٦

لە کتێبی:
بیرا قەدەرێ
بەرهەمی:
محەممەد ئوزون (1953-2007)
 5 خولەک  450 بینین

جەلادەت بەگ هەردو نامەیێن کۆ ژێ رە هاتنە، ژ رەسەپسیۆنا ئۆتێلێ وەردگرە و ژ رەسەپسیۆنێ دەردکەڤە. ئەو بەر ب ئالیێ سالۆنا ئۆتێلێ دەرە. نامەیەک ژ پاریسێ هاتیە، یا دن ژ ستەمبۆلێ. ناما کۆ ژ پاریسێ هاتیە، ژ کامورانە. جەلادەت بەگ دەستنڤیسا وی یا بەدەو دناسە. لێ یا دن ژ کێیە؟

سالۆنا ئۆتێلێ تەنهایە، ب تەنێ چەند کەسێن ئەوروپایێ، ل ئالیێ دن ئێ سالۆنێ، ل قونجکا هەری داوی، رونشتنە. بەری کۆ ئەو رونە، ئەو ژ گارسۆن قاهوەیەک دخوازە و پاشی، دەرە، ل بەر پەنجەرا مەزن، ل سەر کورسیەکە فرەهـ ئا چەرمین رودنە. رەسەپسیۆن و سالۆن، هەردو ژی، د قاتا دووەمین ئا ئۆتێلێ دە نە. ژ سالۆنا ئۆتێلێ مەیدانا سالهیێ و پشتێ مەیدانێ ژی کۆلانا سالهیێ کۆ هەرتم تژی شێنییە، دخوین.

جەلادەت بەگ وەستیایە، بێخەوە. حەتا سبێ، ئەو بێ خەو مایە، ب ئالیکاریا پاکێتا جخارێ و شووشێ، وی رێزنە تێڤەل نڤسینە، رێزنە شیرەکە فرانسزی وەرگەراندنە کوردی، گۆتننە کوردی کۆ ب تیپا «ف» دەست پێ دکن، نڤسینە، رۆپەلنە تێکەل ئێن هن کتێبان تەڤ دانە، د ناڤ فکر و گومانان دە چوویە و هاتیە و ل بەر دەستێ سبێ، گاڤا رۆشەن خانم هشیار بوویە، ئەو کەتیە ناڤ نڤینان. رۆشەن خانمێ خەبەرەکە نو ژێ رە گۆتیە؛ ئەو ل هێڤیا زارۆکەکی نویە.

جەلادەت بەگ جخارا خوە دکشینە و ل دەر دنهێرە. ئەڤچەند ئینسان، ئەڤچەند شێنی!.. پشتی کێلیەکێ، ئەو ل نامەیێن ل سەر ماسێ ڤەدگەرە و پێشی ناما کاموران ڤەدکە. نامە نە درێژە. کاموران تێ دە بەحسا شەرێ نو یێ ئەوروپایێ دکە، «وەلێ دخویێ کۆ دنیا دێ دیسان، بکەڤە بەر پێلا شەرەکێ دژوار و فرەهـ...» کاموران بریار دایە کۆ ڤەگەرە رۆهلاتێ، لوبنانێ. ئەو نها شخولێن خوە ددە هەڤ و وان سەراست دکە، پاشی ئەو ئێ ڤەگەرە بێرووتێ. و پاشی ژی سلاڤ، دیسان سلاڤ...

زەرفا ناما دن کۆ ژ ستەمبۆلێ هاتیە، بۆزە. خەتێن ل سەری ژی، بەرڤاژیێ یا کاموران، ب عەرەبی نە. لێ جەلادەت بەگ خەتان ناس ناکە. ئەو ب هێدیکا نامێ ڤەدکە؛ «مۆن شێر جەجۆ...» نامە ب فرانسزی هاتیە نڤیسین. جەجۆ... کێ ئەو نڤیسیە؟ جەلادەت بەگ ل بنێ نامێ دنهێرە. جانان! جانانێ ئەو نڤیسیە. جەلادەت، ب لەز، ناما کۆ نە ئەوچەند درێژە، دخوینە؛ حالێ جانانێ باشە، نا، نە باشە، لێ نە خرابە ژی. دنیا گوهەریە، کەسێن ناس کێم بوونە، ئەو کەسێ نابینە، بەر ب دانێن ئێڤاران، جارنا، ئەو ب واپوورێ، دەرە گالاتایێ، بەری کۆ ئەو ڤێ نامێ بنڤیسە، ب چەندەکێ، ئەو چوویە رەستۆرانا بەلڤو، رەستۆرانا کۆ ئەو دچوونێ و وان لێ دانس دکرن. رەستۆران ڤالا بوویە، دنیا پر بها بوویە. رۆژنامە ب هەوادیسێن شەر تژی نە. ترکیە ژی حازریا شەر دکە. پەرا و گالاتا ژی گوهەرینە، کۆچا «ئەقەلیەتان» دەوام دکە، جهوو، ئیتالی، ئەرمەن و روومێن تاخێ، دەڤ ژێ بەرددن و دەرن ئاوروپایێ. ناڤێ جادە -ی کەبیر، یانێ رو دە پەرا، گوهەریە و بوویە ئیستیکلال جاددەسی.

جانانێ بێری ل جەلادەت، هەڤالێ خوە یێ ئەبەدی، کریە. لێ پاساپۆرتا وێ نینە کۆ ئەو بکاربە وەرە زیارەتا وی. ئەو ئێ هەول بدە دا کۆ بکاربە پاساپۆرتەکە نو دەرخە. ئەگەر ئەو ب سەر کەت، ئەو ئێ بێ لوبنانێ، زیارەتا جەلادەت، شاگرتێ ئۆڤدوس... ئو پاشێ سلاڤ و هەمبێز و رامووسان...

پشتی کۆ کەشتیا پیێر لۆتێ جانان ژ بێرووتێ وەرگرتبوو و بربوو ستەمبۆلێ، یەکەمین جار بوو کۆ من ژێ تشتەکی دبهیست. سال دەرباس بووبوون. دەوران دگوهەرین. هێلینا تەیرێ کۆر، خوەدێ چێدکر. ئەم، هەر یەک، ل دەرەکێ، ل گۆرا عەدەت و ئووسلێن دەورانان، دژیان. رێ ژ هەڤ ڤەدقەتیان و تە ددیت، دیسان، ژ نشکا ڤە، ئەو دگهیشتن هەڤ. نها ژێ کاموران ئێ بهاتا. جانان ئێ، بەلکی، بهاتا. (دەفتەرا کۆ وێ دابوو من ل کوو بوو؟ من ئەو ل کوو وندا کربوو؟) زارۆکەکە نو دێ، بەلکی، بهاتا... وێ رۆژێ، گاڤا ئەز کەتبووم ناڤ جیهان و رۆشەن ل رێ بوو کۆ بچوویا دبستانێ، سەر کارێ خوە وێ ل بەر دەڤێ دەری گۆتبوو، «جەلادەت ئالی...» من ژی لێ ڤەگەراندبوو و گۆتبوو، «سویلە کزم...» و هنگێ وێ گۆتبوو و ب لەز دەرکەتبوو و چووبوو، بێیی کۆ ل هێڤیا من بسەکنە. زارۆکەکێ نو ل رێ بوو... هەیە کۆ کورەکی پۆزبەران یان ژی کەچەکە چاڤرەش ئێ بهاتا... کی دزانیبوو؟..

پشتی کۆ جەلادەت بەگ قاهوا خوە ڤەدخوە، ئەو جخارەیەکە دن ڤێدخوە. نوچەیێن کۆ ژ جیهێن جهێ تێن، ئەینێ نە؛ شەرەکێ نو یێ خەدار ل بەر دەرییە. وەلێ دخویێ کۆ دنیا دێ دیسان تەڤ ل هەڤ بە. کورد؟ یا کورد ئێ چ ببن؟ کی دزانە؟

بەری کۆ جەلادەت بەگ رابە، ئەو ناما جانانێ دچیرینە و دخە خوەلیدانکا ل سەر ماسێ، ناما کاموران ژی دخە بەریکا خوە یا چاکێت و ئەو رادبە.