٤

مە خوە ب دۆختۆر ئەساد پاشا گیهاند. خوەدێ ژی رازی بە، وی یەکا مە نەکر دودۆ.

گاڤا بەدری پاشا و بژیشک ئەساد پاشا دکەڤن هوندر، ئالیێ سالۆنێ، بەدری پاشا وەها دبێژە. ئەمین بەگ و کەسێن دن ژی رادبن و خێرهاتنێ ل ئەساد پاشا دکن:

«.Hoş geldinz, buyurun oturun»

ئەو کورسیەکە فرەهـ ئا رۆنشتنێ ددن ئەساد پاشا. لێ ئەساد پاشا روونانە، دەستێ خوە یێ راستێ داڤێژە ریا خوە یا درێژ و سپی، ل دۆرا خوە و ل بەدری پاشا و ئەمین بەگ دنهێرە و ب کەن دبێژە،

Hayir, oturmayayim Sağolun.Elbette Bedri Paşa ve sizleri kiramazdim ...Ancak bildiğiniz gibi, ben göz tabîbiyim. Ama elimden geleni yapacağim

ئەساد پاشا کۆ ب ئەسلێ خوە ئارناودە، تەڤی مال، زارۆک و نەڤیێن خوە، ل کادکویێ، مۆدایێ روودنە. پشتی کۆ سەیس هەسپ و عەرەبە حازر کربوو و دەریێ عەرەبێ ڤەکربوو، بەدری پاشا، برایێ خوە یێ هەری بچۆک مورات ژی گرتبوو با خوە و ئەو ب هەڤ رە چووبوون مالا ئەساد پاشا. ئەساد پاشا نە بژیشکێ زارۆکان بوو نە ژی ئالەتێن وی یێن بژیشکیا زارۆکان هەبوو. لێ وی تکایا بەدری پاشا ڤەنەگەراندبوو. ئەو ب هەڤ رە پێشی چووبوون نەخوەشخانا هایدارپاشایێ دا کۆ هن ئالەت و فراق وەربگرن و ب دوو رە ژی، ب لەز، هاتبوون مالێ.

?Hemen işe koyulalim ...Hastamiz nerede

ب ڤان گۆتنێن ئەساد پاشا رە، ڕۆشەن خانم رێ نیشانی وی ددە و ئەو ب هەڤ رە دەردکەڤن قاتا ژۆر، ئۆدەیا سانیحا خانمێ. ژنێن کۆ ل ئۆدێ نە، خوە ددن ئالی. تەختێ رازانێ کۆ سانیحا خانم ل سەرە، ل بەر پەنجەرەیەکێیە. ل هەردو ئالیێن تەخت دو ماسەیێن درێژ ئێن تەخت هەنە کۆ ژ هەردو ئالیان ڤە خوە ب دیوێر دگهینن. ل سەر وان ژی دو چرایێن مەزن ڤێکەتینە. ل سەر دیوارێ کێلەکێ لەوحەیەکە مەزن هەیە و تێ دە ب دەستنڤیسەکە گەلەکی بەدەو، ب عەرەبی، بسمیلاهی رەحمانی رەحیم هاتیە نڤسین. دەستنڤیس نەقشکرییە و دیارە کۆ ئەو ژ دەستێ خەتاتەکێ هۆستە دەرکەتیە... ئەساد پاشا تێ سەر سانیحا خانمێ و لێ دنهێرە. چاڤێن وێ گرتی نە. درانێن وێ یێن ژۆرین ل سەر لێڤا وێ یا ژێرینن و ئەو گەز کریە. روویێ وێ یێ سپی یەکجار بوویە مینا خوەلی و ژی ئێش و ژان دخویە. ب تەنێ ژ خویدانا سەر ئەنی، مەرڤ فاهم دکە کۆ سانیحا خانم دژی. ئەساد پاشا دەستێ خوە ددە سەر ئەنییا وێ. ئەنی، مینا جەمەدێ، سارە. ئەساد پاشا، ب دەستێ خوە، ب زەحمەتی، چاڤێ سەمیها خانمێ ڤەدکە. هنگێ، ژ نشکێ ڤە، بەدەنا وێ، مینا کۆ ئەو کەتبە بەر زەلزەلەیەکێ، پهێت دهەژە و نالینەکە کوور پێ دکەڤە. پێلێن هەژینێ ل پەی هەڤ و پر خورت تێن. ئەساد پاشا، ب جارەکێ، ل ڕۆشەن خانمێ و ژنان ڤەدگەرە:

...Çabuk, çok çabuk, sıcak su, bez vesaire getirin , Çabuk

ژن، هەما ب لەز، ژی رە دو مسین ئاڤا گەرم، ساتلەکە ئاڤا سار، لەگانەکە مەزن، هن پێشگیر تینن. ئەو ب لەز دەستێن خوە دوشۆ و دیسان دەرە سەر سانیحا خانمێ.

[فەیلەسۆفان وەها گۆتیە؛ روو، روهـ و گیانێ بەدەنێیە. تشتێ کۆ مەرڤ ل سەر روو دبینە، حالەتێ روهیا بەدەنێیە. روو، نیشانا فکر، هزر، پەژن، حیس، گومانێن دل و مێژییە. تو دکاری ڤان هەموویان ل سەر روویەکێ ببینی و بخوینی. ما مە کوردان ژی وەها نەگۆتیە؛ ل روو بنهێرە، مەرڤێ خوە بناسە.

د دەستێ وێ سبێ دە، ل سەر رۆیێ دیا من سانیحا خانمێ ژی مرن هەبوو. ب تەنێ مرن. مرنێ هێ هنگێ مۆهرا خوە لێ خستبوو. ئەو ئێش، ژان و زەحمەتیا بەربانگا وێ سبێ هەم نیشانا ژینەکە نۆ هەم ژی یا مرنێ بوو. د بەربانگا سبەهەکە بهارا ١٨٩٣ -ئان دە، ژین و مرن کەتبوون ناڤ هەڤ. تو کەسێ نکاریبوو ئەو ژ هەڤوودو ڤەقەتاندنا. جەزبێ مرنێ ب سەر هەرکەسێ دە هاتبوو. کەسێ نکاربوو تۆڤێن ژیانێ تێ دە بدیتا...]

چاخا دونیا رۆنی دبە و تاڤ ب تیرێژێن خوە یێن پێشین مزگینا رۆژەکە نۆ دکە، ئەساد پاشا، ڕۆشەن خانم، مەلەک خانم و دو جاریە ژ دەرەنجێن قاتا ژۆر پەیا دبن. د هەمبێزا جاریەکێ دە، د ناڤ پێشگیرەکە سپی دە تشتەک هەیە. پێشگیر د ناڤ خوینا سۆر دەیە. ئەساد پاشا، رۆشەن خانم و مەلەک خانم بەر ب سالۆنێ، هەردو جاریە ژی بەر ب دەریێ دەرڤە دەرن.

گاڤا ئەساد پاشا و یێن پێ رە دکەڤن سالۆنێ، بەدری پاشا و ئەمین بەگ ژ کورسیێن خوە رادبن. ژ کەسێ دەنگ دەرناکەڤە. برا و برازیێن دن هەموو چوونە، ل سالۆنێ ب تەنێ بەدری پاشا و برایێ وی ئەمین بەگ مانە. یێن نۆ هاتین ژی ل کورسیێن کێلەکان رۆدنن. هەموو وەستیایی نە، ژ رۆیێن وان خەمگینی دخویە.

.Aci kahveniz var mi? Sabah sabah aci kahve iyi gelir

ئەساد پاشا قاهوا تاهل دخوازە. د دەستپێکا سبێ دە، قاهوا تاهل باش و خوەشە، ئەو دبێژە. خەبەرێن وی هەم خوەش، هەم نەخوەشن. ئەمین بەگ، دەستێ وی ل سەر ریا وی، ب هزر ل ئەساد پاشا گوهداری دکە.

Samîha Hanimi güç bela kurtardik. Ancak çocuğu kurtaramadik. Hacmi çok büyüktü.Zorla ana karnindan çikardik. Çok zor oldu. Ölüdoğdu...

رۆشەن خانم گۆتنا ئەساد پاشا ددۆمینە. سەنیحا، سەنیحا دەلال و رەبەن، د ناڤ هێلەکانا مرن و ژینێ دە چەند جاران چوویە و هاتیە. وان باوەر نەکربوون کۆ ئەو ئێ خەلاس ببوویا، شکور ژ خوەدێ رە کۆ ئەو خەلاس بوویە. هەرچی زارۆکە، وێ هێ زارۆکەکی ئەوچەند مەزن نەدیتبوو و زارۆک کورەکی قەرقاشی بوو.

ئەمین بەگ ب تەنێ ل وان گوهداری دکە و دفکرە. ئەو چ ببێژە و هش بکە؟ سانیحا ژ مرنێ خەلاس بوویە. لێ لاوێ وی مریە. وی ناڤێ لێوک ژی حازر کربوو. ئەگەر زارۆک کور بوویا، ناڤێ وی دێ جەلادەت بوویا، نا ئەگەر ئەو کەچ بوویا، ناڤێ وێ دێ مەزیەت بوویا. لێ ئەو چ بکە؟.. مرن و ژیان ب هەڤ رە هاتبوون.