کورد وەکوو ناوی ڕۆژەکانی هەیە ناوی مانگ...
کورد وەکوو ناوی ڕۆژەکانی هەیە ناوی «مانگ» و ساڵی مێژوییشی هەیە، لەگەڵ چوار وەختەدا، ئەوەندە هەیە ناوی مانگەکان لە هەر شوێنێک لە وڵاتی کوردەواری جۆرە ناوێکیان هەیە، ئەمە ئەوە ناگەیەنێ کە هیچ پارچەیەک نییە لەسەر شتێک پەکی کەوتبێ، تەنها ماوەتەوە سەر ئەوەی کە دەستی خزمەت و دەستی نووسینیان بۆ درێژ بکرێ بۆ ئەمە لەوە زیاتر ون نەبن.
من بەپێی توانا کۆششم کرد بۆ کۆکردنەوەیان، ئەوانەی کە لە هەر جێگایەکا تەنها ئەو مانگانە ئەناسن، من هێناومن بۆ ئەوەی هەموو وڵاتی کوردەواری شارەزای هەموو ئەو ناوانە ببن، خستمنە سەر لاپەڕەی ئەو قاقەزە بەپێی هەر چوار وەختەکە، لە ناو ئەمانەدا دوانزە ناوم هەڵبژارد و کردمن بە بناغە بۆ هەر دوانزە مانگەکە کە بەتەواوی بۆ هەموو کەس دەربکەون، لە بەرانبەر ئەوانەوە مانگی فەڕەنسی (ڕۆژاوایی)م دانا لەگەڵ مانگی «فارسی» دا و بەرانبەریکردن بە ڕۆژەکانیان، بەڵام مانگە عەرەبییەکان لەبەر ئەوەی ئەگۆڕێن نووسینی و بەرانبەری پێکردنیان لەگەڵ مانگی کوردەواریدا ڕێک ناکەوێ، ئیتر بەو بۆنەوە ئەوان نەنووسران.
ڕۆژ و مانگی کوردی:
ناوی ڕۆژەکانی هەفتە:
شەنبە، یەکشەنبە، دووشەنبە، سێشەنبە، چوارشەنبە، پێنجشەنبە، هەینی (جومعە).
ئەو مانگانەی کە هەر لایەک ناوێکیان هەیە و بەرانبەرەکانیان لە مانگەکانی فەرەنگی و ڕۆژاوایی:
ناوەکانی مانگەکانی بەهار:
ئاخەلێوە، نەورۆز، خاکەلێوە، دارپشکێو، هەرمێ پشکێو، هەرمێ پشکوان.
گوڵان، شەستەباران، هیلانەمە، بانەمەڕ.
جۆزەردان، بەختەباران، بارانوشان، بارانبڕان، کەوبەدار.
ناوەکانی مانگەکانی هاوین:
پووشپەڕ، پووشکاڵ، جۆخینان، زەخیران، خەزیران، کردارەمانگ.
خەرمانان، تیرمە، میوەگەنان.
گەلاویژ، تەباخ.
ناوەکانی مانگەکانی پاییز:
گەڵاڕێزان، داروەر، ئیلۆن.
خەزەڵوەر، باران پەڵە، چریە یەکەم.
سەرماوەز، گردوز، بەروبەز، چریە دووەم.
ناوەکانی مانگەکانی زستان:
بەفرانبار.
ڕێبەندان، چلەشۆر.
ڕەشەمە، نەورۆزمانگ، میشپەڕ.
ناوی ئەو مانگانەی کە هەڵبژێرراون و کران بە بناغە بۆ ناوی مانگەکان لەگەڵ بەرانبەرەکانیانا کە مانگی فەرەنگی و فارسییە:
ناوی مانگەکان:
کەژ | ڕۆژ | کوردی | فەرەنگی ڕۆژاوایی | فارسی | بورج |
---|---|---|---|---|---|
بەهار | ٣١ | هەرمێ پشکوان | لە ٢١ی مارت تا ٢٠ نیسان (مارس - اپریل) | فەروەردین | حەمەل |
بەهار | ٣٠ | گوڵان | لە ٢١ی نیسان تا ٢٠ی مایس (اپریل - مایو) | ئوردیبەهێشت | سەور |
بەهار | ٣١ | بەختە باران | لە ٢١ی مایس تا ٢٠ی حەزیران (ماێو - جون) | خورداد | جەوزا |
هاوین | ٣٠ | خەرمانان | لە ٢١ی حەزیران تا ٢٠ی تەموز (جون - جولای) | تیر | سەرەتان |
هاوین | ٣١ | میوە گەنان | لە ٢١ی تەموز تا ٢٠ ئاب (جولای - ئاغۆستوز) | مورداد | ئەسەد |
هاوین | ٣١ | گەلاوێژ | ٢١ی ئاب تا ٢١ی ئەیلول (ئاغستۆز - سبتمبر) | شەهریوەر | سونبولە |
پاییز | ٣٠ | سەرماوەرز | لە ٢١ی ئەیلول تا ٢٠ی تشرینی یەکەم (سبتمبر - ئوکتۆبەر) | میهر | میزان |
پاییز | ٣١ | گەڵاڕێزان | لە ٢١ی تشرینی یەکەم تا ٢٠ی تشرینی دووەم (ئۆکتۆبەر - نۆڤمبەر) | ئەبان | عەقرەب |
پاییز | ٣٠ | کەوبەردار | لە ٢١ی تشرینی دووەم تا ٢٠ی کانوونی یەکەم (نۆڤمبەر - دیسمبەر) | ئازەر | قەوس |
زستان | ٣١ | ڕێبەننان | لە ٢١ی کانوونی یەکەم تا ٢٠ی شوبات (دیسمبەر - جەنوەری) | دەی | جەدی |
زستان | ٣١ | چلە | لە ٢١ی کانوونی دووەم تا ٢٠ی شوبات (جەنوەری - فبریوەری) | بەهمەن | دەلوو |
زستان | ٢٨ | نەورۆز مانگ | ٢١ی شوبات تا ٢١ی مارت (فبریوەری - مارس) | ئەسفەند | حووت |
ئێستا مێژووی کوردی، ساڵی ٢٦٥٧ە. هی فەرەنگی ڕۆژاوایی ١٩٨٥ە. هی فارسی ١٣٣٦ە. هی هیجری ١٣٧٧ە.
لە یەکەم ڕۆژی مانگی هەرمێ پشکوانی ئەمساڵدا، کە بەر ٢١ی مارت ئەکەوێ، مێژووی کوردی ئەبێ بە ٢٦٥٨. هی فارسیش لەو ڕۆژەدا ئەبێ ١٣٣٧.