جنگ کردن خسرو با بهرام چوبین و گریختن بهرام از سپاه خسرو
از کتاب:
شیرین و خوسرەو
اثر:
خانای قبادی (1704-1778)
5 دقیقه
533 مشاهده
ئەرباب تەئریخ بە خامەی میشکین
پەی جەنگ خوسرەو بەهرام چۆبین
خاستەر جە بۆی ناف وەڵەدەی ساوا
غونچەی ئەی کیتاب چون گوڵ شکاوا
خوسرەو چەنی ئەو سوپای نەی بە دۆش
ئەو دەریای بێ پەی بەحر قوزلوم جۆش
سەدای کووس جەنگ تووس نەوزەڕ تەرز
نە سارا و سەرحەد ئۆڵگەی وێش کەرد بەرز
دەر لەحزە یاوا بە بەهرام خەبەر
ئاتەش ئەفشان بی جە قین چون ئەژدەر
نای زەڕڕین جەنگ ئاوەرد بە خورۆش
جەم کەرد بە تەعجیل سوپای جەیحوون جۆش
سوار بی بە جەخت قەترە دا بە دەو
تا یاوا بە جیش پڕ تەیش خوسرەو
جە هەردوو سوپا ئۆردووی خەشمگین
لەرزا جە هەیبەت هەفت تەبەق زەمین
جە گوردان خورۆش هێ هێ هۆرێزا
مەیدان نەبەرد مەحشەر مبێزا
جە بریقەی شمشێر، بریقەی سەر نەی
جە شاخ کەمان زۆر شاخ پڕ پەی
جە زەرب گۆپاڵ سەنگ بە یەکدا هەڕ
جە قارێعەی سەخت کوشندەی شەش پەڕ
نەهەنگ جە دەریا مەگورێزا بە تاو
چون مۆم بە ئاهیر سەنگ مبێ بە ئاو
جە هەردوو جانیب مەعرەکەی نەبەرد
نە ڕووی چەرخ چەتر سیمابی ویەرد
کێشاشان نە چەم سوپای ڕۆم و ڕووس
سەف وێنەی شەترەنج عاج و ئابەنووس
پۆشاشان خەفتان پۆس کەرگەدەنک
بەو کەوکەبەی بەرز چون دێبای فەرەنگ
جە ڕۆمی میغفەر جەوهەر سی تەمام
نیاشان نە فەرق وێنەی سیم جام
جە مەعرەکەی کین پڕ سام سەنگی
پەی گەرمیی نەبەرد گوردان جەنگی
خاستەر جە ڕۆی ڕەزم دارا و ئەسکەندەر
کێشاشان بەیداخ ئەژدەها پەیکەر
بەرز بی بەی دەستوور نائیرەی پەیکار
مخێزا جە ناڵ مەرکەب پرشەی نار
پەیدا کەرد ناڵەی کەڕنا و شەیپوور
زەلزەلەی عەزیم «ينفخ في الصورعربی»
جە پۆڵای پەیکان کۆی خارا شکاف
ملەرزا هوژەبر چون تووڵ بەر تاف
تەبەرزین جە زۆر شێران نامی
شەوق مکەرد کاسەی سەر وێنەی شامی
لەب زام جە تێغ ئەڵماس قاتڵ
تەبەسسوم مکەرد وێنەی غونچەی گوڵ
ڕێزەی خوون جە سەنگ سوپای پیل ئەفگەن
مبێزا عەقیق قرمزیی یەمەن
مەودای سەرسەنان پەردەی تۆپاڵ ڕەش
مویەرد جە سینەی شێران سەرکەش
شمشێر چون ئەبرۆی ڕەند سەوز کڵاف
فەرق هۆژبران مشکاوا تا ناف
سەمەند باد یا نە مەیدان کین
غەرق بی نە هووندا تا بە نمەدزین
خەدەنگ چون موژەی شۆخ مەهوەشان
مویەرد جە سەندووق سینەی سەرکەشان
حەربەی خوسرەوی چون ئەبرۆی دڵبەر
جەرگ جەرگەی خەسم مکەرد دوو پەیکەر
قەترەی خوون جە زام قەدارەی قاتڵ
مدرەوشا نە ڕووی خار و خەس چون گوڵ
زێڕەی زامداران خەستەی خاتر تەنگ
وێنەی ناڵەی نەی مشی وە فەرسەنگ
زایڵەی زەرازیل، زڕەی زەنگ زەڕ
مکەرد نە گەردوون گۆش کەیوان کەڕ
جە گەرد سەمەند سوران کین
نیشت نە ڕووی هەوا یەک تەبەق زەمین
جە هەردوو جانیب کۆشش کەردن سەخت
سەر ڕێزا نە خاک چون وەڵک درەخت
سەیل هوون جە دەشت مەعرەکەی نەبەرد
سەر وێنەی کەدوو سەرنیگوون مکەرد
جە ساعیقەی سەخت ئاتەش ئەنگێزا
جە جۆش و خورۆش قیامەت خێزا
حەکیم حازیق عیلم حیکمەتدان
ئەرستوو دەستوور، ئەفلاتوون نیشان
پەی ساعەت سەخت فەرخوندەی پڕ خەیر
قورس ئوستورلاب هەر ڕۆ مکەرد سەیر
سا کە نەزەر کەرد هەرتا کە تاوا
دیش ساعەت سەعد موبارەک یاوا
عەرز کەرد بە خوسرەو بەختت یاوەرەن
زوو کەر ستارەت سەعد ئەکبەرەن
باوەر بە سوپای سەنگیی خەسم شووم
بێ خۆف و بێ باک چون سەرسەر هوجووم
خوسرەو ئێد شنەفت بە لەشکر هەی کەرد
هەڵمەت جون هوژبر بە ڕووی دوشمەن بەرد
ئاخر کە پەروین سوپای بەهرامی
جە نەیرووی نەبەرد خوسرەو نامی
چون «بنات النعشعربی» نە ڕووی سەرزەمین
بە خەستە و زامدار پەراگندە بین
شکست وەرد سوپای خەسم جیهان سۆز
خوسرەو فرسەت بەرد بە فەڕ فەیرۆز
بەهرام وێنەی گۆر وەحشی گورێزا
هەرتا کە پاش گرت بە وێش ستێزا
بەڵی پیرە چەرخ یەکام کارشەن
دانایان حەیران جە کردارشەن
مەنشوورەن نە دەور بە بێ مەجازی
عەجایب مدۆ ئادەمی بازی
ئەووەڵ پێش مدۆ پادشاهی و گەنج
ئاخر مکەرۆش جە گشت ئەبلەهـ ڕەنج
بەڵێ عەتابەخش گەنج بە کۆ بەڵێ
بەڵێ شەرت و شۆن تانوپۆ بەڵێ
جە خاس شەرت و بەین دڵ پەسەندتەن
جە خاس دادەی خاس بێ گەزەندتەن
دەواچەی کەچ گەرد کار پێچەوانە
بێ سەفای کەم شەرت شووم زەمانە
کێت دڵ وەش نەکەرد بە یەک ئیحسانێ
ئاخر نەکەردت موحتاج بە نانێ
ئاوازەی ئیحسان بەخشەندگی تۆ
بەرزەن نە عەرسەی ئەی دنیای بێ پۆ
بەڵێ سا پەی کەس بەدگۆی ستەمگەر
جە کۆڵ مگێرۆ نمەبۆ تا سەر
بەهرامت ئەووەڵ نشانا بە تەخت
خۆ دیت کە ئاخر چۆنت کەرد شنەخت
چونکە بێ پۆییت بەردەن تۆ جە گشت
لەوچە کەسێوەن پێت بوێنۆ پشت