دەروێشیمانەن
لە کتێبی:
دیوانی خانای قوبادی
بەرهەمی:
خانای قوبادی (1704-1778)
3 خولەک
1029 بینین
دەروێشیمانەن، دەروێشیمانەن!
میرزام ئەساسەی دەروێشیمانەن!
کەسێ نەواچی جە وەشیمانەن
جە تاوشت دەرد، دڵ ڕێشیمانەن
ئیرادەم کەردەن بشۆن وە شاران
هیممەت بوازۆ جە تەکییەداران
ئەڵڵا دۆس کەرۆن جە شای دەروێشان
ئیحسان کەران پێم کیسوەت وێشان
تاج دەروێشی، خەرقەی، خەرقەی عیبادەت
جام جڵ کلید، سەنگ قەناعەت
موهر و موهرەبەند، حەڵقەی زوننار کێش
جل بەندی جزوان دەروێشان پێش
لۆنگ و شاڵ، دەستماڵ، کەمەربەند، زەنجیر
بەند شێر، قوللاب، ڕشتەی شاخ نەفیر
عەسای بادەم چۆ، خرخاڵان قۆڵ
جبەی یەقەدۆز کەڵپۆس و کەشکۆڵ
پاتاوە و پاپێچ، واجبەن دەروێش
گیوەی مارنەگەز، جەور بێدی کێش
شەرت بۆ من جە داخ سەردیی زەمانە
قومری نە فەرقم بگێرۆ لانە
بپۆشۆ کاڵای ڕەنگزەردی وەتەن
سەدای نەفیرم بشۆ وە خۆتەن
شاخ نەفیر بە دۆش، دەست بە عەساوە
چوار قەڵای جیهان بدەم وە پاوە
هەر وەقت پەرێ خەم دەم بنێم پێوە
سەداش چەند فەرسەنگ بشۆ وە ڕێوە
بەی دەم و دەسگا ، بەی ئەساسەوە
پێڵ و خەت و خاڵ ، پۆس و پاسەوە
سەرەڕای مەینەت وەرنەدەم جە کەف
ئەوەڵ تەواف کەم بارگەی شای نەجەف
هیممەت تەڵەب کەم ، وە ئاغەی قەمەر
هەفت ساڵ چون یەک ڕۆ واز نەکەم کەمەر
تایف و یەمەن ، بەدەخش و بولغار
بەلعوون و مەلعوون، ئەسڵ فەرهەنگ شار
بەغداد و حەڵەب، کووفە و میسر و شام
تەخت ئەستەمووڵ تا «بيت الحرامعەرەبی»
شار زەنگیبار، موڵک بێقیاس
مەکان مەیموون جەزیرەی نەشناس
بتاس و حەبەش زەنگی ئادەمخوار
جەزیرەی واق واق شاهان نەبەرد چار
جەزیر جەزیران نەوای دەریای نیل
جەبەڵ جەبەڵان وە تەن کەردەی فیل
غار درکووهی جەزیران چۆڵ
ماوای کەرگەدنگ بیاوان و غۆڵ
نە وە ڕۆژ ئاران نە شەو باکم بۆ
تکەی زووخ زام وێم خۆراکم بۆ
سەرپەنجەم ڕێش بۆ وە نێش خاران
شەو یەڵغار بدۆم چەنی ستاران
شەهرەین و بەحەرەین دەریای بێگانان
یەک لنگ سەنگ سار ، تا شار زنان
ڕاگەی بیابان بگێرۆ نە وەر
بوویەر و نەزەید، خورشید خاوەر
ئەوسا جەو دەمدا بوویەرۆن بە جەخت
سەد وڵات تەی کەم بە وەخت و بێوەخت
سەرپەنجەم ڕێش بۆ بە نێش خاران
شەو یەڵغار مەدەم چەنی ستاران
نە هەر سەرزەمین دڵ ویەردە بۆ
کەسێ بەو مەکان نامش بەردە بۆ
هەر هەفت قوللـەی قاف هەردە بە هەردە
مەکان دێوان قارەمان بەردە
دەربەند یەئجووج سەد ئەسکەندەر
مەکان مەعدەن ، یاقووت ئەحمەر
جەولا ملەتان کشمیر و کابوول
سەر کێشۆن وە جای هارووت و بابل
بوویەرۆ نە دەشت دێوی دواڵ پا
تا مەشۆن وە تۆی دەخمەی بەهمەن شا
دەخمەی بەهمەن شا، سەیر کەروو وە جۆش
هەرکۆ وڵاتێ بشنەوۆ وە گۆش
بێد گڵێم گۆش سەردەشت هەیهات
سغوور و مابەین ڕۆشنی و زوڵمات
«مجمع البحرينعەرەبی» ئاوان مەبۆ جەم
مەبۆ فریشتەم بوێنۆن وە چەم
بزانۆ بێهۆش ، یا سەر هۆرداشتەن
کام عارف ڕەیحان نە دەورش کاشتەن
یا وە چاو کۆرەن یا وە پا لەنگەن
یا نمەزانۆ من وەختم تەنگەن
یا جە حەقیقەت جە من بێزارەن
من جەو بێزارم هەتا دیارەن
شەفیعکەس ڕاگەی چۆڵ گرتەنش نە پێش
مەبۆ بگێڵۆ پەی فریشتەی وێش