نەورۆزی ساڵی ١٩٦٤ - دەنگی جوتیاران
لە کتێبی:
دیوانی ڕاجی
بەرهەمی:
ڕاجی (1912-1969)
5 خولەک
128 بینین
کە نەورۆزە ئیمڕۆ لە ساڵی نوێ
بەرامبەر وەڵاتت، دە شل کە گوێ
ببیسە و، بنووسە و، بکۆشە بەهێز
لە هۆزت ببەستە مەبەستت بەڕێز
بە خاوەن کە گوڵزار و ئاو و زەویت
بڕازێنەوە هەر بڵند و نەویت
ببە خزم و جیران، بکە پەیڕەوی
هەموو بیری بەرز و کەسان کە کەوی
بکە خزم و هۆزت تۆ ئامۆژگار
بچێنە لە خاکت هەموو چەشنە دار
بکێڵە زەوی و زار، جۆماڵ بکە جۆ
لە سامان و بەرهەم، پڕی کە مەکۆ
بە کاری گرینگت، بگێڕە مشوور
بە چنگی پڵینگت، بکێشە لە دوور
هەموو جۆرە پنجێک بچێنە لە باخ
لە بێ میوەیی، قەت مەخۆ ئاخ و داخ
لە هۆزت بتەخشێنە، هەر هێزی خۆت
بە بۆشی مەهێڵە خەتێک وەرد و شۆت
بە کۆمەڵ، وەڵامی بدە نیشتمان
مەپڕژێ لە ترسی بەد و دوژمنان
بەری ساڵی تازەت کە نەورۆزە، هات
نەلەنگێ لە ژێر بار، شانی خەبات
لە دوژمن بە تەنگ بێنە دنیای پان
دڵی دەربکە و، ئیتر مەیدە وچان
ئەزانن کوڕی نووح و زەردەشتی تۆ
وەجاخی خەلیلی، بەبێ گفتوگۆ
کە بەدگۆی وەڵاتت خزانێ لە ڕۆخ
ئەخوازن دەرێنن دەمارت لە مۆخ
وڵاتت چلۆن بوو، بە دەست تورکەکان؟
خەریک بوون نەهێڵن، چ ناوونیشان
لەگەڵ ئینتیداب و، سوپای ئینگلیز
لە دوو ڕووی وشانی «فَكُنْعەرەبی، یا پلیز»
دوای وان، کە شاهیی قەراری درا
سلێمانی، بەیداخی لێ هەڵکرا
بە چەندێک دەسیسەی بەدانی لەعین
شکا مافی کوردی بە زام و برین
لە ڕێگەی ئومەم، کورد بە «فەیسەڵ» درا
خیانەت کەوتە ناو هۆز و خزم و برا
بە «عەبدولهیلاک» و بە «نوری سەعید»
جەهەندەم تکای کرد بە «هَل مِن مَزيد»عەرەبی؟
لە پاش وان شۆڕش بە چواردەی تەمووز
شەریکایەتی بوو بە نان و خەپووز
کە لایدا لە ڕێ، «قاسم»ی شەڕپەرست
بە مستێکی کوردی، هەمووی چوو لە مست
لە ڕووی ساڵ و نیوێک، چ سامانی خاک
کە بێگانە بردی و، تەقە و سووت و لاک
ئەسووتان چیا و دەغڵ و دان و گیا
ئەسووڕا شەڕێکی بڵند، سەرنیا
لە هیچ هات و کاتێ، سوپا سەرنەکەوت
هەموو کاری «قاسم»، بە شۆڕش بوو چەوت
نەدەی دەستی پیست لە ئاواتی کورد
ئەگینا خەیاڵت ئەکا خاش و ورد
ئەوەند جاش و جۆشکی لە «عەفلەق» کڕی
هەمووی لێ بووە بوغم و ئاخرشەڕیی
کە کەرگەل بەرەڵڵای خاکت کران
بە تۆپین خزانە مەزات و مەیان
لە بەعسی جەڕاب و، دەفەی عەفلەقی
لە دەریایی کوردی، دڕاو و تەقی
لەگەڵ ئەو هەموو کۆمەکەی شەرق و غەرب
نە «قاسم»، نە بەعسی، نەگەیشتن بە ئەرب
نەکەی دەس بخەیتە یەخەی کورد و کاڵ
بەڵا هەڵمەڕێژە لە ماڵ و مناڵ
بەخێوکە بە کوردی هەموو ئارەزووت
ژیان بەهرەوەرکە، لە نابووت و لە بووت
ئەوا دەرکەوت چەند نیشانەی بەهار
بریسکەی هەوا و، تریسکەی هەوار
لەناو تاف و بافا، گوڵ و لالەزار
هەمووی ڕێکخراوە، چ لادێ چ شار
سەری مافی کوردی، بڵند بوو لە خەو
لە مەیدانی هەقدا، بەرەڵڵان جەڵەو
بدە تۆ بە هۆزت، تەوژم و تەکان
بسووڕێنە سەر خۆت، خولی ئاسمان
خەباتت بکا با برا پێک تەبا
کە هیچ شت بەراتت لە ڕێ لانەبا
بە شادی بکەن سەر، کوڕان و کەنیشک
نەبێ باکی هێزت لە باران و تیشک
ڕیازەت بکەن، پەل قەوی پاڵەوان
پزیشکە ڕیازەت، بە دەردی گران
بە مێژوو ئەناسرێ سەر و کاری کورد
بە ڕاوێژی خاوێن، بە کرداری گورد
بەڵێ کوردە، هەندامی چەسپاوە ڕێک
کە بۆ پیاوی ئاقڵ تەواوە وشێک
بە دوو چاوی تیژ و، ڕەش و کاڵ و بز
لەناو چاوی خەڵکی، گران چەشنی مز
لە بەخشین و بەرزیی مناڵیش تەواو
بە دەریایی زانین، هەموو ئاودراو
سەراپایی کوردی ئەناسم بە خەڵک
لە کوردانە، عالەم وەریگرتووە کەڵک
بدەن پاڵ بە یەک، ڕاپەڕن نەرم و سووک
بکەن کاری دوژمن، لە هەرلا چرووک
بکۆشن لە پارتییەوە، تا ببنە گەل
لە دەس دەرنەچێ با سامان و هەل
ئەوانەی خەڵەت بوون، بیانگێڕنەوە
ئەوانەی دیارن، مەیانشێرنەوە
ئەگەر جاڕسیی کرد، یەکێ سەر چەوت
بسووتێنە جەرگی، بە تیژاو و نەوت
بە ڕاستی بنۆڕیە کارت لە ڕێ
وەڵامی خەباتت، لە بیرت نەچێ
بڕازێنەوە دایکی نیشتمان
وەک بووکی تازە، لە ماوەی زەمان
ترازاوەکانی تەباکە بە یەک
بە زانین کە نەکرا، بە زۆری کوتەک
لە کیژ و کوڕان، کامەران بێ وەڵات
سیاسەت بگۆڕن، بەپێی دەستەڵات
بکەن یادی باپیرە «کاوە»کەسی نەمر
مەکەن ڕێوشوێنێک لە شۆڕش بزر
هەموو ساڵی تازەت کە نەورۆزە دێت
بە خۆشی و گەشی، جەژنە پیرۆزە لێت
بە ئامادەیی، بەرز و ئازاد بە
ئیتر تا هەتا پڕ بە دڵ شاد بە
ببوورە لە ژیکۆناسناوی ئەدەبی، لە کورتی و هەڵە
کە نابێ لە دونیا، جوان بێ پەڵە!