ڕۆیشتنی سوڵتان ئیبراهیم بۆ بارەگای نۆش ئافەرین
لە کتێبی:
سوڵتان ئیبراهیم و نۆشافەرین
بەرهەمی:
خانای قوبادی (1704-1778)
9 خولەک
886 بینین
گۆش بدەن وە ڕاز زەمانەی وەرین
بەیان کەم ڕازان شای نۆش ئافەرین
سەر تا پا لیباس شەوڕەنگی پۆشا
ئایر هەوەس نە فەرقش جۆشا
کەمەن تەڵەب کەرد جە خەیاتەی خام
حەڵقەی تای کەمەند بەست نە ڕووی ئەندام
بەو تەور نە فەرقش زۆر ئاوەرد هەوەس
نە خۆف نە شا کەرد نە بیم جە عەسعەس
حەمید و وەزیر بەردش وە ڕەفیق
جە خودای باڵا تەڵەب کەرد تۆفیق
تا شین وە پای قەسر شۆخ دڵپەسەند
دەس گرت بە تەناف سەر حەڵقەی کەمەند
کەمەند هەوا دا پەی گۆزەرگای بام
گیر دا نە توڕەی سەرای دڵارام
تەکان دا بە وێش شێر دڵاوەر
شی وە باڵای بام وێنەی کەبووتەر
جەو دما کەمەند ئاوێزان کەردش
وەزیر و حەمید وە باڵا بەردش
جە باڵای سەرا لوا نە دامان
بە عەزم دیدار، سەوڵ خەرامان
باغێ دین چ باغ عەجەب گوڵزارێ
نییەن جە سەرای هیچ شەهریارێ
موشک بۆ، خۆشڕەنگ چراغان بە کول
نەسرین و سۆسەن بییەن مەداخل
عەرعەر چناران جە بەرزیی دەماغ
کەردەن سایەبان خیابان باغ
ڕاجەی خوسرەوی نە پای چناران
مەڕەقسان وە ڕەقس نەغمەی هەزاران
مورغان خۆشخوان هەریەک نە دارێ
وە ساز و ئاواز گرتەن کەنارێ
تەزەروان وە بانگ گوڵبانگ یاهوو
قومریان گم گم هودهودان پووپوو
شەوق جقەی تاوس دەنگ بوڵبوڵان
ئامان پەخش بییەن ئەو نە پای گوڵان
سەرسەوز و بۆرچین نە ڕووی گولاوان
دەنگ چەرخ باز مەنیشت جە کاوان
تەزەروان چەنی فیرقەی بوڵبوڵان
سەدای سۆز ساز نە پای کڵاوان
چەمەی ئاو ساف وێنەی شیر و قەند
ساف و خۆشگەوار دانایان پەسەند
جارییەن نە ڕووی سەوزەی فەزاوە
وێنەی مرواری بە ڕووی تەڵاوە
جەرگەی ناروەن دار ئەرغەوان
جە شنۆی نەسیم لاحەول مەوانان
لارەی یاسەمەن وێنەی تاجداران
سیب و بەیی بۆخۆش نە سایەی داران
کەس وەسف سەناش تەمام نەکەردەن
نمەبۆ تەمام تا بە ڕۆی مەردەن
ساتێ حەیران بین بە ڕووی باغەوە
بەو گوڵ و گوڵزار شەوچراغەوە
جەو دەمدا لوان بە جای پێوارێ
نە سایەی درەخت یە شیرین دارێ
یاران نە پای دار گرتشان قەرار
شازادە ڕوو کەرد نەی قەسر دڵدار
یاوا بە تۆی قەسر شێر بێ ئەندێش
ئەسڵا خۆف نەکەرد، هیچ ناما تەشوێش
نیگا کەرد هەفت بورج چون بورج ئەخزەر
تەمامی جە زەڕ هەم لەعل و گەوهەر
ئاراستەی ئوستاد حەکاکان کار
هەفتاد حەڵقەی ناب جە دوڕ شەهوار
نیگا کەرد شەخسێ زوموڕودی تراز
جە تۆی قەسر زەڕ نیان بەسەد ناز
یەک دەس ڕەختخواب ئەو بە وێنەی گوڵ
وستەن نەروی تەخت دانەی مەداخڵ
یەک نازەنینێ هانە دلێ ڕەخت
بییەن وە حەیران ڕەخت و قەسر و تەخت
شەوق مدۆ بەناز شۆخ نازەنین
شەمعێ نەسەرین، یەکێ نە پاین
چەم نیان وە هەم شۆخ دڵڕوبا
بۆی عەتر عەنبەر مەیۆنە ئەوجا
مەگڕیو چون شەمع قەسر و عەمارەت
دڵەی دەردینان مەدۆ وە غارەت
بەی شکڵ و شێوە شۆخ (ناوەری)
نییەن چ ئارام نەحۆری و پەری
ئەربەیۆ زوبان تەمام مووی ئەعزام
وەسف جەماڵش نمەبۆ تەمام
چێشش بەیان کەم عاڵەم بزانۆ
حەیفەن جەواهێر مەخفی بمانۆ
شیرینێ وەی تەور جە پا تا وە سەر
نییەن جە سوورەت بوتخانەی ئازەر
جە قاف تابەقاف بەی تەورە شیرین
وەی شۆخ و ڕەندی نەبییەن ئافەرین
دیدە چون جەیران پەروەردەی پای کاو
هەرکەس مەوینۆ ساف مەبۆ بە ئاو
هەرگیز بەی دەستوور نادرەی نایاب
نە کەس شنەفتەن نەدییەن بە خواب
جەلای سیا زوڵف دانە ڕووی جەماڵ
بییەن وە پەردەی ڕێزە ڕێزەی خاڵ
ئەی شێوەی نازک سەر تا پا شیرین
نەرووی زەمانە نەبیەن ئافەرین
ئەبرووان کەمان قەوس ئاسای قودرەت
خەم کەردەن بەدەست قەواس سەنعەت
موژە هان بە خوون دڵدۆز قاتڵ
غەزەب و بێ باک عەدوو چەنی دڵ
دوو دیدەی خۆمار ڕەشیدەی پڕ ناز
مەست سوور (مەکەیف) عاشقان نەواز
گوڵ ئارای جەمین نەقش نیگارەن
چمان کە گوڵزار فەسڵ بەهارەن
سەرگۆنا گوڵ گوڵ بەوێنەی ئاتەش
چون لەعل مەعدەن ئاب دیدە کەش
زەردیی بووم نەدەور بووم زاری زەراڵش
بییەن وە تەرتیب جام جەماڵش
پەردەی لەب یاقووت قرمز ئابدار
پەسەند و مەحبووب شاهان خەریدار
دەهەن غونچەی گوڵ شکوفتەی تازە
بوڵبوڵ بە مینقار کەردەن ئەندازە
پەڕەن جە یاقووت ماچان بەدەلیل
مەعدەن بوقعەدۆز چەشمەی سەلسەبیل
سافیی سای گەردەن تا سەدرسینە
مەدرەوشۆ بەرەنگ نەدارۆ وێنە
خولاسەی کەلام جە سەر تا دامان
ڕژیان بە لەقای سەنعەت سوبحان
شازادە ئێد دی ئەو شێر بێ باک
ساتێ بێ خود بی نەرووی تەخت خاک
جەدمای یەک سات هەم ئاما بە هۆش
هۆرێزا نە خاک بەور پڕ بە جۆش
شازادە بێ دەنگ شی بە سەرینش
دیا بەو جەماڵ شۆخ شیرینش
دیش کە نازەنین نەشیرین خاوەن
زوڵفانش نەدەور جەمین بەڵاوەن
سورمە نەدەوران دیدەش مەرێزۆ
بۆی عەترش عەنبەر شاهان مەبێزۆ
بۆی عەترش مەیۆ چون عەتر عەتار
عەترش مەبێزۆ بۆی موشک تاتار
ساکە وەی تەور دی شازادەی چینی
ئەی باز تەڕلان وەی نازەنینی
دەم بەرد بۆسا ڕووی حەڵقەی دەهانش
سێراو بی جە ئاو چەشمەی جینانش
واچە خزر بێ یاوا وە زوڵمات
یا خۆ موردە بێ پێش یاوا حەیات
بە تەمەنای دڵ مەبۆسا بەکام
تا ئیشتیهای وێش خاڵی کەرد تەمام
ئاخر دەس بەردش پەنجەی نازەنین
نگین کەند جە دەست سەرپەنجەی شیرین
نگین پڕ شەوق ئاوەردش پەی وێش
جە دەست ئەو کەند کەرد بەدەست وێش
ئەنگوشتەر وێش بەرئاوەرد نەدەست
کەردش نەئەنگوشت شۆخ دیدە مەست
خەیلێ نیگا کەرد ئەو قەسر دڵدار
دیش یەک خوانی زەڕ تەمامی تەیار
پەڕەن نەتەعام ئاڵای دڵپەسەند
توعمەی پاکیزە شەهد شیرەی قەند
دەست کێشا سەرپۆش جەسەر ڕەها کەرد
بە ئارەزووی دڵ تەعامێ هەم وەرد
هۆرێزا لوا تا یاوا بە باغ
بە کەیف و عیشوە بە شادیی دەماخ
یاوا بەیاران کاروکردارش
وانا پەرێشان کردە و ڕەفتارش
یاران گوزەشتەی ئەی جەوان زانان
بەو شێر پڕ زات ئافەرین وانان
هۆرێزا وە پا شێر هونەرمەند
هەم دیسان وە پێچ سەرحەڵقەی کەمەند
جەباڵای حەسار لوان بەدامان
بەعەزم مەنزڵ وێشان بین ڕەوان
بازهەم بەو دەستوور شی نەباڵینش
ڕۆشن کەرد شەمعدان نەڕووی سەرینش
دیش کە نازەنین نە شیرین خاوەن
زوڵفانش نەدەور گۆناش بەڵاوەن
دەس بەرد بورقەی زەرد هۆرداوە نەرووش
بە ئیشتیهای دڵ مەیل و ئارەزووش
پەیاپەی بەناز مەبۆسا بەکام
تا ئیشتیهای دڵ خاڵی کەرد تەمام
دەستدرازی کەرد وە پەنجەی خامەش
بگێرۆ بەدەست تۆپەی شەمامەش
ئەو شۆخ تەڕڵان چون توڕەی شاهی
نییەن قەرینیش جەمەهـ تا ماهی
جەخاو بی بێدار دیش یەک جەوانێ
نیشتە بێ، جە لاش وێنەی (یەمانێ)
بەتوندی و چالاک شۆخ دیدەمەس
دەست ئاوەرد گرتش یەخەی بەند دەس
بە باهۆ وێنەی ڕۆستەم داستان
بە ڕەنگ چون خوسرەو شازادەی مەستان
بە چیهرە و جەماڵ بەدر کامڵ بی
گوڵ وێنە، ڕوخسار گوڵزار گوڵ بی
شێرێ بەی دەستوور نادرەی زۆردار
نییەن قەرینش نەڕووی ڕۆزگار
نە وەکوو ڕۆستەم فەرزەند زاڵەن
نە چون فەرامەرز ساحێب گۆپاڵەن
ساکە بەی دەستوور ئەو شیرین گوزین
بەرشی جەلاش هۆش شای نۆش ئافەرین
عاشق بی بە شەوق شێوەی جەماڵش
کەرد وە پایەنداز فیرۆزەی خاڵش
کەفت نەخاک پاش شای شیرین چارە
سەر کەرد وە فیدای ئەو گوڵ ڕوخسارە
واتش فیدات بام شای دڵاوەری
شای کام ئیقلیمات کامین کیشوەری
غەزاڵ گوڵزار کام دیارەنی
تاوس سەرتەڵ کام عوزارەنی
بەی دەستوور جەماڵ نوورحەق ڕشتە
تۆ جە ئادەمی یا جە فریشتە
وەش ئامای وە خەیر گیانم فیداتەن
نوور بیناییم قەدمگای ڕاتەن
شازادە زاناش موبتەڵا بییەن
مەیزەدەی عەشقەن مداراش نییەن
وات من شازادەی چین و ماچینم
ئیستە کە غەریب ئەی سەرزەمینم
دەست بەردپەی گەردەن زوجاج پڕ شەوق
بازوو نەگەردەن نازدار کەردش تەوق
دەم نیانە تۆی حەوقەی نەیشەکەر
مەنۆشا شەربەت سەرچەشمەی کەوسەر
دوو عەندەلیب بین هەریەک نەباغێ
ئاخر بین وە گوڵ هەریەک نەشاخێ
مەنۆشان شەربەت هەردوو بەدڵواز
حاسڵ بی تەمام مودەعا و نیاز
هۆرێزا وە پا شای شیرین ڕوخسار
دەست بەرد پیاڵان ئاوەرد نەڕووی کار
ئاوەردش وە پێش شەرابەی پڕ مەی
بادە مەنۆشان چەنی هەم پەی پەی
گاگاهـ دەم وە لەب مەکەردن واسڵ
مەکەردن بەهەم کام ڕەوای دڵ
جەی عەیش و نۆش بین تا شەفەق بی شەق
بە شادی و دەماغ ویاردن بەزەوق
نۆش ئافەرین وات گیانم بۆ فیدات
جە ڕەنج ڕاهان چێش ئاما نەڕات
جە ئەوەڵ دەریا تا تەختەی پارە
یاونا بەعەرز شای شیرین چارە
جەی ساز و ڕاز بین تا بە سوب سەحەر
تا وەقت وەعدەی ئەڵاهو ئەکبەر
وەعدەی تلووع بی هۆرێزا وە پا
هیمەت تەڵەب کەرد جە خورشید لەقا
نۆش ئافەرین وات گیانم توفەیلت
پەیوەندەن ڕشتەی جانم بە مەیلت
مێهر تۆ یەقین نەسەفحەی دڵدا
جاگیرەن چون خار نەپەردەی گوڵدا
نیم ساعەت بێ تۆ، ژ یانم نییەن
ئارام و تاقەت تەوانام نییەن
ئاهیر عەشقت نەجەرگم کەفتەن
دڵ زوخاڵ ئاسا جە شەوقت سفتەن
شازادە واتش بەسەرگەردت بام
کەمەند شەوقت بەستەن دەست و پام
بە بێ ڕەزای دڵ مەبۆ بویەریت
بەڵکم چارەیێ سەرئەنجام کەریت
ڕەزا ناڕەزا هیمەت خواهی کەرد
تا تەشریف بەلای یاران وێش بەرد
یاران وەئیخلاس شین وە پێشوازش
سەروتەن کەردن وە پایەندازش
گوزەشتەی وێشان پێشان عەیان کەرد
خان محەمەد سوژدەی شوکر خوا بەرد
شکاوان چون گوڵ گوڵزار شایی
کەردشان نەشا موبارەک بایی
ئەوڕۆ نەو مەنزڵ گرتشان ئارام
بەشادی و بەزەوق تابەوادەی شام