٣
بێگومانە کۆ ئەڤین و حەزکرن هونەرە، هونەرەکە زەحمەت و دژوار، زراڤ و بهیستیارە... وەلێ دخویە کۆ دلێ تە یێ خۆرت کەتیە بەر پێلێن ئەڤین و حەزکرنێ... ماتتا، ماتتا...
- سینور، هوون ب حالێ خۆرتیێ دزانن... هوون کیژان کتێبان تاوسیە دکن؟
ئیرۆ، ل ئالیێ پەرایێ، نێزیکێ مەکتەب -ئی سولتانیێ، ل سەر رو دە پەرا، یانێ جادە -ئی کەبیر، د دووکانا کتێبفرۆش ئا سینور رۆنالدی دە بەحس ل سەر ئەڤین، حەز و حەزکرنێیە. سینور کۆ ساهافەکێ یەکتا یێ ناسە، نە ب تەنێ هۆستەیێ کتێبان، ئەو هۆستەیێ دەرس و شیرەتانە ژی. هەما چ بگرە ل سەر هەر بابەتی، ب هەر شێوەیی. ب ئالیکاری و رێنیشانداینا ئەڤدلرەزاق بەگ کۆ ژ وەلاتێ غەریبیێ ڤەگەریایە و ل پەی تەڤگەرێن نۆ و نۆژەنە، جەلادەت ریا دووکانا سینور ناسیە. سینور مەرڤەکێ کال، لێ هێ ژی ل سەر خوەیە. ریها وێ قیت، سمبێلێن وی بۆق و بادایی نە. پۆرێ وی وەشیایی و بەر ب پاش شەهکرییە. ئەو بەژنکن و هنەکێ پشتخۆزە. سینور رۆنالدی لەوانتەنەکێ دەور و دەوراندیتی یێ ستەمبۆل و پەرایێ یە.
دووکانا سینور بچۆک و تەنگە، تاری و کەڤنە. چەند مست رۆناهی، ب زەحمەتی ژ دەری و پەنجەرا فرەهـ ئا پێشیێ، خوە ب هوندری دووکانێ دگهینە. هەموو ئالیێن دووکانێ، حەتا دێڤ، ب کتاب، کۆڤار و وەشانان تژییە. سەرێ ماسەیا کۆ ل بەر دەڤێ دەرییە، ب چەند قۆرێن کتێبان داگرتییە. بیهن و هلما تایبەتی یا رۆپەلێن زەر و رزیایی ب سەر دووکانێ کەتیە. نێردەوانەکە کەڤن ب چەند پێپیلۆکان، ل ئالیێ هوندر راوەستایە. سینور دەستەکێ خوە دانیە سەر پێپیلۆکەکێ و ب جەلادەت رە، ب زمانێ خوە یێ تایبەتی کۆ ژ ئیتالی و ئۆسمانی هاتیە پێ، دپەیڤە.
- بۆنۆ بەگزادەیێ من ئێ بچۆک، بۆنۆ... دۆن و دۆننا... بۆنۆ، بۆنۆ... ئامۆرە... ئەڤین، تو دزانی، د ئومرێ ئینسانیەتێ دەیە. ئەگەر ژی نە مەزنتر بە، جوانخۆرتۆ... ئەز نها ژ تە رە چ ببێژم، ژ کۆ دەست پێ بکم؟ ئەز بەحسا کیژان کتێبان، بوویەر و سەرپێهاتیان بکم؟ رۆمیۆ و جولیێت؟ فەرهاد و شیرین؟ یان دەستانا وە کوردان ئا ناڤدار مەم و زین؟ یان ژی دەستپێکا مە هەموویان، دەستپێکا ئینسان و ئینسانیەتێ ئادەم و هاوا؟ ئاخ دینۆ، ئەڤینا دین... دینیتیا ئەڤینێ...
جەلادەت ل کێلەکا ماسێ سەکنیە و دکەنە. سینور پێ رە دپەیڤە، یان ب دەنگەکێ بەرز دفکرە، یان ژی ب خوە و تاریخێ رە دپەیڤە؟ لێ هەر چ بە ژێ، سینور کالەکێ خوەشە، زانینا وی کوور، گۆتنا وی بالکێشە.
- سینور، من ب تەنێ دخوەست کتابەک یان ژی دودیان ل سەر ڤێ بابەتی بخوینم...
بۆنۆ، خۆرتێ دین، بۆنۆ... دینیتیا خۆرتیێ... ما ئەڤین و حەزکرن شخولێ چەند کتابانە؟ رەچەتە، رەچەتەیا وێ چەند رێزن؟ ئو ژ بیر مەکە، هەر رەچەتەیەکێ فاتورایەک هەیە... ل ڤان کتێبان، یێن ل سەر رەفان، ل سەر دیوار و ماسان بنهێرە. ئەڤ هەموو ل سەر رەچەتە و فاتورایێ نە. د ناڤ رۆپەلێن هەموویان دە ژن و مێر، مێ و نێر، ئەڤین و بەربەری، جەننەت و دوژەهـ هەنە. حەتا ئیرۆ هەر چ هاتیە نڤسین، ل سەر حال و هەوالێ ئەڤین و ئەڤینداری یێ یە، ل سەر کراسێ گەرم ئێ ئەڤینێیە، هەم دپارێزە هەم دشەوتینە... فەرمۆ دینێ بچۆک، راهێژە یەکێ، رۆپەلێن وێ ڤەکە، ئەگەر تە تێ دە ئەڤین و حەزکرنێنەدیت، هنگێ ئەز ئێ ڤان کتێبان هەموویان بەلاش بدم تە. فەرمۆ راهێژە یەکێ...
- نا، من دل دکر... هەیە کۆ تو بکاربی کتابەکێ بدی من...
- ئەز... کتێبەک... ئامۆرەس... مانتنوتا...
سنیور ل دۆرا خوە، ل ژۆر، ل کتابان دنهێرە، ژ رەفان کتێبن دەردخە، ل وان دنهێرە، رۆپەلێن وان ڤەدکە و وان داتینە سەر پێپیلۆکەکە نەردێوانێ. ل ملەکێ ژی ئەو، ب لێهووری، ل جەلادەت دنهێرە. داویێ ئەو دەرە بەر ماسێ چاڤیەکە ماسێ دکشینە و ژی کتابەکە بچۆک دەردخە.
- فەرمۆ، ڤێ وەربگرە. خوە بسپێرە رەحمەتا ڤێ... تو ب فرانسزی دزانی، سی؟
- سی...
جەلادەت ل بەرگێ کتابا بچۆک دنهێرە. ناڤێ کتێب ئارس ئاماتۆرایە، ناڤێ نڤیسکارێ کتابێ ژی ب تیپێن مەزن هاتیە نڤسین؛ ئۆڤد...
ئۆڤدوس... هۆستەیێ هونەرا ئەڤینێ، مامۆستایێ من ئێ یەکەم و یەکتا، رێبەرێ ریا قەدەر و ژینا من... سنیور رۆنالدی، لەوانتەنێ قەدرگر و بیربر، ب کارێ خوە دزانیبوو. وی کتابەک کۆ بەری وێ رۆژێ ب هەزاران سال هاتبوو نڤسین، دابوو من. لێ کتابەکە نووژەن کۆ تو جارێ نە کەڤن، نە ژی وندا دبوو؛ ئارس ئاماتۆرا یان ژی ب ناڤێ وی یی دن ئارس ئاماند، یانی هونەرا ئەڤین و حەزکرنێ...
وێ رۆژێ، ب سایا پێشنیارا ئەڤدلرەزاق بەگ، من گەلەک تشت قەزەنج کرن؛ من سنیور و دووکانا وی ناسی. من بیهنا رۆپەلێن تاریخێ، دەور و دەورانێن بهوری ناسین. ل پەرایێ، من وارەکێ دن ئێ گەرم و خوەندەگەهەکە دن ئا دەولەمەند ناسی. ئو من ئۆڤدوس و ئەسەرێن وی یێن بێهەمپا ناسین. پێشی ئارس ئاماتۆرا، پاشێ ژی ئامۆرەس، هەرۆدەس و مەتامۆرفۆسەس... من ئەو ناسین، بەرێ کۆ قەدەرا من ژی ببە مینا قەدەرا ئۆڤدوس و ئەز ژی بکەڤم بەر پێلێن دەرکەتن و سرگوونیێ.
من رۆپەلا یەکەمین ئا کتابێ ل نک سنیور ڤەکر و ئەو رێزێن پێشین ب دەنگ خوەندن؛ «س -یل ئەست قوعەلقو -ئون دە نۆترە پۆوپلە ئا قوع ل -ئارت د -ئاعمەر سۆت ینجۆننو، قو -یل لسە جە پۆمە، ئەت، ینستروعت پار سا لەجتورە، قو -یل ئاعمە... یانێ... حەزکرن هونەرە. ئەگەر د ناڤ وە دە هێ ژی کەسەکێ هەیە کۆ دەرنەکەتیە سەیرانگەها ڤێ هونەرێ، هنگێ ئەو کەس دڤێ ڤی بەرهەمی بخوینە و پشتی کۆ وی ئەڤ خوەند، تشتێن کۆ ژی هین بوویە، بجەربینە...» دەستپێک، مینا هەر دەستپێکا بەرهەمەکە بەدەو، خوەش و سپەهی بوو. بەلێ، سنیور کتابەک یەکتا دابوو من، بەرسڤێن دلێ من ئێ خۆرت کۆ دێ دلێ من هین دەولەمەندتر و گەشتر بکرانا، تێ دە هەبوون...
- گراسیا سنیور، پر سپاس. ئەز ئێ هەفتا وەرە، دیسان بێم. د خوەشیێ دە بمینە.
جەلادەت کتێب دکە بن چەنگێ خوە، ژ دووکانا بچۆک دەردکەڤە و د ڤێ دانێ ئێڤارێ دە بەرێ خوە ددە بەر ب گالاتایێ دا کۆ ل ور، ل ئالیێ دن ئێ گالاتایێ، ل حەلەبێ، کەشتیا کۆ د ناڤبەرا کادکۆی و ستەمبۆلێ دە سەفەر دکە، سوار بە و هەرە کزلتۆپراکێ.
جەلادەت کێفخوەشە، دەریێن نۆ یێن هینبوون و زانینێ ل بەر وی ڤەدبن.