مەحموو پاشای جاف یەکێک بوو لە پیاوە هەرە ...
مەحموو پاشای جاف، یەکێک بوو لە پیاوە هەرە گەورەکانی کورد، ئەو پیاوە بوو کە لەگەڵ وەسمان پاشای برایا دەستە جڵەوی عەشرەتی جافیان گرتبووە دەست و هەڵیان ئەسووڕاند، ئەو عەشیرەتە کە خاوەنی چل هەزار خێوەت و لە شەکەل و شیروانەوە دایانگرتبوو تا شاقەڵا و بس و مەولاناوا. ئەمە لە لایەکەوە، لە لایەکی ترەوە ئەم پاشایە وڵاتانی دیبوو، پیاوانی گەورە و کۆشکی والی و پادشاهی دیبوو، لە هەر لایەک گوڵێکی چنیبوو، لە هەر شوێنێک ئەدەبێکی وەرگرتبوو، لە ئەنجاما خۆی ببوو بە پیاوێکی ئەدەبپەروەری کورد. بەو زەکا و ئەدەبەوە سەرۆکی ئەو عەشرەتەی ئەکرد کە هەریەکە لە تەلێک لێیان ئەدا و هەر یەکە جۆرە ئەقڵێکیان هەبوو.
بەڵێ لە ڕەمەکی جافا گەلێ پیاوی ژیر و دانا هەڵکەوتووە، ئەبێ هەڵکەوێ، چونکە نەسیمی دەربەندان و هەوای دەشتان کە تێکەڵ بە جریوەی ئەستێرەی ئاسمان بوو، دیمەنەکەیان ئەکاتە کارێ کە لالغاوەی فیکر و هۆشی پیاوی هەوارگەڕی ئەو دیمەنە لێک بکشێنێتەوە و باوەڕی سافی وەکوو دوڕڕ دەربڕێ. وەکوو ئەمە ئەبێ گەلێ پیاوی ساویلکەش لەو کۆڕەدا ئەکەوێتە مەیدانەوە کە ئاسۆی فیکری تەنها پڕی مێشکەکەیەتی و هیچی تر! جا پیاوێک کە سەرۆکی عەشرەتێکی وا بگرێتە دەست، ئەبێ دانایییەکەی و فراوانیی دڵەکەی گەلێ گەورەتر بێ لە گەورەییی ئەو عەشرەتە، ئەگەر وا نەبێ عەشرەتداری پێ ناکرێ. ڕاستە پێی ناکرێ؛ چونکە ئەزانێ ئەمانە بە دڵێکی سافەوە قسە ئەکەن و قسەکەشیان گەنجینەیەکی گەوهەرە بۆ زمانەکەیان. بۆیە مەحموو پاشا هەموو جار لەگەڵ هەرکەس لە پیاوی عەشرەتەکەدا بەپێی عەقڵی ئەو قسەی لەگەڵ کردووە و لە پێکەنین بەولاوە هیچی تری نەداوە بە ڕوویا، هەر ئەم دڵفراوانی و عەشرەتدارییەی ئەو بووە کە کردوویەتیە کارێ نوکاتی ئەدەبیی بەنرخی کوردی بۆ زمانی کوردی ماوەتەوە و بووە بە گوڵدەستەیەک بۆی. لەمانەش وەکوو ئەوە ئەڵێ: جارێک کابرایەکی کورد کەرێکی ئەدزرێ و لای کابرایەکی تر بە سەری ئەکاتەوە و لێیان ئەبێتە مڕومشت، لە ئاخرا ئەچن بۆ لای مەحموو پاشا بۆ شکات. ئەمیان ئەڵێ: کەری منە و ئەویشیان ئەڵێ هیی ئەو نییە. لە ئاخرا کابرای خاوەن کەر ڕوو ئەکاتە مەحموود پاشا و ئەڵێ: پاشا وە قەورەکەی حەمە پاشا، چۆن تۆ ئەناسم، ئاوا کەرەکەی خۆمیش ئەناسم، ئیتر بێژم چی ئەم کاورایە لێم چوگەسە چەقی لەعنەتا و نامداتەوە! کابرای تریش ئەڵێ: دەسا پیاگی درۆزن ئەو قەننەی پاشایە وە قنگی! دیارە تۆ پاشا ناناسی ئەگینا کەری خۆتت ئەناسییەوە! پاشا بەم قسەیە دەست ئەکا بە پێکەنین و ئەڵێ: برا بڕۆ کەرەکەی پێ بدەرەوە، کەری خۆیەسی، من خاس ئەناسێ!