٦

لە کتێبی:
بیرا قەدەرێ
بەرهەمی:
محەممەد ئوزون (1953-2007)
 5 خولەک  471 بینین

کی چ دبێژە بلا ببێژە، وەختا ئێریشێ نە د جیهـ دە بوو. ژ بۆ ئێریشێ، مە وەختەکە شاش، گەلەکی شاش هلبژارت.

- بریارا پارتیێ ب لەز بوو، حازری نە تەمام بوون، مە ب خورتی باوەری نەدابوو عەشیران.

- ئیشێ مە کوردان هەر وەهایە؛ ئاقلێ کوردان پاشی تێ سەرێ وان. چما مە ژ ڤر هن هێزێن قەوی و چەکدار ئامادە نەکرن و پشتا خوە ب هێز و عەشیرێن هوندر گرێدا؟ مەسوولێن ڤی کاری کی نە؟

- شەڤ رادزێن، دژمن رانازێن... هەڤالێن مە یێن مەسوول ئەڤ گۆتنا کەڤن ژ بیر کرن. ما قەت وان بیر نەبر کۆ دژمن رانازێ، ئەو ئێ ژی تەسوڤدیرێن خوە بستینە؟ ل من ببۆرن، لێ پارتیێ خوە لەوتاند، مە ژێ ب خوە رە...

- مەباوەری، دیسان، ب ئەینی کەس و عەشیرێن کۆ ل شێخ سەعید ئەفەندی و سەرهلدانا وی یا ١٩٢٥ -ئان خیانەت کربوون، ئانی. ئەو تەرەس و سەگباڤ دیسان ب کارێ خوە رابوون و خیانەت کرن. لێ سووج نە یا وان بێنامووسانە، یا کەسێن کۆ ب بێنامووسان باوەر کرنە.

- ئەهلێ پارتیێ ل سەرێ چیان تێ و برچی بوون، لێ هن هەڤالێن مەسوول ب شامپانیە و کۆنیاکێ خورینیا خوە دکرن...

- ٣٠٠ لیرایێن پارتیێ وندا نە، ئەز ژ هەڤالێ مەسوول دپرسم، کا ئەڤ پەرە ل کۆ نە؟ کێ ئەڤ پەرە خوارنە؟

- تو بەحسا چ دکی، برایۆ! ما ژ شەڤێن بێروتێ رە پەرە قیم دکن؟ هەلە تو هەرە ژ گازینۆ و مەیخانێن بێروتێ بپرسە!..

- هەڤالێن کۆ د ناڤ کوردان دە نەژیانە، کوردان ناس ناکن، نکارن هەرەکا کوردی ب میەسەری ئیدارە بکن. ئەو ب ئاقلەکێ دن ل هەرەکێ دمەزینن و تشتان دسنفینن. ما کورد و فرانسز یەکن؟ ما ب خوەندنا کتابێن فرانسزی، مەرڤ کارە کوردان ئیدارە بکە؟

- ما ئیخانەتا ئاغا، بەگ و شێخێن کوردان نە مەشهوورە، ڤێ ئیخانەتێ ل هەموو دنێ ناڤ نەدایە؟

چما، ئەز دپرسم، چما مە ب تەنێ ئەو دیتن، چما چاڤێن مە یێن کۆر ڤەنەبوون؟

- مە گەرەگە، ئەم ل خوە مکور وەرن؛ گەلەک ژ هەڤالان ژ بۆ شان و شۆهرەتا خوە کەتن ناڤ ڤی ئیشی. هن ژی ژ بۆ مال و مولک، عەرد و ئاخ... لێ چ بوو ب مە بوو؛ کۆ ئاگر ب چیێ کەت، تەر و هشک تەڤ دە دشەوتن. تشتەکی ب خوەدانشان و شۆهرەتان نابە، لێ ئەم شەوتین.

- تو بەحسا چ دکی برایۆ! هێ ئێریشێ دەست پێ نەکربوو، ئەوراقێن پارتیێ و پلانێن ئێریشێ د دەستێ والیێ ترکان ئێ مێردینێ دە بوون! ژ بۆ بهوستەکە عەرد و پاریەکە مالێ دنێ ئەم هاتن فرۆتن...

- بلا خوارزێ و برازێ ل من نەگرن، لێ هن رێبەرێن پارتیێ ژی، نە ژ بۆ وەلاتەکێ ئازا، ژ بۆ میرەکیا باڤ و کالێن خوە، ب ڤی کاری رابوون. وان ب دل و جان خوە نەدان کار، ب پێوەندیێن سەفارەتان، دۆزا عەردێن خوە کرن.

- من ژ وە رە بەحسا عەشیرێن ناڤچێ نەکر؟ من ناڤێ وان یەک ب یەک ژ وە رە نەگۆت؟ من ناڤێ ترسۆک، دەخسۆد و فەسادکاران نەدان وە؟

- ئەڤ بێنامووسێ سمبێلقیت... ما من نەگۆت، بلا هایا هەڤالان ژێ هەبە، ئەو ئێ عەشیرا خوە رانەکە، مە بخاپینە؟

- یا ئەو ریهدرێژێ سەگباڤ! چاخا وی ب چاڤێن خوە یێن پاهن ل بەر خوە مەیزناند، من فاهم کر کۆ ئەو ئێ موریدێن خوە رانەکە و نەیێ ئالیێ مە.

- ترکان ئەم نەشکاندن، لێ کوردان ئەم شکاندن! گەر رۆژەکێ تاریخ ڤان رۆژان بنڤیسە، دڤێ، ب تیپێن مەزن، وەها بێتە نڤسین؛ کورمێ دارێ ژ دارێیە، کورد کەوە، نەیارێ قەومێ خوەیە.

- مە نکاریبوو چارە ل بەربەری، دژیتی، هەسوودی، چاڤنەباری و رکا عەشیرێن کوردان بگرتا و یەکتیا وان چێکرا...

- یا نەزانێ، نەزانیا سەدسالان؟ چارا نەزانیێ چیە؟

- من گۆتبوو، ئەگەر وە ب یا من بکرا وەها نەدبوو.

بەلێ، بەلێ... گۆتن ڤالایە، بێکێرە. ئەم ژ پێنج قۆلان، د شەڤەکە تاری دە، کەتبوون ناڤ تخووبێن ترکیێ،-ب هێڤیێن مەزن... من و هاجۆ ئاغا و لاوێن وی ژی درێژی خەتا جزیرا بۆتان کربوو. لێ هەیهات! پشتی رۆژەکێ، مینا هەڤالێن دن، ئەم ژی، دیسان، ڤەگەریابوون بنێ خەتێ. مە شکەستەکە نۆ خواربوو.

چما؟

چیرۆک درێژە، نە تو بپرسە، نە ژی ئەز ببێژم... بلا ئەڤ چیرۆک ژی، مینا گەلەکی تشتێن مە یێن دن، د ناڤ رۆپەلێن تاری و ژبیربوویی یێن تاریخێ دە رازێ... ئەڤ گۆتنێن کۆ تو نها ل رۆمانێ تینی و دنڤیسینی، د جڤینا مە یا داوین ئا خۆیبوونێ دە دهاتنە گۆتن. نا، نە د «جڤینا مە» دە، د جڤینا من ئا داوین دە. ژ بەر کۆ پشتی وێ جڤینێ، ئەز هەو چووم جڤینێن پارتیێ. ئێدی من سەرێ هەسپێ خوە کۆ د مەیدانا سیاسەتێ دە تاو ددا، کشاند و ژ وێ مەیدانێ ب دوور کەتم... وێ رۆژا جڤینا من ئا داوین، ل گوندەکێ لوبنانێ، من ب دەرد و کەسەرەکە بێپایان، ب دلەکی پر شکەستی، ل هەڤالێن من ئێن مان و نەمانێ نهێرین و ل گۆتنێن وان گوهداری کرن. من دەنگێ خوە نەکر، ب تەنێ ل وان گوهداری کر... من ئێ چ بگۆتا؟

ب تەنێ من ب پێنووسا دەستێ خوە، ل سەر کاخزێ بەر خوە، جار ب جار، حەتا کاخز تژی بوو، وەها نڤسی؛ ئاش چوو، کورد ل چەقچەقۆکێ دپرسن... ئاش چوو، کورد ل چەقچەقۆکێ دپرسن... چوو، کورد ل چەقچەقۆکێ دپرسن... کورد ل چەقچەقۆکێ دپرسن... ل چەقچەقۆکێ دپرسن... چەقچەقۆکێ دپرسن... دپرسن... چەقچەقۆک... چەقچەقۆکێ...

دیسان ئاش چووبوو، کورد کەتبوون پەی چەقچەقۆکێ، دیسان خەلکێ ئاش بربوو، کوردان ل چەقچەقۆکێ دپرسین...