تعزیه‌نامه نوشتن شیرین بە خسرو در باب وفات مریم دختر قیصر
از کتاب:
شیرین و خوسرەو
اثر:
خانای قبادی (1704-1778)
3 دقیقه
492 مشاهده
شەکەر ڕێزەی ڕاز، شەکەر لەب شیرین
زەریف زومرەی زوڵفان عەبیرین
فەرماش دەبیرێ دانای عیسا دەم
مەکتووب مەرغووب پەی فەوت مریەم
بە عەتر و عەبیر خامەی موشک بێز
بنویسۆ وە لای خوسرەو پەروێز
بەی دەستوور نویشت دانای دڵ پەسەند
سوخەن کەرد بە نام خوداوەند پەیوەند
بە نام ئەو کەس وەسفش تا مەحشەر
نمەیۆ نە زەبت خامەی بۆ عەنبەر
بێ مانیع نە دەور قەهر قەزاشەن
مکشۆ ئەر مازۆ هەرچی ڕەزاشەن
خاریجەن نە حەد ئیحسا سیفاتش
موستەغنی جە وەسف واسیفەن زاتش
بە شاهیی وێشان حیشمەت پەناهان
نەنازان، ئەوەن پادشای شاهان
جە لای زات ئەو گشت شەهریاران
یەندەی گوربەیێ وجوود نەداران
ئەسکەندەر چەند ساڵ جیهانگیری کەرد
ئاخر جە دەستش سکەندەری وەرد
شاهان مازی و موزاریع جە لاش
کەمتەر جە زەرڕڕەن، بەڵکە هەم خاشخاش
خودای کەرەمدار بینای کار سازەن
شای «عَظيم القَدرعربی» بەندەنەوازەن
ئەوەندە ڕەحیمەن ئەو شای بێ شەریک
هیچ کەس نمازۆ نە خەمدا خەریک
گا ڕاحەت مدۆ بە ئینسان، گا ڕەنج
گاهێ موفلیسی، گا ئەسباب گەنج
بەی تەورەن دەستوور گەردوون کەچ گەرد
ڕوێ مبەخشۆ دروو، ڕوێ دەرد
دانشمەند ئەوەن بسازۆ هەر جار
گاهێ چەنی گوڵ، گاهێ چەنی خار
ئیسە کەیخوسرەو بە فەڕڕ شاهی
بە وەسیلەی فەزڵ زات ئیلاهی
نە پای هەفت ئەورەنگ فەڵەک تا ئافاق
خاستەر نە شاهان یاونان شەش تاق
جیهاندار جەیش قولزوم خورۆشەن
بادەی یاقووتی جام زەڕ نۆشەن
«اَلحَمد للهعربی» دانش ئەفزوونەن
ئاگا جە کردەی کار گەردوونەن
مزانۆ کە زاڵ دنیا دوو ڕەنگەن
حەڵواش گا شەکەر، گاهێ شرەنگەن
نەی سەندەل سەرای گشت کار مەعکووسی
گاهێ ماتەمەن، گا گا عورووسی
ئینسان سەرسەختەن مەست نا هوشیار
مبۆ گۆشماڵش تا ببۆ بێدار
ئەمانەت فەرزەن شای دارا ڕەقەم
دڵ ڕەوشەن چون جام جیهان نمای جەم
مەڕەنجان تۆ تەبع هومایوون بە ڕەنج
ئەو سەنەم گەنجەن، خاکەن جاگەی گەنج
خۆ شا گوڵ باخچەش شوکر نەسفتەن
هەر گوڵەن وە بان گوڵدا شکفتەن
پەرێ گوڵ ئەوسا خەم بگیر نە دڵ
نە باغچەتدا گوڵ نەبۆ حاسڵ
پەی ئەو عەجووزەی شووم ناشنەخت
ماچان کەرەنت تەرک تاج و تەخت
حەیفەن پەی ئەو شووم دایم شەڕجۆیێ
بێ دەماخ ببۆ کەیخوسرەو خوویێ
بە شاد مەی بنۆش، وێت مەدەر بە خەم
کۆنە زەنبیلێ نە بەغەدا بۆ کەم
شا ئەر زەروورەن بە کۆنە قەڵتاخ
قەڵتاخ قات نییەن هیچ نەکێشۆ ئاخ
قەزات لەگیانم شای نەزەر بازان
با زەنجیر و قەید ڕێزەی قەند ڕازان
زوڵف دێز نەبۆ با سۆسەنی بۆ
ئەر ڕۆژی نەبۆ، با ئەرمەنی بۆ
عەیبەن مەی بنۆش، گۆش بە ساز بدەر
وێت موزەییەن گەر بە زەڕڕین کەمەر
ئەر موی بیللا بە عیسای مەریەم
نمەگنۆت هەنیچ تۆ بە مریهم چەم
باز هەم شورووع کەر، بە شەراب وەردەن
کەس چەنی مەردە هەرگیز نەمەردەن
کەسێ کە چون تۆ دەوڵەت یارش بۆ
سێسەد پەرستار نە سەر کارش بۆ
پەی یارێ بە عیشق خودا چون مریەم
ئەر ئەبلەهـ نەبۆ ئەو مەکێشۆ خەم
سەڵاح هەر ئێدەن شای دەوران موددەت
هەنیچ نەپۆشۆ بەرگ ئازیەت
ئەر مریەم بەرشی نە دەوڵەتخانە
هەر خوسرەو وەش بۆ تا دێر زەمانە
ببەخشەم تەقسیر، گوستاخی کەردم
زاتت بە بێچوون یەکتا سپەردم