ڕێگای نیشتمانپەرستی
لە کتێبی:
دیوانی ڕاجی
بەرهەمی:
ڕاجی (1912-1969)
3 خولەک
134 بینین
هەموو دوژمن، لە تۆ بوونە سەگی هار
ئەتۆش کوردی، نەبووی خوێنڕێژ و خوێنخوار
برام، کەی تێ ئەگەی کرداری دوژمن؟
پەلامارت ئەدا، نەیدەی پەلامار
ئەگەر خۆشت نەناسی، من بناسە
کرێکارم، کرێکارم، کرێکار
دەرامەت گەر هەبێ، بۆ هۆزی پڕ ئیش
دەس و باسک، هەموو دەبنە گرێ دار
گرێدەن پەتک و مل، شان و گوریسان
سەری مەردی بەرز کەن، مانگی ئادار
بە جوتیاریی، بە جووت، یاریدە دەن هۆز
بە تەنیایی مەکەونە هاتوهاوار
بە هۆ هۆ، وەرنە سەرچاوانی چاندن
بە هەو هەو، بووکی هیواتان بکەن سوار
بە لێژەن لێژەن و، مەیدان بە مەیدان
بە بیر و هێز و خۆشی، غار بدەن، غار
چەکوچ بەندان و هۆنین کەن، لە کانگان
بە جەنجەڕ گێرەکەن، خەرمانی بەدکار
بەکارخەن خاکەناس و، بیور و تەوراس
بماڵن، بیقەڵێشن، بیبڕن دار
مەدەن ڕێی گاڵەگاڵ و، واتەیی بۆش
بنووسن نامەیی مەردیی، بە تاو بار
بە ئازادی لە ڕوودا دامەمێنن
کە ڕووڕەش بن، ڕەش و ڕووتن، هەموو جار
دز و، بوختانکەر و، حیز و درۆزن
دوایی، هەر لەناو قوڕدا ئەخەن بار
بە دەستوور و بە پیلان و بە پیلان
بە بەرزی گەل، هەموو کاتێ بکەن کار
وەکوو خونچە، دەمی بەستە و دڵی ڕێک
نە وەک گوڵ، دەم بە خەندە و جەرگی بیمار
لە ڕووی دوژمن، کە پشکووتی وەکوو گوڵ
بە تلیان ئەتجنن، ئەتبەن بەرەو شار
ئەبێ بۆنت بکەن، پیس و گول و گەڕ
کە سیسیش بووی، بنێسای، ناتکرێ چار
لە قاڵب نەخشی ڕێکیی دابڕێژن
تەنافی لێ بدەن، تامان و دیوار
دڵت باوەڕ نەدا، هەرجێ پیاچووی
بناڵێنن لەبەر دەمتا، بریندار
شتی خۆت دایە خەڵک و چوو لە کیست
فرۆشیاریش نەبووی، لێت بوونە کڕیار
لە ڕێی هاتیی، کەچی پیێدا نەهاتی
لە لافاوی بەڵادا بووی گرفتار
بە دەم دەرد و قەزادا، بێ قەزا بن
بەسە، بۆ دوژمن مەبنە چینی دیوار
وەکوو کاریتەیی تەڕ داچەمیون
گرانبارن، گرانبارن، گرانبار
دە ببنە کۆڵەکەی هۆز و، بەهێز بن
کە ڕابگرن بە سەر، ڕاژە و گڵ و دار
زراو ڕێژاو مەبن، چیتر لە دەست خەڵک
ئەوانیش ئادەمیزادن، زراودار
لە لاتان هەرچی بێ لەولاوە، گورگە
بە خۆتانیش، بەرانێکی کەوی سار
دە هەستن، دامەنیشن، هاموشۆ کەن
دە ڕابن، شارەزا بن کێو و ڕووبار
وەکوو دووبشکە کوێرە، هەر بە هەستی
گەلێ جار، چۆتە سەر تەپڵی سەری مار
پشیلەش، سەگ ئەخنکێنێ بە ڕێکەوت
قولاپێکیش نەهەنگ ئەگرێ، گەلێ جار
ئیتر خۆ ئێوە هۆزێکی بەجێشن
لەگەڵ «نوحکەس» یش، لە تۆفان بوون ڕزگار
لە کوردستانە دامەزران و مەزران
بە دیداری دیار و، بوونە دووچار
ئەگەرچی خوێنڕژاون، دڵ پژاون
کە بوونە خوێندەوار، ئەشبن بە خوێندار
ئیتر پشکۆناسناوی ئەدەبی، هەتا کەی هەر ئەسووتێی
لە ئاگردانی هۆزی بێ کەسوکار؟!