دانانی بەهۆی قسەی ڕەخنەگران لە پێشینیان کە هەر ئایینپەروەر بوون
لە کتێبی:
خەزنەی جەواهێر
بەرهەمی:
مەلا ئەحمەدی قازی پێنجوێنی (1920-1983)
3 خولەک
645 بینین
چووم لە «صيدلیعەرەبی» ئایاتی کەونی
دەرم هێنا چەن شووشەی پڕ مەعنی
یانێ ئەدوییەی «ادلهعەرەبی»ی مەعقوول
کە هۆی شیفا بن بۆ دەردی مەعلوول
بەهۆی تەرەقی پیشە و «صنايععەرەبی»
پەیدابوونی چەن شتی «بدايععەرەبی»
گۆڕانی وەزع و دەستووری تازە
ئایینی ئیسلام ئیمڕۆ بێنازە
غەرەز لە ژیان دنیایە تەنها
میعاد ناویشی هاتە ئینتیها
بە تێکەڵ بوونی بێگانە «بالكلعەرەبی»
بینای حوکمی شەرع کەوتە «تزلزلعەرەبی»
بە پەتی تەقلید تون تون لەم عەسرا
وەک ئەسیر هەردوو باڵی دین بەسرا
حەتتا زور کەسی باوک موسڵمان
دڵچۆڵن ئێستە لە نووری ئیمان
وا وێڵن لە ڕێی مەزهەب و ئایین
بێ ئەدەب لەگەڵ «عنعناتیعەرەبی» دین
ئەگەر بتناسن بە شەخسێ دینی
لە ڕوویان گرژی کینە ئەبینی
وە یا بزانن کەسێ بەو داوە
پێی پێوە نەبووە دڵ سادە ماوە
دەوری لێ ئەدەن لە هەموو لاوە
ئەڵێن دڵسۆزین تۆش وەرە ناوە
بە چەشتەی قسەی حەقیقەت بەتاڵ
ورد ورد ئەیکێشن بۆ تەڵەی «ضلالعەرەبی»
ئەڵێن گۆرانی ئەو ئەوزاعاتە
ئەم هەموو «فنعەرەبی» و «اختراعاتعەرەبی»ە
وەک زەڕە و «صارخعەرەبی» تەیارە و ڕادیۆ
بەرق و لاسلکی یا تەلەفزیۆ
ئەمانە و باقی «صنايععەرەبی» هەموو
لە پێش ئێمەوە وجوودیان نەبوو
دیارە پێشینیان پڕ قسور بوون
کە لە زانینی سەنعەت دوور بوون
دائیم خەریکی بەرزی ئایین بوون
بۆیە لە عیلما بەرز و پایین بوون
چونکە دین نەیهێشت زانست سەرکەوێ
کەوابوو ئێمەیش با نەمانەوێ
بەم چەشتە کە وا لە لایان شەکرە
ئەمما حەقیقەت ئامێتەی زەهرە
لە پیاڵەی تەقریر وای پێ نۆش ئەکەن
ئەویش بە بوغزی دین نەخۆش ئەخەن
بە جۆرێکی وا ڕۆ چوون لەما
کەڕن لە ئیلقای وەعزی عولەما
لە دەوای دەلیل «منقولعەرەبی» مەلوولن
موحتاجی حەببی «حجهعەرەبی»ی «معقولعەرەبی»ن
بە کۆمەکی خوای تەوانای تەنیا
بە ئیمداداتی ڕۆحی ئەولیا
چوم لە «صيدلیعەرەبی» ئایاتی کەونی
دەرم هێنا چەن شیشەی پڕ مەعنی
یانێ ئەدویەی ئەدیللەی « معقولعەرەبی»
کە هۆی شیفا بن بۆ دەردی «معلولعەرەبی»
بەڵام «اطباعەرەبی» ئەڵێن پێش دەوا
لازمە نەخۆش «مسهلعەرەبی»ێ بخوا
تا دڵیش نەکرێ لە شک «تنقيهعەرەبی»
دەرمانی «برهانعەرەبی» فائیدەی نییە
دوایی بە دەرزی دەلایل ئاوی
حوببی دین ئەشێ بچێتە ناوی