەو گولەیێن کۆ ل سینگ و سەرێ وێ کەتن، د ئەساسێ خوە دە، ل سینگ و سەرێ دەولەتا ئۆسمانێ کەتن. ب وێ جینایەتێ، مینا هاسان فەهمی، دەولەت ژی ل سەر جۆگان کەت. ئو وێ جینایەتێ رێ ل جینایەتێن دن ڤەکرن.

جنایەتا هەری مەزن ژی، د وان رۆژێن کۆ تو نها بەحس دکی د هاتە پێ. هەما چەند هەفتە بەری وان رۆژان، سەرەکێن ئیتیحادچیان ئاڤێتن سەر باب-ی ئالی، یانێ دلێ گەراندنا کارێن دەولەتێ سەدارەتێ. ٢٣یی- چریێ وێ سالێ، ئیتیهادچی، چەک د دەستێن وان دە، کەتن هوندر و ل بەر سالۆنا جڤینێن حوکمەتێ، ساعەت ٢ و ٤٥-ێ پشتی نیڤرۆ، نازرێ حەربیێ نازم پاشا، دیسان ب دەمانچێ، کوشتن. تەڤی وی، وان دو کارگرێن دن ئێن مەزن ئێن دەولەتێ ژی کوشتن و جارەکە دن دەولەت، ب زۆرا چەکان، خستن دەستێ خوە.

ئەو رۆژا کۆ تو نها بەحس دکی، ئەم ژ بەر باب-ی ئالیێ، سەدارەتێ دەرباس دبوون. مینا هەر گاڤێ، وێ رۆژێ ژی، ل سەر وان کەڤرێن کۆ د بن لنگێن مە دە دلیستن، گاڤا ئەم ژ بەرێ دەرباس بوون، کوشتن ب بیرا من کەتن. حوکم کەتبوو دەستێ خەداران. هەر رۆژ هن کوشتن چێدبوون. دەولەت پر ب لەز، ژ لەزا مە یا وێ رۆژێ پهێتر، بەر ب دەڤەرێن تاری گێر دبوو.

جەلادەت دلەزینە، دەستێن وی د بەریکێن پالتۆیێ وی دە، سەرێ وی ل بەر، هەم ل کەڤران دنهێرە هەم ژی دپەیڤە و بەر ب ژێر دبە.

- ?Ah, Ceco, biraz yavaş yürüyemez misin

جانان دکەڤە عەردێ. جەلادەت لێ ڤەدگەرە، تێ سەر وێ و ژ عەردێ رادکە، ب کەن، وێ هەمبێز دکە. دەمەکە کورت ئەو وەلێ د هەمبێزا هەڤ دە دمینن و ل هەڤ دنهێرن. جەلادەت وێ هنەکێ دن بەر ب خوە دکشینە و دگوڤشینە.

- مۆن ئامۆورە، ئەگەر تو دخوازی، ئەم ڤەگەرن پانسیۆنێ؟ جەلادەت، ب حەنەکی، ژی دپرسە.

جانان سەرێ خوە دهەژینە و ئالیێ دن ئێ رێ، ئالیێ کەشتیێ نیشان ددە. لێ ئەو ناگهێن باسرایێ. گاڤا کۆ ئەو خوە ب لەنگەرگەهێ دگهینن، باسرا ژی هێدی هێدی ئاڤێ دقەلشینە و دەرە. جەلادەت ب حیدەت دەستێ خوە ل با دکە و ددە چێران. لێ کەشتی دەرە، مینا نازدارەکە سپەهی خوە ل با دکە و د ناڤ پێلێن ئاڤێ دە ژ وان ب دوور دکەڤە. پێل وێ دبن...

تشتەکێ کۆ جەلادەت و جانان بکن، نینە. ئەو ژی ژ باسرا رۆ باددن و هێدی هێدی بەرێ خوە ددن گالاتایێ، رەستۆرانا جەنیۆ دا کۆ ل ور تشتەکێ ڤەخون، -هەتا کۆ کەشتیەکە نۆ بێ.