مبحث الاسراء والمعراج للرسول (ص)
لە کتێبی:
عەقیدەی مەرزیە
بەرهەمی:
مەولەوی (1806-1882)
4 خولەک
714 بینین
فەلەک نەقشی پێی دی لە زەمیندا
خوێی گرینی هات وە ڕووی بریندا
چاوگەی چاوەکەی لێڵ و حەسرەتمەند
«لَيتَنی كُنتُ تراباعەرەبی»ی دەخۆند
هەرچی ڕیفعەت و عیزز و هەستی وێ
فیدای نەبوونی و خواری و پەستی وێ
حەق ڕەحمی ئاورد بەو سۆز و تاودا
دەقیقی پەردەی لابرد لە ناودا
سورمەی گەردی پێی کێشا وە چاودا
بەو چاوی پڕ ئێش دووری و بێ خاودا
ئێشی چاوی چوو نەختێ پڕ خەو بوو
لە حیکمەت میعراج ئەو یەکێ ئەو بوو
تێی هەڵدە مەزهەب فەلسەفەی خیداج
ئیمان بێرانە بە قیسسەی میعراج
هەیوولا و سوورەت لاوە لەم ناوێ
بۆ ئیسباتی جوز، زەحمەت کێش تاوێ
جەوازی هەیە خەرق و ئیلتیام
چونکە تەماسول هەیە بۆ ئەجسام
«ما يمكن لِذا يمكن للٲخيرعەرەبی
والله علی الممكنِ قديرعەرەبی»
«ما كان ما بی يكفی بحمده؛عەرەبی
سُبحانَ الَّذی ٲسری بعبدهعەرەبی»
زاهیری «ٲسری بعبدهِعەرەبی» دەکات
میعراج «باليقظةعەرەبی» و «بالشخصعەرەبی»ی ئیسبات
نەک بە خەو یا خێر «بالروحِ فقطعەرەبی»
ئەوە زەعمێکە بێ مەزە و سەقەت
چلۆن، ئەر بە ڕۆح یا مەنام دەبوو؟
باعیسی ئینکار بۆ عەوام دەبوو
تەحریرێ کەوا شیرین بێ و «ٲحقعەرەبی»
«بين الٲحاديث بذا يوفّقعەرەبی»
موکەڕڕەر بووگە میعراج و فتووح
«مرّةً بالشخص كرّةً بالروحعەرەبی
ليلاًعەرەبی»؛ شەو خەڵوەت بەینی یارانە
جێی ڕاز و نیاز دەردەدارانە
فرسەت غەنیمەت، ماڵ بێ ئەغیارە
عالەم نووستگ، دۆس خەبەردارە
نەک ڕۆژ «ظلّعەرەبی» بەم لا، یا بەولادا وێ
یا ژێر پێ لە وەخت ئیستیوادا وێ
وەک مەولید شەو بوو عورووجی یەقین
«صار رحمةً علی العالمينعەرەبی»
بۆ ژێرزەمین و ئەفلاکی بەرین
سوللەی ئەووەلین، سوللەی ئاخیرین
«من المسجد الحرام الٲنفسعەرەبی
الي المسجد الٲقصي المقدّسعەرەبی»
تا ئەگرە قەتعی و نەسی کیتابە
ئینکاری کوفرە دائیم عەزابە
«منهُ للسما و منهُ الیعەرەبی
ماشاءالله من حِلی العُلیعەرەبی»
سابت بە خەبەر مەشهوورە و ئاحاد
ترتیباً ئینکار بیدعەتە و فەساد
لادە لە ڕێگەی بیدعەت و مونکەر
بێرە سەیری سەیر سەییدی سەروەر
بارەی ناسووتی لە مەیدان ئاورد
حەی کرد و نەی کرد، پەی کرد و تەی کرد
لە گەرمیی سەمووم نزیکی ئەو ڕەوت
دای لە جیبرەئیل «لو دنوتعەرەبی» کەوت
پێی ناسووتی سووت، مەلەکووتی مات
«هاتِ الكؤوسعەرەبی»ی لاهووت ئەلای هات
هەر چەند کە قەدەم قوربەتی دەنا
لەو: نەوای «ٲدنعەرەبی»، لەم: «ثمّ دنیعەرەبی
فَتَدلّیعەرەبی» تا لاچوو پێ و قەدەم
حودووس بە ئەدەب هاتە پێی قیدەم
«فكان قابَ قوسين ٲوٲدنیعەرەبی»
مابەینی ئیمکان وجووبی ئەسنا
«فٲوحی الی عبدهِ ما ٲوحیعەرەبی
و فاحَ ما فاح عليهِ فوحاعەرەبی»
فەلەک پڕ مەلەک، سیدرە غەوغا بوو
«مازاغ البَصَرعەرەبی»، «وَ مَا طغیعەرەبی» بوو
ویسعەتی مەشرەب ناموتەناهی
هیچ لە ئاگاهی نەیدەکرد لاهی
ئومووری قودسی لە دڵ دەدەن سەر
«ثم تنتقل منه للبصرعەرەبی
بل لسائر الحسّ والقِویعەرەبی
بل لِعالَم الخلق والسَّوِیعەرەبی»
بە هەر وەجهێ دڵ عیرفانی پێی بوو
بەو ڕوو بۆ بەسەر ڕوئیەتی دای ڕوو
بەسیرەت ناسی، بەسارەت بینی
دڵ بێنی درۆی نەدا لە بینی
ڕێی چەند هەزار ساڵ، تەی چەند حیجابات،
زاتی حەق، کەلام، سوئال، جەوابات
چوو، بوو، دیی، بیستی، کریا، دریاوە
هاتەوە و حەڵقە هەر دەلەریاوە
هەی تەل! هەی تێی گەی؟! پێی گەی؟! هەی نەیخۆی!
وەک ماری زامدار هەر پێچ دا لە خۆی!
فەرقیان، هەی فام ئەبنای زەمانە!
هەر لە سەرزەمین تا ئاسمانە
شۆڵەی ئەو بەدرە لەو دەورە ئەوشەو
شەونم لەو هەورە بەو تەورە ئەوشەو
دای وە دەشتی دڵ گشت ئەسفیادا
وەشت وە کشتی سیڕ گشت ئەولیادا
«ٲشرقَتِ الٲرضعەرەبی...» تەئویل دریاوە
«ماءة حبّةعەرەبی...» تەفسیر کریاوە
پەردەی زوڵمانیی نەفسانی لاچوو
تۆمی وەردی عیلم عیرفان سەر ئاو بوو
خەندەی غونچەی کەشف کەونی و ئیلاهی
سەوزەی کەرامات ناموتەناهی
هەر یەک بە تەرزێ خۆی نومایش دا
باغچەی ئەولیای پێ ئارایش دا