تاجی خوێناوی
بۆ هاوڕێم «هاشمی کەریمی»
لە کتێبی:
کەشکۆڵی پێشمەرگە
بەرهەمی:
شێرکۆ بێکەس (1940-2013)
3 خولەک
1157 بینین
ئەی گوێچکیلەی ڕاستی دڵم!
ئەی پەنجەرەی ڕۆژهەڵاتی زامەکانم
ئەی کوردستانی ئێرانشوێنم!
لە وڵاتی جبەی ڕەشا
سیامەندکەس بوو شیعری تازەم
گەڕا بە شوێن چاوی خەجکەسا
شیعری شەیدای باڵای «ورمێشوێن»
ویستی دەستی
گوڵێ بگرێ
ئازادانە پێبکەنێ!
ویستی دەم بنێتە دەمی
کانییەک ڕوون، گەش هەڵقوڵێ
زۆری پرسی
هەموو گەڕا و زەردەخەنەی هیچی نەدی!
خەجم مانگە
مانگی گیراوی زیندانی ناو ئێرانە.
خەجم
وەکوو سێوەلاسوورەکەی باخی «بۆکانشوێن»
ملی لارە و چاو پڕ لە ئاو
وەکوو- زاوابووک-ی سابڵاخشوێن
هەنیە ڕنراو، قژ ئاڵۆزکاو
ئیستە گوڵان
وەک ڕوومەتی ڕەنگپەڕیوی
منداڵانی هەموو ئێران
پەست و سیس و بێ تریقەن
چاوەڕوانی بارانێکی
تازە ئەکەن.
ئیستە کانیم
وەکوو نیگای کیژەکانی
شاری سنە
لێڵوپێڵن
ڕوون نابنەوە، تا ئەو ڕۆژەی
کوندەپەپووی مێزەر بە سەر
ئەم وڵاتە جێئەهێڵن
* * *
ئەی پارچەیەک لە جگەرم!
ئەی تاجی خوێناویی سەرم!
هەرچی جبەی ئاخووندەیە کۆی کەنەوە
وەکوو پەردەی شەوی تاریک بیگرنەوە
لە «خانەشوێن»وە
هەتا سەقزشوێن
بیدەن بە سەر لەشی تۆدا
چرای برینی شەهیدان ناشارنەوە،
بەر لە زریانم ناگرن
من درەختی ئەم ژیانەم
تۆ لەو لاوە من ئەبڕیت و
لەو لای دیکە من دێمەوە
ئازارێکم چەشەی تەور
تا بمبڕێ من سەرلەنوێ
بنچ قایمتر ئەڕوێمەوە
ئەی ئاوکوژان!
هەرچی تاڵەمووی ڕیشێکی ئاخووندەیە
بە یەکەوە گرێی بدەن
وەکوو گوریس
لە «بانەشوێن»وە
هەتا سەردەشتشوێن
درێژ درێژی کەنەوە
ئەوساش دەمی هۆنراوەم و
تفەنگەکەم نابەستنەوە!
* * *
ئەی چەکەکەی شانی ڕاستم!
پاردەی قەڵای خۆرهەڵاتم!
پشتاوپشتی زنجیرەی «شا»
لە «کۆڕش»ەوە هەتا قاجار
هەموو ڕۆژێ گوڵیان ئەکوشت
خوێنی کەژ و هەردیان ئەڕشت
بەڵام دوا جار
گوڵ نەفەوتا
کەژ هەر نەمرد
ئەوەی کە مرد شا، سوڵتان بوو
ئەوەی ژیا، ئەوەی هەر ما
کوردستان بوو!
* * *
ئەی سەنگەری پڕ هەتاوی ڕۆژهەڵاتم!
گوڵاڵەی سنگی شیرین و
مەشخەڵی دەستی فەرهادم
مەلا وتی: تەلیسماویم.
دیوارێکی گوللەبەندی زۆر ڕقاویم.
بەڵام سبەی نا دووسبەی
کە سێڵاوی پەنگخوراوەی نیشتمانم
ڕژایە سەر
سەر شەقام و گۆڕەپانم.
ئەوسا ئێران
جبەی ڕەشی خۆی دائەدڕێ.
ئەوسا ئیتر بە خەج ئەگەم
بە منداڵ و گوڵ و کانی،
لێو بە خەندە هەمووی ئەگەم
ئەوساش تاریکیی ئەزانێ
گەر تەلیسمێ هەبێ و نەشکێ
هەبێ و نەمرێ
هیچ نەیبڕێ
بە تەنها هەر خۆری گەلە
دڵی گەلە
هێزی گەلە!
ئەی پەنجەرەی ڕۆژهەڵاتی زامەکانم
ئەی کوردستانی ئێرانشوێنم!
لە وڵاتی جبەی ڕەشا
سیامەندکەس بوو شیعری تازەم
گەڕا بە شوێن چاوی خەجکەسا
شیعری شەیدای باڵای «ورمێشوێن»
ویستی دەستی
گوڵێ بگرێ
ئازادانە پێبکەنێ!
ویستی دەم بنێتە دەمی
کانییەک ڕوون، گەش هەڵقوڵێ
زۆری پرسی
هەموو گەڕا و زەردەخەنەی هیچی نەدی!
خەجم مانگە
مانگی گیراوی زیندانی ناو ئێرانە.
خەجم
وەکوو سێوەلاسوورەکەی باخی «بۆکانشوێن»
ملی لارە و چاو پڕ لە ئاو
وەکوو- زاوابووک-ی سابڵاخشوێن
هەنیە ڕنراو، قژ ئاڵۆزکاو
ئیستە گوڵان
وەک ڕوومەتی ڕەنگپەڕیوی
منداڵانی هەموو ئێران
پەست و سیس و بێ تریقەن
چاوەڕوانی بارانێکی
تازە ئەکەن.
ئیستە کانیم
وەکوو نیگای کیژەکانی
شاری سنە
لێڵوپێڵن
ڕوون نابنەوە، تا ئەو ڕۆژەی
کوندەپەپووی مێزەر بە سەر
ئەم وڵاتە جێئەهێڵن
* * *
ئەی پارچەیەک لە جگەرم!
ئەی تاجی خوێناویی سەرم!
هەرچی جبەی ئاخووندەیە کۆی کەنەوە
وەکوو پەردەی شەوی تاریک بیگرنەوە
لە «خانەشوێن»وە
هەتا سەقزشوێن
بیدەن بە سەر لەشی تۆدا
چرای برینی شەهیدان ناشارنەوە،
بەر لە زریانم ناگرن
من درەختی ئەم ژیانەم
تۆ لەو لاوە من ئەبڕیت و
لەو لای دیکە من دێمەوە
ئازارێکم چەشەی تەور
تا بمبڕێ من سەرلەنوێ
بنچ قایمتر ئەڕوێمەوە
ئەی ئاوکوژان!
هەرچی تاڵەمووی ڕیشێکی ئاخووندەیە
بە یەکەوە گرێی بدەن
وەکوو گوریس
لە «بانەشوێن»وە
هەتا سەردەشتشوێن
درێژ درێژی کەنەوە
ئەوساش دەمی هۆنراوەم و
تفەنگەکەم نابەستنەوە!
* * *
ئەی چەکەکەی شانی ڕاستم!
پاردەی قەڵای خۆرهەڵاتم!
پشتاوپشتی زنجیرەی «شا»
لە «کۆڕش»ەوە هەتا قاجار
هەموو ڕۆژێ گوڵیان ئەکوشت
خوێنی کەژ و هەردیان ئەڕشت
بەڵام دوا جار
گوڵ نەفەوتا
کەژ هەر نەمرد
ئەوەی کە مرد شا، سوڵتان بوو
ئەوەی ژیا، ئەوەی هەر ما
کوردستان بوو!
* * *
ئەی سەنگەری پڕ هەتاوی ڕۆژهەڵاتم!
گوڵاڵەی سنگی شیرین و
مەشخەڵی دەستی فەرهادم
مەلا وتی: تەلیسماویم.
دیوارێکی گوللەبەندی زۆر ڕقاویم.
بەڵام سبەی نا دووسبەی
کە سێڵاوی پەنگخوراوەی نیشتمانم
ڕژایە سەر
سەر شەقام و گۆڕەپانم.
ئەوسا ئێران
جبەی ڕەشی خۆی دائەدڕێ.
ئەوسا ئیتر بە خەج ئەگەم
بە منداڵ و گوڵ و کانی،
لێو بە خەندە هەمووی ئەگەم
ئەوساش تاریکیی ئەزانێ
گەر تەلیسمێ هەبێ و نەشکێ
هەبێ و نەمرێ
هیچ نەیبڕێ
بە تەنها هەر خۆری گەلە
دڵی گەلە
هێزی گەلە!