ئیرۆ م دی وەقتێ سەحەر
لە کتێبی:
دیوانی مەلای جزیری
بەرهەمی:
مەلای جزیری (1570-1640)
6 خولەک
868 بینین
ئیرۆ م دی وەقتێ سەحەر
ئەو دلبەرا سوندوس د بەر
دیسا د لبسێ سۆر و زەر
نوورەک مونەززەهـ بوو بەشەر
بسکێن سیاهـ خالێن د قەر
ڕەش کاکولێ زولف چوونە سەر
ئەسوەد بوو دائم سەجدە بەر
من بەستی عەقدا نییەتێ
غەفلەت ب سڕ دا من نەزەر
میران ب قەتلێ کر غەدەر
تیر دانە دل شاهێ مەجەر
بێ مروەت ئامانج کر جەگەر
فەریاد و ئەفغان سەد کەسەر
وەسفان نەشێم لێ ئەو قەدەر
زانم کو ڕۆژ بوو هاتە دەر
سوبحان ژ شاهێ قودرەتێ
سوبحان ژ تە شاهێ جەلال
هۆستایێ پوڕ قودرەت ل بال
خاسا تە دایی ئەڤ جەمال
دێمێ ژ قودرەت خەت و خال
کفش بوو د قەوسێ دا هلال
ڤێڕا مە دی بەدرا کەمال
لێ بوون نقاب چەوگان و دال
وان یەک ب مەستی دایە پال
لێ سەییری بایێ شەمال
پێچانە سەر نوورا زەلال
قەت کەس دیین ئەڤ ڕەنگ مسال
موترب وەرە وەقتە و مەجال
زازا ب نایێ ڕا بنال
ساقی وەرین خەمرا حەلال
جارەک ژ سەر دێمێ ڤەمال
زولفێن ل دۆرا جەبهەتێ
زولفێن موعەنبەر کاکولین
بسکێن سیاهـ ڕەنگ سونبولین
تا تا ب داڤ داڤ فەتلین
چین چین ب مەستی سلسلین
بایێ نەسیم تێک مەییلین
وێ قەستە خالا فلفلین
ئەبلەق ژ قودرەت خەمملین
وێ بوغچەیێ گول کەمملین
تێ عەندەلیب و بولبولین
ڕۆژ هاتە بورجا سونبولین
غەفلەت مە دی لەو خەججلین
مەحرووم و مەهجوور دل کولین
مەجرووحێ تیرێن قزلین
ڕەحمێ کە پوڕ سۆتی دلین
ڤێ پەردەیێ جارەک هلین
باڤێ نقابا زولمەتێ
پورسێ ل مهردارێ خوە کە
ل مەجزووب و حالدارێ خوە کە
بەس قەهر و ئازارێ خوە کە
قەستا بریندارێ خوە کە
شەفقێ ب دیدارێ خوە کە
تێک غەرقێ ئەنوارێ خوە کە
لێ ئەمر و فەروارێ خوە کە
شەهیدێ نووبارێ خوە کە
گەزتییێ ڕەشمارێ خوە کە
لەعلێ شەکەربارێ خوە کە
ب لەفز و گوفتارێ خوە کە
دەرمانێ کولدارێ خوە کە
لێ کەشفێ ئەسرارێ خوە کە
مەخموورێ خەممارێ خوە کە
حەیرانێ ڕەفتارێ خوە کە
کوشتینە تیرا موحبەتێ
وەر سەر دە جارەک کوشتییان
ئەختەرمەیێن خوە ب یەنگییان
بەردە ب مل دا خەمرییان
بادت سەحەر رەیحانییان
داغێن شەهید و سوهتییان
دانینە لێ وان تللییان
کو ژ موعجزا خوممارییان
رووح بێتە دیسا سەر گیان
هێژ نابڕم قەت هێڤییان
ژ وان شەفقە و دلدارییان
«باللهعەرەبی» ژ نال و زارییان
زەربا فراق و بهرییان
تەشبیهێ تووتاکێن چیان
خەو ناکرین شەڤتارییان
لێ هێژ دخوازین شوکرییان
چەندی کو ڕوو دین قبلەتێ
چەندی دنێ بت هەر هەبی
عالەم د بەر حوکمێ تە بی
هەرچی دڤێ تە هەر وەبی
لبسێ تە کەمخە و خارە بی
دائم ب ڕەمز و عشوە بی
شوبهەت گولا هەر غونچە بی
وێ بوغچەیێ خار تێ نەبی
ئاگەهـ ژ عوششاقێن خوە بی
چەشمەک ل ئەحوالێ مە بی
دەر حەق مەلێناسناوی ئەدەبی بێ پەردە بی
ساغەر مەدام پوڕ بادە بی
پوڕ شەفقە و خوەش مەعدە بی
بهتر ب ڕەحم و شەفقە بی
ب شیرێ تە دا پەروانە بی
مەخموورێ چەهڤێن شەهلە بی
سۆتینە نارێ فورقەتێ
دەردێ غەدار بێم فورقەتە
فورقەت ژ جان پوڕ زەحمەتە
عاشق مرن هەر ساعەتە
یا سەهلە عاشق رووح دەتە
لێ دلبەر ئەڤ ڕەنگ عادەتە
هەرچی د بەندێ دا کەتە
ئەووەل ددت پێ ئولفەتە
زەوق و سەفا و سوحبەتە
گاڤەک کو ئەو ڤێڕا رەتە
ئانجا ژ ناگەهـ غەفلەتە
شیرێ جەفایێ لێ دەتە
«اللهعەرەبی» چ وێ بێ مروەتە!
ڕەحمێ ب عاشق نابەتە
وێ قەستە جان یەغما کەتە
حەتتا کو دل قەنج ژێ بەتە
ئنساف ژ مەهڕوویان مە تێ
یار قەستە جان یەغما کرت
دا موعجزێ پەیدا کرت
ڕەمزەک ژ ڕەنگ عیسا کرت
یا سحرێ بووسینا کرت
ژ ئەو لەعلێ شەککەرخا کرت
دیسا شەهیدان ڕاکرت
ڤان کۆلەیان ئازا کرت
جارەک غەریبان شا کرت
راستێ یەدێ بەیزا کرت
مسکێ د جەرحان داگرت
دێ خوەش بکت ئحیا کرت
شەفقێ کە یا رەب دا کرت
ڕەش کاکولان تا تا کرت
سەد حەلقە چین چین با کرت
هەمیان ل دێم توغرا کرت
ئەمرێ هومایوون سەر مە تێ
عاشق ژ وێ دێ سادە بت
خاکا ڕییا یارێ خوە بت
سەد داغ د دل وەک لالە بت
خوونێ بخوت ڕەنگ خونچە بت
وی جانفدا شوبهەت مە بت
جانێ عەزیز نەقدانە بت
دائم ب سەعی و جەهدە بت
تەبعێ کو یار لێ، ئەو وە بت
یار ژی دگەل بێ پەردە بت
ڤێڕا ب ڕەحم و شەفقە بت
وەک غونچە عاشق دل ڤەبت
دل شوبهەتی ئایینە بت
عشق و جەمالەک زێدە بت
خال ئەسوەد و دێم قبلە بت
پێش هەردو نوونان سەجدە بت
ڤێکڕا بوێرن سوحبەتێ
ئێ گۆیێ مەیدانێ تە بت
وەک من د زندانێ تە بت
سەربەندێ چەوگانێ تە بت
مەجرووحێ پەیکانێ تە بت
یەغما و تالانێ تە بت
هەر ڕۆژ ژی قوربانێ تە بت
بیمارێ موژگانێ تە بت
دائم د فەرمانێ تە بت
حەبسی د زندانێ تە بت
موشتاق و حەیرانێ تە بت
سوهتی ژ هجرانێ تە بت
دێ مەستێ فنجانێ تە بت
وی بەهر د نیشانێ تە بت
مووچە ژ بەر خوانێ تە بت
لێ لوتف و ئحسانێ تە بت
هەر دەم ب خوونی حەزرەتێ
جامان ب ئەغیاران نەدی
خەمرێ ب خوونخواران نەدی
وەردان ب مورداران نەدی
وان ڕێ د گولزاران نەدی
رەیحان و گولناران نەدی
بۆ وان دژەن خاران نەدی
تو ڕەمز و ئەسراران نەدی
کۆران تو ئەنواران نەدی
ئازارێ مهرداران نەدی
لێ دەستێ بەدکاران نەدی
ب نوونەکێ یاران نەدی
نێڤ مە و خوە ئەستاران نەدی
تیران ژ نوو باران نەدی
وەردان ب بیماران نەدی
ژ غەیری سێ جاران نەدی
ڕیشن نەدیرن تاقەتێ
بەس عاشقان مەهجوور بکی
شوبهەت مەلێ رەنجوور بکی
قەلبێ شکەستی هوور بکی
شوونا برینان کوور بکی
شەمعا مە ژێ پوڕ نوور بکی
ب زەهرێ خوە مە مەئموور بکی
تەنها مە بێ دەستوور بکی
مەحرەم سەرایێ حوور بکی
ب وەسلا خوە دا فەغفوور بکی
ژ وێ بادەیێ مەخموور بکی
نێڤ کاسەیا فەرفوور بکی
دالان ژ خالان دوور بکی
دێمی ژ ڕەنگ کافوور بکی
فەیزێ ل دل دا فوور بکی
بەس عالەمێ مەقهوور بکی
وەقتێ سەحەرگەهـ با دەتێ