بۆ دوکتور فوئاد

از کتاب:
شاخی هەورامان
اثر:
قانع (1898-1965)
 3 دقیقه  750 مشاهده
دوکتور فوئاد، قاڕەمانی کوردستان، یەکەم قوربانییە کە گیانی پاکی بەرزی خۆی پێشکەش کرد لەڕێی گەلدا، لە کاتێکدا کە خنکانیان، پێیان وت تۆ کورد نیت و کوردی نازانیت، ئەگەر بڵێیت من کورد نیم، ئەتبەخشین و ناتکوژین، ئەویش دەستی گرت بە پەتی سێدارەکە وتی من کوردم و ئەم گیانی خۆشەویستی خۆمە ئەکەم بە زەخیرەیەک لە پەڕەی مێژوودا، بۆ نیشتمانە خۆشەویستەکەم، ئەم شیعرەی بە تورکی خوێندەوە و خۆی پەتەکەی کرد بە ملیا، شیعرەکەش ئەمەیە.
«کیمدر بنی منع ایلەجک باغی جنانەترکی
میراتی پدر در تو تەرز خانە بزم درترکی»
بە کوردی یانی کێ ئەتوانێ مەنعی من بکات لەم باغی بەهەشتە وەکوو کوردستان بێت میراتی باوکی خۆمە، وەری ئەگرمەوە چونکوو ماڵی خۆمانە.
دوکتور فوئاد، کوڕی حوسەین بەگی فێسچی زادەشخص یە، خەڵقی شاری دیاربەکرمکان ە لە کوردەکانی شماڵە، بە ڕەگەز ئەچێتەوە سەر، سوڵتان سەلاحەدین ئەیوبی نەمر، دەستی شکاوم تەرجمەی ئەحواڵی دوکتور فوئادمان بە ڕوونی دەس نەکەوت، هێندەمان بۆ ڕوون بۆتەوە لە ساڵی ١٩٢٦دا خنکاوە. قانع ئەم شیعرانەی دەربارەی دوکتور فوئاد وتووە.
ئەی دوکتور فوئاد! ئەی شێری نەمر!
هەتا قیامەت بۆ کورد کەڵگ گر
نەمردووی، نامری، نەخشی دڵمانی
ئێمە بولبولین تۆ هەم گوڵمانی
سەر تەقەکێشی، نیشتمان پەروەری
لاوی دلێری، کانی جەوهەری
هەرچەند کە ئێستە لاشەت پەنهانە
زەخیرە و مێژووی بۆ ئەم زەمانە
قارەمانی گەل! شێری ڕۆی مەیدان!
ئاخر لەسەرچی وا تۆیان خنکان؟
بۆیێ وا تۆیان هەڵکێشا بە دار
کە هەوڵت ئەدا بۆ چینی هەژار
کۆششت ئەکرد لە دەورەی دەوران
ئەتوت ئازاد بن گەلی بێ دەستان
سووچت ئەوە بوو کە ئەتوت کوردم
کوردی بە نامووس بە دەست و بردم
سووچت ئەوە بوو فەرمووت نیشتمانیم
بیشمخنکێن، هەر کوردستانیم
سووچت ئەوە بوو دوژمن هۆز نەبووی
سووچت ئەوە بوو جاسووس کۆز نەبووی
ئاخر بۆ کوژرای؟ هەسێرەی کوردان
چرای ڕووناکی هەناسە سەردان
تۆ هەرگیز نامری هەر لە پێش چاوی
لە مێژوومانا خاوەنی ناوی
تۆ هەرگیز نامری قوربانی کوردان!
ڕووناکی دڵی وێڵی بن بەردان
تۆ هەرگیز نامری لاوی نیشتمانی
لە دڵ دەرناچی تۆ بە ئاسانی
ڕۆحت بیدار بێ کە گەل هوشیارن
ئێستە چاو بازن، چاک خوێندەوارن
تازە بە پارە ناخڵەتێن بۆ کەس
ڕێگای ڕزگاری بەر نادەن لە دەس
وەها نەزانی کە ئێستەش کاسن
دوژمنی خۆیان زۆر باش ئەناسن
چ لادێ، چ شار، خەریک هات و چوون
خەریک وەرگرتن حەیا و ئابڕوون
کچان دەس ئەگرن بە دەس برایان
ئەسووڕێنەوە لە دووی هیوایان
کەس کەس ناکوژێ، لە ڕۆی مەیدانا
کەس ناکا بە پەن، لە ڕووی جیهانا