٥

ئەشعارا مەدیحەتا تەوائفێ د کوردانە ب شەجاعەت و غیرەتێ ئزهارا بەدبەختی و بێ تالعیا وانە دگەل هندە سەماحەت و حەمییەتێ

از کتاب:

مەم و زین

اثر:

احمد خانی (1650-1707)

3 دقیقه 1928 مشاهده

زبان:

کردی شمالی

قالب:

مثنوی

وزن:

فونت:

ساقی تو ژ بۆ خودێ کەرەم کە

یەک جورعەئێ مەی د جامێ جەم کە

دا جام ب مەی جەهان نوما بت

هەرچی مە ئرادەیە خویا بت

دا کەشف ببت ل بەر مە ئەحوال

کانین دبتن مویەسسەر ئقبال

ئدبار مە وێ گها کەمالێ

ئایا بووە قابلی زەوالێ

یا هەر وەهە دێ ل ئستوا بت

حەتتا وەکو دەورێ مونتەها بت

قەت مومکنە ئەڤ ژ چەرخێ لەولەب

تالع ببتن ژ بۆ مە کەوکەب

بەختێ مە ژ بۆ مە ڕا ببت یار

جارەک ببتن ژ خوابێ هشیار

ڕابت ژ مە ژی جەهان پەناهەک

پەیدا ببتن مە پادشاهەک

شیرێ هونەرا مە بێتە دانین

قەدرێ قەلەما مە بێتە زانین

دەردێ مە ببینتن علاجێ

علمێ مە ببینتن رەواجێ

گەر دێ هەبوویا مە سەرفەرازەک

ساحب کەرەمەک سوخەن نەوازەک

نەقدێ مە دبوویە سککە مەسکووک

نەدما وەهە بێ رەواج و مەشکووک

هەر چەندە کو خالس و تەمیزن

نەقدەین ب سککەئی عەزیزن

گەر دێ هەبووا مە پادشاهەک

لائق بدیا خوەدی کولاهەک

تەعیین ببوا ژ بۆ وی تەختەک

زاهر ڤەدبوو ژ بۆ مە بەختەک

حاسل ببوا ژ بۆ وی تاجەک

ئەلبەتتە دبوو مە ژی رەواجەک

غەمخواری دکر ل مە یەتیمان

تینانە دەرێ ژ دەست لەئیمان

غالب نەدبوو ل سەر مە ئەڤ رۆم

نەدبوونە خەرابەئێ د دەست بۆم

ی و سەعالیک

مەغلووب و موتیعێ و

ئەمما ژ ئەزەل خودێ وسا کر

ئەڤ رۆم و عەجەم ل سەر مە ڕاکر

تەبعییەتێ وان ئەگەر چ عارە

ئەو عار ل خەلقێ نامدارە

نامووسە ل حاکم و ئەمیران

تاوان چیە شاعر و فەقیران

هەرچی برە شیری دەستێ هممەت

زەبت کر ژ بۆ خوە ب مێری دەولەت

لەورا کو جەهان وەکی عەرووسە

وی حوکم د دەستێ شیرێ ڕووسە

لێ عەقد و سداق و مەهر و کابین

لوتف و کەرەم و عەتا و بەخشین

پڕسی ژ دنێ من ئەڤ ب حکمەت

مەهرا تە چ؟ گۆتە: من کو هممەت

حاسل کو دنێ ب شیر و ئحسان

تەسخیر دبت ژ بۆ وی ئنسان

ئەز مامە د حکمەتا خودێ دا

د دەولەتا دنێ دا

ئایا ب چ وەجهی مانە مەحرووم

ژ بۆ چ بوونە مەحکووم

وان گرت ب شیری شەهرێ شوهرەت

تەسخیر کرن بلادێ هممەت

هەر میرەکێ وان ب بە زلێ حاتەم

هەر مێرەکێ وان ب رەزمێ

بفکر ژ حەتا ڤە

یە بوویی شوبهی بورجان

ئەڤ و عەجەم ب وان حسارن

هەمی ل چار کنارن

هەردو تەرەفان قەبیلێ

بۆ تیرێ قەزا کرینە ئامانج

گۆیا کو ل سەرحەدان کلیدن

هەر تائفە سەددەکن سەدیدن

ئەڤ قولزومێ و بەحرێ

هندی کو بکن خورووج و تەحریک

کورمانج دبن ب خوون مولەتتەخ

وان ژێکڤە دکن مسالێ بەرزەخ

جوامێری و هممەت و سەخاوەت

مێرینی و غیرەت و جەلادەت

ئەو خەتمە ژ بۆ قەبیلێ

وان دانە ب شیر و هممەتێ داد

هندی ژ شەجاعەتێ غەیوورن

ئەو چەند ژ مننەتێ نوفوورن

ئەڤ غیرەت و ئەڤ عولووێ هممەت

بوو مانعێ حەملێ بارێ مننەت

لەو پێکڤە هەمیشە بێ تفاقن

دائم ب تەمەررود و شقاقن

گەر دێ هەبوا مە ئتتفاقەک

ڤێکرا بکرا مە ئنقیادەک

و و عەجەم تەمامی

هەمیان ژ مە ڕا دکر غولامی

تەکمیل دکر مە دین و دەولەت

تەحسیل دکر مە علم و حکمەت

تەمییز دبوون ژ هەڤ مەقالات

مومتاز دبوون خودان کەمالات

٤ ٦