بەیتا شێخێ سەنعانی (١)

از کتاب:

دیوانا فەقیێ تەیران

اثر:

فقی طیران (1590-1660)

7 دقیقه 2547 مشاهده

زبان:

کردی شمالی

قالب:

قصیده

وزن:

فونت:

گوهدێرن نوتقا عاشقی؛ دا ئەز بخوونم ڤێ خەتێ

حەمد و سەنایا خالقی؛ سوبحان ژ شاهێ قودرەتێ

سوبحان ژ شاهێ ذوالجلال؛ فکریمە نەقشێ بێ زەوال

حال بێ مەجاز نائێتە بال؛ کامل دبت ب ئولفیەتێ

ئەو دێ ب وێ کامل بتن؛ دەروێش کو ساحب دل بتن

دێ نوور ژ نوورێ هل بتن؛ ژ مەشعەلا نبووەتێ

قەلبێ کو حال لێ رابتن؛ یان ژ رەسوول پەیدا بتن

ئەو بێ مەجاز قەت نابتن؛ جاری بوویە ل ڤێ عادەتێ

جاری بوویە ئەڤ رەنگ بەلا؛ سەد مفتییو شەیخ و مەلا

ئەو ل سوڕێ بوون موبتەلا؛ ل نەینکا عەکسیەتێ

دێ مەعنییا عەکسێ کوبی؛ ئەللاهـ ژ جهـ نا قەللبی

مەعبود یەکە نابی دوبی؛ رۆژ هاتە نیڤا مرئەتێ

قەمەر و شەمس و ستارە؛ رۆژ د ئاڤێدا دیارە

فند و فانوسێ ڤەشارە؛ ژ بەشەرا خولقیەتێ

ژ بەشەرا زات و سفاتان؛ پوڕ ژ عشقا پوت و لاتان

کەتنە غەرقا موشکلاتان؛ چونە حالێ حیرەتێ

تو ئلاهێ دین دورستان؛ تو ئمامێ پوت پەرستان

دلبەرێ هشیار و مەستان؛ عاشقێ پوڕ وەسفەتێ

عاشق تویی دلبەر تویی؛ نازر تویی مەنزور تویی

روحێ روحان گەوهەر تویی؛ مسباح و دوررا قیمەتێ

مسباح و دوررا بەششەری؛ عاشقێ مەعشوقِ بەری

ئەو ل سوڕێ بوو موشتەری؛ ساحب دلی نور ڤێکەتێ

دل کەوکەبە مەخلوقەکە؛ لەش قەفەسە ، سندووقەکە

قەلبان غەرەز مەعشوقەکە؛ حەمیان دڤێ وەحدانەتێ

حەمیان مراد ئەسلێ خوەیە؛ تەن سەدەفا جانێ مەیە

روح پەرتەوا نورا تەیە؛ حەول و قووەت ژ بال تەتێ

قەت بێیی تە روح نا لڤن؛ زولفێد شەنگ لسەر نا جڤن

ئاگر ب قەلبان نا کەڤن؛ نارێ مەجازا حرقەتێ

مەیلا مەجاز بەشەر دڤێ؛ دل دائما دلبەر دڤێ

روح موحبەتا ئەکبەر دڤێ؛ جارجار دبینن روئیەتێ

چەشمان جەمالا گەش دڤێ؛ ئەنفان رەیحانا رەش دڤێ

ئوذنان کو سەوتا خوەش دڤێ؛ جهـ جهـ دکێشن وەسلەتێ

ئەو ئوذن و ئەنف و بەسەرە؛ حەمیان خیالا ئەکبەرە

جسمێ مەجازی فەننەرە؛ دێم شووشەیە نوورا تە تێ

دێم شووشەیە نوور قەفەسە؛ مەجاز نە عشقە ، هەوەسە

دل ژ سوڕێ ناکەت بەسە؛ جان ژ مەیا مەوەددەتێ

جان ژ مەیێ تێر نابتن؛ قەد بێ حوبێ خێر نابتن

مێر بێ حسێب مێر نابتن؛ دل بێ زکر نور نارەتێ

زکر واجبە عامی بکەن؛ نێزیکی شەیخ سوفی بکەن

مورشد مریدان هی بکەن؛ خارج ببن ژ زولمەتێ

زکرێ جڤاتا بێ مەلەک؛ سەد جار بکن عامی گەلەک

شوبهێ تەعامێ بێ نەمەک؛ دوورە ژ زەوق و لەززەتێ

عشق بێ عبادەت نابتن؛ حەتتا کو موحبەت نابتن

حال و حەلاوەت نابتن؛ ئزهار بکەین بەحسیەتێ

ئەم ژی بەحسان ئزهار بکن؛ قسسان ژ کار و بار بکن

یار و بران هشیار بکن؛ دا ئەم ژ شەیخ دین قسسەتێ

شەیخەک هەبوو جارا ئەول؛ نورا خودێ هلبوو ددل

سەد گومرەهـ و و ؛ ب دەستێ شەیخ د هاتە تەوبەتێ

شەیخەک هەبوو سەنعانییان؛ سەردارێ پانسەد سوفییان

چووبوو مەقامێ ئەولییان؛ دائم د زکر و تاعەتێ

تاعەت دکر ڤێکرا ب جووش؛ پانسەد مریدێ خەرقەپووش

ب موحبەتا عشقێ خورووش؛ ب شەوق و حال و جەزبەتێ

جەزبە چ رەمزا چاڤییە؛ مەبدەء چ حالێ خافییە

تێتن ددلدا تاڤییە؛ مەوجەک ژ بەحرا حکمەتێ

مەعنێ د مەجزوبان ئەڤن؛ میرێ د باتن د خەفن

نوو حال دبینن د کەڤن؛ خەلقنۆ ژ چ؟ ژ کێم تاقەتێ

جەزبە سڕە سوڕ خاتەمە؛ گرتن ل مێران لازمە

جگەر قەوی بن قائمە؛ ئزهار بکن ڤێ شوهرەتێ

تو ژ بورێ موستەعیدان؛ ژ گەرمییا شعر و قەسیدان

بێنە سەر بەحسا مریدان؛ دا ژ شەیخ دەن قسسەتێ

سەنعانییان شەیخەک هەبوو؛ ئەو عاشقێ باخویێ خوەبوو

قەت مەیل د دونیایێ نەبوو؛ دووربوو ژ ڤێ مەشغەلەتێ

دووربوو ژ ڤێ دونیا دەنی؛ پوڕ دگری کێم د کەنی

کول بوو ژ بەر سەجدێ ئەنی؛ د کار و زەوادا ئاخرەتێ

وی هەر زەوادە کار دکر؛ زکرەکێ بێ هژمار دکر

ژ دنیایێ ئستغفار دکر؛ دوور بوو ژ هەرچی شوبهەتێ

دوور بوو ژ ئەفعالێ بشک؛ ژ ئەمرەد و بوکرێ خوەشک

ما کەس خەبەر داکە ل نک؛ ناکەت قەبوول ڤێ غەیبەتێ

ناکەت قەبوول ڤان خەبەرا؛ مەدحێ جوان و دلبەرا

ما کەس خەبەر داکەت مەرا؛ بەحس و قسا مەنهیەتێ

دووربوو ژ بەر مەناهییا؛ نەدهاتە عید و شاهییا

ژ بەر سەلات و چێیییا؛ شیرین دهاتە تاعەتێ

تاعەت دکر دائم مودام؛ گەهـ ژ قعوود گەهـ ژ قیام

هەفتێ و هەفت سالی تەمام؛ خالی نەبوو ژ ڤێ خدمەتێ

هەر خدمەتا مەولا دکر؛ زکرێ مەزن ژ پییان دکر

ب چێیییان خەلق چێدکر؛ دانینە سەر هدایەتێ

هەرچی ل شەیخ گوهدار دبوو؛ دونیا ل چاڤان سار دبوو

ئاخرەت ب وان ڕا یار دبوو؛ ل پەند و وەعز و شیرەتێ

شیرەتا پەندێ حەکیمان؛ خەبەرێ پیر و عەزیمان

د بەلەدێ ئەهل و حەلیمان؛ کەس نەداکەت قیمەتێ

دوڕ لنک ئەهلێ مولووکان؛ گەر ببنە شەهرێ بچووکان

کەس بوها ناکەت د سووکان؛ یەک لبەک چە پێ نەتێ

ما ب دەڤ تێتە خەبەردان؛ چیهییا وان شێرەمەردان

خۆش د کەت سەد ژان و دەردان؛ هەرکەسێ شەیخ پوف کەتێ

هەرکەسێ شەیخ لێ بخوینێ؛ نەخوەشی حال لێ نەمینێ

ب دوعان راکەت ڤەژینێ؛ لێ روجوع کەت سەححەتێ

دینییەک ترسەک هەوایەک؛ عللەتەک ریشەک وەبایەک

شەیخ ل سەر بکرا دوعایەک؛ خۆش دبوو وێ ساعەتێ

پێ خۆش دبوون سەد لال و شل؛ پێ رۆهن دبوون سەد چەهڤ و دل

پێ راست دبوون و ؛ ب وێ سڕا شەیخ ڤێکەتێ

نەزەرا شەیخ کیمیا بوو؛ پاک وجود بوو بێ رییا بوو

ئەهلێ دل بوو ئەولییا بوو؛ شەیلو ئەللاهـ ژ وێ بەرکەتێ

شەیلو ئەللاهـ یا شەیخ ئەکابر؛ «» بەرەکەت حازر

ل غائب و خەلقێ موسافر؛ ل مە ئو ڤێ سوحبەتێ

سوحبەتا شەیخێ رەشید تێ؛ مەجلسا پانسەد مرید تێ

تێک مەلا و موستەعید تێ؛ ژ مەلەک و ملیاکەتێ

مەلەکێ چەنگ ژ هەوایێ؛ دفڕی شوبهەتێ بایێ

تێتە نێڤ زکر و سەمایێ؛ د وەقت و حینا دەعوەتێ

هەر دەما خوتبە د هاتە؛ گەرم دبوو زکر و جڤاتە

کفش دبوون ژێ موعجزاتە؛ هەر وەکی رۆژ داکەتێ

وێ پێلێ دەروێش بجووش بوون؛ سوحبەت و مەجلس د بووش بوون

ب موحبەت و عشق و خورووش بوون؛ ژ شاهیان کەس خەو نەتێ

وێ پێلێ دەوران دچێبوون؛ کێ غەما میران دڤێبوون

حەمیان مەیلا خودێبوون؛ ئەو بجەهدا رێکەتێ

ئەر غولام بوون ئەر ئەمیر بوون؛ ئەر گەدا بوون ئەر فەقیر بوون

تێک و ڤێک گوهدارێ پیر بوون؛ ل عەشقا دینێ سوننەنێ

شەیخێ سەردارێ خەلیفان؛ ژ نازک و جوان و لەتیفان

ژ یاریا قامەت ئەلیفان؛ نەفس دکەت ژێ نەفرەتێ

دەفتەرا ساحب جەمالان؛ شەرح و مەتنێ زولف و خالان

شەیخ توجار ناکەت موتالان؛ تەبعەتێ شەیخ ناڕەتێ

تەبعەتێ حوسنا جەمالێ؛ شەیخ توجار ناکەت خەیالێ

یان ژ چییێ یان ژ کالێ؛ یان ژ خەوف و خەشیەتێ

ژ خەشیەتێ دل نالە نال بوو؛ عومرەکێ بێ حەد ل بال بوو

ڕهـ سپیبوو شەیبێ کال بوو؛ گشتی فەنابوو ژ کەسرەتێ

ژ کەسرەتێ دلبەر نمابوو؛ یەک موویەک رەش لێ نەمابوو

حوورییەک دیبوو تەمابوو؛ ب رۆهنیا فندێ کەتێ

رۆهنیا فندێ گەهشتێ؛ حووریا بوکرا بوهوشتێ

دی ل سەر بانێ کەنشتێ؛ باتنی کچ بانکەتێ

بەرسیسێ عابد (٥) بەیتا شێخێ سەنعانی (٢)