یەی شەو دڵگیر بیم لە دونیای دو ڕەنگ
لە کتێبی:
چەپکە گوڵ
بەرهەمی:
شامی کرماشانی (1917-1984)
4 خولەک
2041 بینین
یەی شەو دڵگیر بیم لە دونیای دو ڕەنگ
وەگەرد تاڵەی ویم مەکردم جەنگ
واتم: ئەی تاڵەی شوومِ کەج بنیاد!
بەر باد بای، عومرم تو دای وەبەر باد
نیەزانم ئەی تاڵەی تیرەی واژگوون
تا کەی سەر گەشتەم کەید وە دونیای دوون
تا کەی تەقالا تا کەی بەردەڵ بەرد؟
تا کەی بکیشم وە دڵ ئاهـ سەرد؟
دڵ تا کەی بیزار لە زندەگی بوو؟
ڕوح تا کەی خەستەی دەوەندەگی بوو؟
تا کەی وە ئەفسووس بسام دەس وە دەس؟
تا کەی بشنەوم ناخاس وە ناکەس؟
بەدیم چەس؟ گەردوون بەد کرد وەگەردم
تا کەی خوین دڵ مەدەی وە خوەردم؟
داد بکەم تا چەند خوین بخوەم تا کەی؟
تا کەی بکیشم ئاهـ پەیدەرپەی؟
تا کەی بار جەور مەنەی وە شانم؟
ئەیوبکەس نیم وەی تەور کرد ئەمتحانم
ڕەنجم بی سەمەر، سەودام بی سوودە
کەردەم نەکەردە و بوودم نابوودە
لە سەر دو ڕاهەی زندگی گیرم
بەربادە و بی سوود نەقشە و تەدبیرم
نە مەرگم پەیداس، نە زندەگانی
بلاتەکلیفم لە دونیای فانی
وە دەرد چەم خوەی زندگی وە زەجر
نە دین نە دونیا نە عوقبا نە ئەجر
چە بوشم چە کرد گەردوون وە گەردم
یەی تەن موبتەڵای هزاران دەردم
مەر من وە جوملەی نوع بەشەر نیم؟
یەی دەم بی غوسە و بی دەردسەر نیم
بیەیدە بان سەر وە هەر دوو دەسی
داد بکەی وەدەس جەور بی کەسی
قەوم قبلەس وەلی قبلەی من چەفتەن
هەر چی قەوم دیرم دوور وەلیم کەفتەن
قورئان لەعنەت کەی وە قەومِ زاڵم
کەس وە دڵسووزی نیەپرسی حاڵم
هەر کەس پول نەیری خەڕگی خەسە
سەر کیشی کەری پەخشە و مەگەسە
چراغِ باڵین شەخسِ بیچارە
بی نەفت خامووشە هەر لە ئیوارە
چوار ئسکان چرک نریاسە شانی
یەی خاکەناز تووز نشیەیدە بانی
نە دوست یەی ڕەنگ نە یار غەمخوار
خیش و بیگانە لە نورەش بیزار
خیش و بیگانە لیش مەکەن دووری
سەر وەلیش نیەن مەر وە مەجبوری
لەو ڕووزە ترسم یانەی کە ئەرز کەم
لەو ئاخر کارە گشت بای وەڕی خوەم
یا ڕەب! وە حورمەت شاهەنشای شاهان
نگەهداری کەر وە بی پەناهان
پەنام هەر خەدی هەر وە خوەت قەسەم
وە زاتِ بی عیب موحەممەدکەس قەسەم
وە آل عَباعەرەبی، وە پەنج تەن قەسەم
وە دەر، وە قەلعەی خیبەر کەن قەسەم
وە شاهـِ مەزلووم، تشنە لەب قەسەم
وە سەقای شوجای با ئەدەب قەسەم
وە ئاهـِ بی کەس خاروزار قەسەم
وە دیدەی وەدەر ئنتزار قەسەم
وە سووز سینە و ئاهـِ سەرد قەسەم
وە شامِ تیرە و ڕەنج و دەرد قەسەم
وە دەرد پنهان دەردەدار قەسەم
وە شەرمەندگی کوڵفەتبار قەسەم
وە جیب خالی ڕەنگ زەرد قەسەم
وە شانِ ڕەنجبەر پڕ وە گەرد قەسەم
وە قەلبِ شیرین دڵ ناشاد قەسەم
وە زور فەرهاد ڕەنج وە باد قەسەم
وە ڕەنج و محنەت دنیای دوون قەسەم
وە تاڵەی تیرەی واژگون قەسەم
وە ڕەنج دنیا و مەشەقەت قەسەم
وە ڕوح خەستەی ناراحەت قەسەم
وە ئاهـِ سینەی بی ئەسەر قەسەم
وە تاق بی جوفت دەروەدەر قەسەم
وە جادەی خیاڵ کوهـِ غەم قەسەم
وە دەریای محنەت قەلب خوەم قەسەم
وە سەرچشمەی چەشم چشمەی دڵ قەسەم
وە سەحرای دامن بی حاسڵ قەسەم
وە تاڵەی تیرە و پاسی بەد قەسەم
وە بەختِ خوفتەی بیش وە حەد قەسەم
وە ئەشک دیدەی نائومید قەسەم
وە ئاهـِ پیران مو سفید قەسەم
وە نەسیم سوبح پیش ئەز خوەر قەسەم
وە سەوتِ قورئان ڕوح پەروەر قەسەم
وە ڕوتبەی پاکان دامەن پاک قەسەم
وە حوور و مەلەک وە ئەفلاک قەسەم
وە چەندین هەزار پیغمبەر قەسەم
هەر خوەت داوەری، وە داوەر قەسەم
وەر نەکەی دڵسووز کی غەم خارمەن؟
کی وە بیماری، پەرسدارمەن؟
مەریز بوم کام قەوم تیەیدە دیارم؟
کام دڵ مەسووزد وە حالِ زارم؟
کام دوسِ یەی ڕەنگ کام فامیل کام کەس؟
کی پرسید ئەحواڵ شەخسِ توهی دەس؟
لە دونیا بەری وە گیان بیزارم
ئەجەڵ باو بوەرەم بچمە پەی کارم
دڵ وە زەمزەمەی زندگی سیرە
ئەجەڵ ئیمشەو باو فەرداشەو دیرە
وای وە بەدبەختی، داد وە ناکامی
دەردِ دڵ فرەس، کوتا کە شامیناسناوی ئەدەبی
سابت بی وە من لەی ڕووزگارە
هەر کەس دەرد خوەی وە خوەی دیارە