٦
لە کتێبی:
داستانی هەڵۆی سوور
بەرهەمی:
شێرکۆ بێکەس (1940-2013)
4 خولەک
1188 بینین
داستانی هەڵۆی سوور 6
بە دەنگی: شێرکۆ بێکەس
هەفتە و هەفتە
بەغداشوێن ئیزگەی دابەزینی نامۆییتە
تۆ «نەورەسێکی» ئاوارەیت خۆت لە دیجلە هەڵئەکێشی
دیجلە خەمێکی ڕەوانە
دڵت ئەدەی بەدەمیەوە
سەرت ئەخەیتە ژێر باڵی،
شەپۆلێوە و خەو ئەبینی:
ئەچیتەوە کۆنەهەوار
سەرنج ئەدەی ئەوا «بڵباس»
بە ملەدا دائەگەڕێ
ئەگاتە پەلکەڕەنگینە و تیا ون ئەبێ
دێتە دەرێ و جلەکانی زەرد و سوورە
لەسەر لوتکەش تفەنگەکان
سەریان لەگەڵ هەوری ئاڵدا- یەکانگیرە
بە ڕاکردن
بە هەورازدا هەڵئەگەڕێی
بە دەم هەناسەبڕکێوە
سەر ئەکێشیتە ناو هۆبەی ڕەوەندەوە
لێو: گزنگی بزە ئەگرێ
ئەم تاوڵە هەڵئەبژێرێ
«کاڵێ» ی چاوڕەش ئەبینیت و
دائەنەوی و سووکسووک
ئەچێتە ژورەوە
بەبێ قسە..
ئاگری لەگەڵدا خۆش ئەکەی
وردەوردە
سەرت ئەبەیتە پێشەوە و
بۆنی مێخەکبەنگی سینە و
گوڵاوی نێو مەمەی ئەکەی
چاو دائەگری و
چاو دائەگرێ
ئەسپە مارۆی بەردەم دەوار
ئەحیلێنێ
زەنگی دەروونتان لێ ئەدا
دێیتە دەرێ و لە مێخەکەی ئەکەیتەوە
خۆت هەڵ ئەدەیتە سەر پشتی و
«کاڵێ» فەقیانە هەڵ ئەکا و
لەسەر لا دێتە بەر دەمت و
بە پێدەشتی سەوزووەردا
ئەدەیتە غار
ئەو سەر ئەنێ بە دڵتەوە و
تۆش دڵێکی بن بێقەرار
ئەسپەمارۆ، ئەسپی داستان
باڵ ئەگرێت و ئەفڕێ و ئەچێتە سەر لوتکەی
«سەکری سەکران»
* * *
هەفتە و هەفتە
بەغدا ئیزگەی دابەزینی نامۆییتە
زامەکانت گوڵەژاڵەن
ئەیانکەی بە چەپک و لەسەر:
مەزاری یادی کۆچکردوو دایانئەنێی
بە دیارییەوە دەستت ئەخەیتە ژێر چەنەی
بیرەوەری و
لەبەر خۆوە.. شیعر ئەڵێی
* * *
هەفتە و هەفتە
بەغدا ئیزگەی دابەزینی نامۆییتە
تۆ تەنیایت و.. تەنیایت وەک:
جوانوویەکی لە ڕەوگەدابڕاو وایە
بە چوار دەورا کوڕژن ئەکا و
ڕەوگە ونە!
کوا هاودەمێ ئەم ئازارەت ڕابژەنێ؟
بەغدا گڵۆڵەیەک دەزووی ئاڵۆزکاوە
وەک وەڕسبوونی تۆ وایە.
ئای لەو تەونی بێزارییەی
لەم نامۆیییە ئاڵاوە
کوانێ کچێ شپرزەییت ڕابژەنێ؟
گوێی بۆ بگری
ئەو گۆرانیی ئاوارەکان بۆ تۆ بڵێ و
تۆش بێدەنگ و تەنها جارجار
چاوی تەڕی بۆ هەڵبڕی.
گوڵاڵە خان!
گوڵاڵە!
گوڵاڵە!
* * *
شەقامی «سەعدوون» سەعات چوار
سەعات پێنج
سەعات شەش
شەش و نیو
خەمێکم گەش
* * *
لەتەکتام و بێدەنگ ئەڕۆین
لەنێوانی هەر دووکماندا
تەنها پەنجەی تێکئاڵاوی
دەستمان ئەدوێن
من ئازارە زەرد باوەکەی
«بەغدادی» نیم
لە ئیستەدا
خەمێکم گەش، خەمێکم سەوز
لەتەکتام و بێدەنگ ئەڕۆین
کە تۆم خۆش ویست
خۆم لەلا خۆشەویستر بوو.
بێدەنگ ئەڕۆین
ئەم بێدەنگییە... هاوارە
ئەم بێدەنگییە.. تەنیاییم ئەشڵەقێنێ
ئەم بێدەنگییە.. لەسەرخۆ ئەمسوتێنێ
لەتەکتام و وا هەست ئەکەم
یەکەم جارە سەرنج لەم دنیایە ئەدەم
یەکەم جارە هەست بەخورپەی خێرای دڵ و،
بوونی جەستە و هەناسەی سنگی خۆم ئەکەم
یەکەم جارە کە ڕەنگەکان بەدی ئەکەم:
درەختەکان سەوزترن
گوڵەباخەکان سوورترن
ڕێبوارەکان زۆر جوانترن
ئەو کۆشکانە بەرزتر و
شەقامەکان درێژترن!
* * *
ئەی شاعیرە ئاوارەکە
سەرت نوقمی ناو قژی کە
لەبن تاڵە قژەکانتا نیگاکانت بکەرەوە،
وەک چۆن لە بنی ڕووباردا هەڵیاندێنی.
لەوێ وردەماسی ڕەنگین
لێرەش خەونی ڕەنگاوڕەنگی
عەشق ئەبینی.
ئەی شاعیرە بێماڵەکە!
پەنجەرەی سەر مەمکەکانی بکەرەوە
سەرت بخەرە ناو سنگ و بەرۆکێوە
بۆنی ئارامێ هەڵمژە
بۆنی هیوایەک هەڵمژە
کە تەنها هەر لەناو سنگی
بێوەژنەکەی دایکتدا هەڵتمژی
* * *
گوڵاڵە گیان!
ئەو عەشقەی تۆ هەتاوێ بوو
خۆی کرد بەناو تەمومژی گیانی مندا
بووم بە ساماڵ و پێ کەنیم.
عەشقی تۆ بوو
ڕووی گرژ و مۆنی ڕۆژانی –بەغدادیمی-
ڕوون کردەوە
بووم بە لاولاو و بە باڵای
خۆشەویستیدا هەڵزنیم.
عەشقەکەی تۆ
دەستی وشەی پەرەوازە و وێڵی گرتم
ئەوان بێپەنا و داڵدە بوون
جێت لە دڵتا بۆ کردنەوە،
* * *
نائومێدی بەستەڵەکە و شاخی شەختەی
پاچ و پێمەڕە نایبڕێ، ناکرێتەوە
عەشقی پیرۆز بەخێر هاتی!
وەختێ لە چاوما هەڵهاتی
تەماشا کەن!
ئەوەتا وا شاخی شەختە بەرەبەرە
ئەکرێتەوە و ئەتوێتەوە.
بەغداشوێن ئیزگەی دابەزینی نامۆییتە
تۆ «نەورەسێکی» ئاوارەیت خۆت لە دیجلە هەڵئەکێشی
دیجلە خەمێکی ڕەوانە
دڵت ئەدەی بەدەمیەوە
سەرت ئەخەیتە ژێر باڵی،
شەپۆلێوە و خەو ئەبینی:
ئەچیتەوە کۆنەهەوار
سەرنج ئەدەی ئەوا «بڵباس»
بە ملەدا دائەگەڕێ
ئەگاتە پەلکەڕەنگینە و تیا ون ئەبێ
دێتە دەرێ و جلەکانی زەرد و سوورە
لەسەر لوتکەش تفەنگەکان
سەریان لەگەڵ هەوری ئاڵدا- یەکانگیرە
بە ڕاکردن
بە هەورازدا هەڵئەگەڕێی
بە دەم هەناسەبڕکێوە
سەر ئەکێشیتە ناو هۆبەی ڕەوەندەوە
لێو: گزنگی بزە ئەگرێ
ئەم تاوڵە هەڵئەبژێرێ
«کاڵێ» ی چاوڕەش ئەبینیت و
دائەنەوی و سووکسووک
ئەچێتە ژورەوە
بەبێ قسە..
ئاگری لەگەڵدا خۆش ئەکەی
وردەوردە
سەرت ئەبەیتە پێشەوە و
بۆنی مێخەکبەنگی سینە و
گوڵاوی نێو مەمەی ئەکەی
چاو دائەگری و
چاو دائەگرێ
ئەسپە مارۆی بەردەم دەوار
ئەحیلێنێ
زەنگی دەروونتان لێ ئەدا
دێیتە دەرێ و لە مێخەکەی ئەکەیتەوە
خۆت هەڵ ئەدەیتە سەر پشتی و
«کاڵێ» فەقیانە هەڵ ئەکا و
لەسەر لا دێتە بەر دەمت و
بە پێدەشتی سەوزووەردا
ئەدەیتە غار
ئەو سەر ئەنێ بە دڵتەوە و
تۆش دڵێکی بن بێقەرار
ئەسپەمارۆ، ئەسپی داستان
باڵ ئەگرێت و ئەفڕێ و ئەچێتە سەر لوتکەی
«سەکری سەکران»
* * *
هەفتە و هەفتە
بەغدا ئیزگەی دابەزینی نامۆییتە
زامەکانت گوڵەژاڵەن
ئەیانکەی بە چەپک و لەسەر:
مەزاری یادی کۆچکردوو دایانئەنێی
بە دیارییەوە دەستت ئەخەیتە ژێر چەنەی
بیرەوەری و
لەبەر خۆوە.. شیعر ئەڵێی
* * *
هەفتە و هەفتە
بەغدا ئیزگەی دابەزینی نامۆییتە
تۆ تەنیایت و.. تەنیایت وەک:
جوانوویەکی لە ڕەوگەدابڕاو وایە
بە چوار دەورا کوڕژن ئەکا و
ڕەوگە ونە!
کوا هاودەمێ ئەم ئازارەت ڕابژەنێ؟
بەغدا گڵۆڵەیەک دەزووی ئاڵۆزکاوە
وەک وەڕسبوونی تۆ وایە.
ئای لەو تەونی بێزارییەی
لەم نامۆیییە ئاڵاوە
کوانێ کچێ شپرزەییت ڕابژەنێ؟
گوێی بۆ بگری
ئەو گۆرانیی ئاوارەکان بۆ تۆ بڵێ و
تۆش بێدەنگ و تەنها جارجار
چاوی تەڕی بۆ هەڵبڕی.
گوڵاڵە خان!
گوڵاڵە!
گوڵاڵە!
* * *
شەقامی «سەعدوون» سەعات چوار
سەعات پێنج
سەعات شەش
شەش و نیو
خەمێکم گەش
* * *
لەتەکتام و بێدەنگ ئەڕۆین
لەنێوانی هەر دووکماندا
تەنها پەنجەی تێکئاڵاوی
دەستمان ئەدوێن
من ئازارە زەرد باوەکەی
«بەغدادی» نیم
لە ئیستەدا
خەمێکم گەش، خەمێکم سەوز
لەتەکتام و بێدەنگ ئەڕۆین
کە تۆم خۆش ویست
خۆم لەلا خۆشەویستر بوو.
بێدەنگ ئەڕۆین
ئەم بێدەنگییە... هاوارە
ئەم بێدەنگییە.. تەنیاییم ئەشڵەقێنێ
ئەم بێدەنگییە.. لەسەرخۆ ئەمسوتێنێ
لەتەکتام و وا هەست ئەکەم
یەکەم جارە سەرنج لەم دنیایە ئەدەم
یەکەم جارە هەست بەخورپەی خێرای دڵ و،
بوونی جەستە و هەناسەی سنگی خۆم ئەکەم
یەکەم جارە کە ڕەنگەکان بەدی ئەکەم:
درەختەکان سەوزترن
گوڵەباخەکان سوورترن
ڕێبوارەکان زۆر جوانترن
ئەو کۆشکانە بەرزتر و
شەقامەکان درێژترن!
* * *
ئەی شاعیرە ئاوارەکە
سەرت نوقمی ناو قژی کە
لەبن تاڵە قژەکانتا نیگاکانت بکەرەوە،
وەک چۆن لە بنی ڕووباردا هەڵیاندێنی.
لەوێ وردەماسی ڕەنگین
لێرەش خەونی ڕەنگاوڕەنگی
عەشق ئەبینی.
ئەی شاعیرە بێماڵەکە!
پەنجەرەی سەر مەمکەکانی بکەرەوە
سەرت بخەرە ناو سنگ و بەرۆکێوە
بۆنی ئارامێ هەڵمژە
بۆنی هیوایەک هەڵمژە
کە تەنها هەر لەناو سنگی
بێوەژنەکەی دایکتدا هەڵتمژی
* * *
گوڵاڵە گیان!
ئەو عەشقەی تۆ هەتاوێ بوو
خۆی کرد بەناو تەمومژی گیانی مندا
بووم بە ساماڵ و پێ کەنیم.
عەشقی تۆ بوو
ڕووی گرژ و مۆنی ڕۆژانی –بەغدادیمی-
ڕوون کردەوە
بووم بە لاولاو و بە باڵای
خۆشەویستیدا هەڵزنیم.
عەشقەکەی تۆ
دەستی وشەی پەرەوازە و وێڵی گرتم
ئەوان بێپەنا و داڵدە بوون
جێت لە دڵتا بۆ کردنەوە،
* * *
نائومێدی بەستەڵەکە و شاخی شەختەی
پاچ و پێمەڕە نایبڕێ، ناکرێتەوە
عەشقی پیرۆز بەخێر هاتی!
وەختێ لە چاوما هەڵهاتی
تەماشا کەن!
ئەوەتا وا شاخی شەختە بەرەبەرە
ئەکرێتەوە و ئەتوێتەوە.