فوت شدن میهن بانو
از کتاب:
شیرین و خوسرەو
اثر:
خانای قبادی (1704-1778)
4 دقیقه
549 مشاهده
تاووس خامەی شۆخ خۆش خەرام
پەی فەوت بانووی نادیرەی ئەییام
چون تووتیی سەرسەبز شەکەر خای دڵبەن
بەی دەستوور کەرد مەسەلسەل سوخەن
جەناب عەولیای بەڵقیس .....
بانووی مەریەم قەدر، نۆشابەی ئانی
«حَسب الحُكمعربی» زات پادشای لا مەوت
فەرد « ذو الجَلالعربی» دوور جە فەنا و فەوت
ڕووێ جە ڕووان جە دەور غەددار
بە عاریزێ کەفت سەنگێ گروفتار
بەرگ ئەرغەوان ڕوخسارش جە دەرد
بێزا زەردیی ڕەنگ زەعفەران زەرد
غونچەی دەهانش وەخت شەکەر خەند
مکەردش ڕیشخەند بە جەللاب قەند
جە توغیان دەرد سەفرای پڕ ستەم
تاڵ وێنەی ژار سۆزەندەی ئەرقەم
سا کە مەعلووب بی زانا بە تاقی
پێش منۆشۆ مەی ئەجەل چون ساقی
جە سەختیی ئازار ناڵا چون بوڵبوڵ
ڕێزنا گوڵاب جە نەرگس بە کۆڵ
شەوێ تەڵەب کەرد شیرین دڵ ڕێش
نیاش وێنەی شەم نە بالین وێش
واتش ئەی فرزەند فرۆزەندەی تەخت
چون بە کردەی چەرخ شووم ناشنەخت
سوڵتان سەرهەنگ کوشندەی ئەجەل
کەردەنش قەڵای زیندەگیم قەبەل
جەی تەنگنای دەهر وەختێ بیم ڕاهی
تاج و تەخت و گەنج ئەسباب شاهی
بە تۆ دەخڵشەن شای فریشتەخوو
تەسەڕڕوفش کەر، موبارەکت بۆ
ئێد وات و چەنی هەناسان سەرد
گیان شیرینش بە قابیز سپەرد
مەندەوە بە جا قەسر و ئەیوانش
سای سەنگ ئەڵحەد بی بە سەیوانش
خورشید عومرش کەفت نە سیاهی
مەعزوول بی جە تەخت فەڕبەخش شاهی
شیرین دیش بانوو کڵاف سۆسەنی
شاباز شەش دانگ شۆخ ئەرمەنی
تاووس ڕۆحش نە عەرسەی ئەییام
بە خەرگای پڕ نەخش گەردوون کەرد خەرام
زیڕنا و خێزا نە جا چون سوپەند
زیڕەش نیشت نە چەرخ سیمابی پەڕەند
نەرگس جە لالەی ئەسرین پڕ هوون کەرد
جە هوون بەرگ گوڵ شەقایق گوون کەرد
داش بە ڕووی وێشدا یەند جە داخ و دەرد
ڕەنگ یاقووتیش بی بە لاجیوەرد
بە ناخوون هۆرکەند نەخش نوختەی خاڵ
چون فەیرۆزەی ساف نە ڕووی دانەی لاڵ
سیلسیلەی زوڵفان چون میشکین کەمەند
چەند بڕی بە تێخ، چەند بە ناخوون کەند
وات وەی ڕۆ نە دەس چەرخ نەیرەنگساز
گا شیشە گەرەن، گاهێ شیشەساز
گا مبەخشۆ پێت شاهی زەڕڕین ڕەخت
گا تەختەی تابووت مکەرۆت بە تەخت
گا جە سەر تا پات مپۆشۆ بە تەن
گاهێ مکەرۆت موحتاج بە کەفەن
چەنی بەندەگان بونیادش بەدەن
نامەردش کەران فراوان ڕەدەن
بە ئێد شاد مەوەر مۆبەتش گەرمەن
ئابڕووش نیەن، شوومەن، بی شەرمەن
نمەز کام کەس بی جە کەمەر لاڵان
جە دەستش نەبی بە واتەی ساڵان
بشۆ بە فامدا «خاناتخلص»ی جامی تەور
کام زەڕ بەفت پۆش بی نە ڕووی عەرسەی دەور
نەوست بە میرات ئەسباب ئاڵاش
شا کەفەن نەوڕی وە بەژن باڵاش
کام ڕۆ بی ئەی زاڵ شووم ساڵ کوهەن
نە لاشەی شاهان نەوستش بەی کەن
ئاخر خۆر کۆر نیت یا کەڕ هەی بێهۆش
موینی بە چەشم مشنەوی بە گۆش
هەر شان مەردە شۆر مکەرۆ ڕووتش
سەرنیگوون مبۆ تاجج یاقووتش
زینهار بە دادەی فەڵەک شاد مەبەر
بە قاس پەی هیچکەس نیەن تا وەسەر
تا منیۆ نە فەرق یەکی تاج زەڕ
دە ساحێب ئەفسەر مکەرۆ بێ فەڕ
تا دووکەس نە دوور مکەرۆ دارا
سەد کەس مکەرۆ بە خاک سارا
خودا بێزار بۆ جە کەدخوداییش
جە مەرتەبەی پووچ شاهی و گدایش
پەی چێش؟ ئەر گەدا ئەر پادشانی
ئاخر هەر بە مەرگ مکەرۆت فانی
سا هەرکەس پڕ عەقڵ دانش ئەفزوونەن
شارەزای گەردش بێ پۆی گەردوونەن
پەی گەنج دنیای بێ نامووس و نەنگ
جە «مُدة العُمرعربی» نمەبۆ دڵتەنگ
پا منیۆ نە ڕای ڕاست قەناعەت
وێر دەرۆ بە زیکر تەوحید و تاعەت
منیشۆ پەی وێش بی داوا و کەڵک
تا ئەو ڕۆ کە مەرگ وینەی بولفەلەک
بیاوۆ پەنەش بگێرۆ ناقش
جەی دنیای کەم شەرت مکەرۆ تاقش
«يا صادق الوعدعربی» مونفەرید بە زات
یەکتای بێ زەواڵ، «لا احصىٰعربی» سەنات
«خاناتخلص» جە شۆڕش عەرسەی دار و گیر
جە نائیرەی نار سۆزەندەی سەعیر
بە کەریمیی وێت نیگەهداریش کەر
دەفع زەردیی ڕۆی شەرمەساریش کەر