مە ب دل نێرگزییێن خاسسە دڤێن
لە کتێبی:
دیوانی مەلای جزیری
بەرهەمی:
مەلای جزیری (1570-1640)
6 خولەک
433 بینین
مە ب دل نێرگزییێن خاسسە دڤێن
سەمەن و یاسەمینێن تازە دڤێن
نازک و نەیشەکەرێن توحفە دڤێن
سووسنێن نازک و تەروەندە دڤێن
دلبەرێن دێم دوڕ و دوڕدانە دڤێن
کەوکەبێن شەوق و شەفەق زوهرە دڤێن
نازپەروەردە و شەهزادە دڤێن
سایەپەروەردە مە بێ پەردە دڤێن
سەرو قەد دێم گول و لەب غونچە دڤێن
«آيه اللهعەرەبی»ێ شەریف نوسخە دڤێن
لێ ب ئعراب و خەت و جەزمە دڤێن
دلروبایان نە تنێ غەمزە دڤێن
ب مەسیحا سفەتێ عشوە دڤێن
سامری سحر سفەت شێوە دڤێن
سەنەمێن سوڕ ژ سەمەد هەر مە دڤێن
ژ مە ئەسوەد حەجەران سەجدە دڤێن
ب زیارەت مە ژ وان بووسە دڤێن
توررەیا شەنگ دل ئاشوفتە دڤێن
مهردارێن خوە د پژموردە دڤێن
پێشکێشا تە مە دوسەد نافە دڤێن
سەد هەزار ئەتلەس و هەم خارە دڤێن
هەر ل بۆ زینەت و خەملا تە دڤێن
تەختەبەند و سفەتێن قەیسەرییێ
دینبەرێ حووری مسالێ زەرییێ
نازکێ نەیشەکەرێ سوڕپەرییێ
پوڕ ژ دینا تە غەریبم خانم
ژ تە سەر تا ب قەدەم حەیرانم
هەر ب جان تەشنەلەبێ لەعلانم
دل د بەندا گرها زولفانم
یووسفێ جەرعەکەشێ هجرانم
نوقتەیێ دائرەیێ زندانم
لەو شوبی دائرەیێ سەرگەردانم
بادەنووشێ قەدەحێ حرمانم
ب دل ئاتەش ژ جەگەر بریانم
لەو پەریشان و پوڕ ئێشانم
عاشقێ نازک و مەحبووبانم
تو نەبین بێ سەر و بێ سامانم
گولێ باغێ ئرەمێ بوهتانم
شەبچراغێ شەبێ کوردستانم
چ تەبیعەت بەشەر و ئنسانم
«لله الحمدعەرەبی» چ عالی شانم
د ڕییا یارێ ل ڕێزا سانم
لەو د ئقلیمێ سوخەن خاقانم
سبەهی عیدە و ئەز پێ زانم
کو ب کێرا تە سەحەر قوربانم
خوەش بریندارەکی بێ دەرمانم
جارەکێ شەفقەکە رووحم و جانم
ژ خودێ ڕا ڤەکە بەندا بەرییێ
دینبەرێ حووری مسالێ زەرییێ
نازکێ نەیشەکەرێ سوڕپەرییێ
سووسنێن تازە و مشکین دالان
بەس پەریشان کە ل سەر سەرمالان
ڤەدە جارەک تو ژ دۆرا خالان
ژ دل ئەم دایینە بەر چەنگالان
خەنجەر و ڕم و شیرێن قەتتالان
نەزەرێ وەر بدە ساحب حالان
دەمەکێ دا بسەیرین سەد سالان
لەو ئەلف تێن مە د حەرفێن فالان
کو ل شەکلێ ڕەقەمێ سەرسالان
توی مورادا مە ژ عەرعەربالان
زمزم و دەنگ و زمهنا لالان
جەزبە دا مە ب هەزار ئەحوالان
لەو دنالم ژ نەسەق عەبدالان
کو ب مەستی ددرن یەک پالان
عەنبەرێن خەمری و سووسن ئالان
سوهر و زەر شەتری و چیچەک والان
مسرییێ وان ژ مە دل کر کالان
تە ژ قەوس و قوزەحێن خلخالان
کو بوویین دائرە شوبهەت هالان
خەمرییێن خەمزەدە نسبەت دالان
کو چەڤاندینە ژ ڕەنگ کۆپالان
مسرییان وەر بدە بەر سیقالان
زوهرە ڕەنگێ وە شەفەق موشتەرییێ
دینبەرێ حووری مسالێ زەرییێ
نازکێ نەیشەکەرێ سوڕپەرییێ
سونبولان تازە موسەننا نەکری
توررەیا شەنگ موتەررا نەکری
خەمرییان شیفتە توغرا نەکری
عەرعەرێ خارە و دیبا نەکری
دل و دین غارەت و یەغما نەکری
سەرێ سەودازەدە سەودا نەکری
دلێ غەمدیدەیێ ما شا نەکری
کوشتییێ خەنجەرێ بڕڕا نەکری
گوهریێ نەرگسێ شەهلا نەکری
ل مە بێ پەردە تەجەللا نەکری
مە ژ قەیدا خوە تەسەللا نەکری
ساعەتێ ڤێ سەعەتێ ڕانەکری
دەعوەیێ دلبەرییێ تا نەکری
مە دڤێ عەنبەرییان شانەکری
جلوەیەک میری و شاهانە کری
لێ خەرامێ ل مە مەستانە کری
ژ مە دل کەعبە و بوتخانە کری
پێشی شەمعا خوە مە پەروانە کری
وەهە جارەک مە تەوەللا نەکری
غەنجەکی قەنج ل مەللا نەکری
جەگەرێ ڕیش موداوا نەکری
بکوژی عاشق و پەروا نەکری
قەت برینێ مە تە دەرمان نەکری
ل شەهیدێن خوە تەماشا نەکری
ما وە دلبەر دکرن دلبەرییێ!؟
دینبەرێ حووری مسالێ زەرییێ
نازکێ نەیشەکەرێ سوڕپەرییێ
هەردو قەوسێن تە ژ قودرەت نە ژ یەنگ
ژێ ب میزان بڕەشینن مە خەدەنگ
بدەرن سینە ب سەر پەنجە پەلەنگ
ڕۆم پشت دت عەجەمێ بێتە فەڕەنگ
لێ نە وەک واقعەیا گیو و پەشەنگ
هلبتن قەنج ژ نێڤ ئاتەشێ جەنگ
بێن سەواشێ حەبەش و نووبی و زەنگ
تو دزانی چ نەهەنگن چ نەهەنگ!
ڤەکە لەعلان تو ژ سەر شەککەرێ تەنگ
کو چ مورادا تە بوویین پێت و پەڕەنگ
مەستێ جەورا تە مە بێ بادە و بەنگ
بێ تە جانا ل مە عالەم بوویە تەنگ
ژ جەفایا تە نەما قەت ل مە ڕەنگ
تو دزانی چ دبێژت نەی و چەنگ
ژ چ پەیوەستە دنالن سەرێ زەنگ
مە دخوونن قەد و بەژنا تەیە شەنگ
نێرگزێن مەستێ ب ناز و نەیڕەنگ
لێ تو تووبا وە ئەزێ خەستەیێ لەنگ
چ بکم فەیدە کو ئێڤارە دەرەنگ
موتربان دا نەکەڤن چەنگێ ژ چەنگ
دا نەدت پەردەیێ ئایینەیێ زەنگ
وەک مەلایی ب هەزار ڕەنگ ئاهەنگ
کو ژ چەنگا مە بنالت خەرچەنگ
ب فەغان بێت و ژ بەر سەد فەرسەنگ
چ خەبەر دم ژ دلێ تەی وەکی سەنگ
دکوژی عاشقێ مسکین ب تفەنگ
نەکری تەرک تو ڤێ کافرییێ
دینبەرێ حووری مسالێ زەرییێ
نازکێ نەیشەکەرێ سوڕپەرییێ
ب قەدێ نێرگزا بوهتانی
نازکەک شەنگ شوبی رەیحانی
چ خەت ئشکەستە شرین رەیحانی
کو تە پێ نەسخ کری دیوانی
«الله اللهعەرەبی» ژ چ ڕەنگ ئنسانی
یووسفێ لەب شەکەرێ عبرانی
بەسە گەر وەک تە بدیرت ثانیعەرەبی
حوورییێن رووح سفەت رووحانی
وەک تە سەر تا ب قەدەم نوورانی
وەک تە حاشا هەبتن شیرانی
«أحسن اللهعەرەبی» ژ سررا سوبحانی
کو جەمالەک وە مونەززەهـ ئانی
د مسالەک بەشەری دا دانی
مە ب ئلهامێ ئیلاهی زانی
ب نشانێ قودرەت بێ نیشانی
چ نشان زولمەتێ نوور ئەفشانی
ل جەمالا سەمەدی بورهانی
تو ل دەرحەق مە چڕا ئەرزانی؟
کو سەحەرگەهـ بمەشی سەیرانی
تە مەلاناسناوی ئەدەبییێ خوە قە جارەک نانی
ب سەرئەفرازی و عالی شانی
سەجدە بت بەر قەدەما سولتانی
نە تنێ رووحی تو رووح و جانی
زینەتا حوسن و سوڕا خووبانی
تاجێ فەرقێ سەرێ مەحبووبانی
تو ل سەر دلبەران خاقانی
تو ب شیرانی و لەب شەککەرییێ
دینبەرێ حووری مسالێ زەرییێ
نازکێ نەیشەکەرێ سوڕپەرییێ