٣

لە کتێبی:
بیرا قەدەرێ
بەرهەمی:
محەممەد ئوزون (1953-2007)
 4 خولەک  468 بینین

- بەری چووینا من، ناڤێ من ل دەوەرێن کۆ ئەز ئێ بچوومایێ، بەلاڤ دبوو، جەلادەت بەگ دبێژە. خەلکێ بەلاڤ دکر و دگۆت، «میر جەلادەت هاتیە وەلات خەلاس بکە...» لۆما ژی ئەز دچووم کۆ دەرێ، ل ور زابت، ئەسکەریە و مخابەرات ل پەی من بوون.

جەلادەت بەگ، ل شامێ، ل مالا سامیە خانم و کەچا وێ رۆشەنێیە. وان جەلادەت بەگ ئەزماندنە شیڤا ئێڤارێ. جەلادەت بەگ ژی تەڤی چەند دۆستێن خوە، هاجۆ ئاغا، بۆزان شاهین بەگ و چەند کوردێن دن ئێن سووریێ هاتیە مالێ. ئەو ل ئۆدا رۆنشتنێ یا مالێ ل سەر دۆشەکان رۆنشتنە. سامیە خانم، رۆشەن و دو هەڤالێن رۆشەنێ ب حازریا خوارنێ مژوولن. رۆشەن و دیا وێ د ناڤبەرا ئۆدەیان و متبەخێ دە دەرن و تێن. جارنا ژی رۆشەن تێ و ل بەر دەریێ ئۆدێ، ل سەر کورسێ رۆدنە و گوهێ خوە ددە سۆحبەتا ئۆدێ.

- ئەم ب هەڤیێن مەزن چووبوون وان ئالیان، عیراق و ئیرانێ، جەلادەت بەگ ژ هەڤالێن خوە رە دبێژە. لێ کوردان ب خوە، ب گۆتن و نەزانیا خوە، رێ ل مە گرتن. کورد هینی خەباتێن نەهینی و رێکخستنی نەبوونە، هێ ژی ب ئاوایێ عەشیری ل مەسەلان دنهێرن، ژ مێڤانپەروەری، دلسۆزی و فەداکاریێ رە بێپایانن. لێ هەچی خەباتا مۆدەرنە، ئەو ژێ ب دوورن. ئەو هێ نزانن تەشکیلات چیە! من ب هەزار زەحمەتی خوە ژ دەستێ رەژیما ئیرانێ خەلاس کر.

- میرێ من، تو هێ کوردان ناس ناکی، هاجۆ ئاغا ب کەن دبێژە، تە هێ تشتەکێ وان نەدیتیە!..

- مە دل هەیە کۆ ئەم سفرێ ل ڤر، ل عەردێ، راخینن، رۆشەن دکەڤە هوندر و دبێژە. گەلۆ ب دلێ وەیە؟ یان نا، ئەم دڤێ دەرباسی ئالیێ متبەخێ بن.

- حەیران ئەڤ دەر چێترە، هاجۆ ئاغا دبێژە، مە مەبن و مەخن متباخا تەنگ و مە ل دۆرا کورسیان رێز مەکن. ئەم ئێ ل ڤر، ل عەردێ، ل گۆرا عەدەتێن خوە بخون.

- ژخوە مە ژی، ژ بۆ ئاپۆ جەلادەت و وە، شیڤێن باڤ و کالان چێکرنە. رۆشەن دبێژە و دبەزە ئالیێ دن ئێ مالێ.

ژن، ب هەڤ رە، د کێلیەکێ دە، سفرێ حازر دکن، خوارنان، یەک ب یەک تینن سەر سفرێ، فراقان ل بەر مێڤانان داتینن. جەلادەت بەگ و هەڤالێن وی ل سەر سفرێ رۆدنن. هەر تەخلیت خوارن ل سەر سفرێ هەیە. ژ سفرێ بیهنەکە گەرم ئا شیڤێن تێکەل دفوورە.

- ئەڤ، کوتلکێن مەلاکێ نە، رۆشەن، ل پێ سەکنی، دبێژە. ل گۆرا گۆتنان، میر بەدرخان ژێ گەلەکێ حەز دکر و حەتا ل گریتێ ژی ئەڤ کوتلک ددان چێکرن. ئەڤ ژی ساوارا کەرەنگێیە کۆ کالکێ من بەدری پاشا ژێ گەلەکی حەز دکر. ئەڤ ژی کپەیە کۆ دیا من دبێژە، مامێ مە ئەمین ئالی بەگێ رەحمەتی ژێ گەلەکی حەز دکر. ئەڤ ژێ هەلسە و مەتفینی نە کۆ ئاپۆ جەلادەت ژ وان گەلەکی حەز دکە... و خەلاس! سفرا مە یا فەقیر ب تەنێ هەوقاسە!..

- مالا وە ئاڤا بە، بۆزان بەگ دبێژە، ما ژ ڤان شیڤان خوەشتر چ هەیە؟ وە ئەم خەنی کرن. هوون ژی وەرن، ئەم ب هەڤ رە بخون؟

- نا، سپاس، هوون بخون، پشتی خزمەتا وە، ئەم ئێ ل ئالیێ دن بخون.

- رۆشەن تو وەرە، رۆنە، جەلادەت بەگ دبێژە. تە بەحسا باڤ و باپیرێ من کر. تو وەرە رۆنە، ئەز ژێ هنەکی بەحسا وان بکم.

وێ ئێڤارێ، بەلێ وێ ئێڤارێ گەرماهی و دلسۆزیا رۆشەنێ بالا من کشاند. ئامۆژنا ستی کۆ ب خوارنێن خوە یێن جزیرا بۆتان مەشهوور بوو، هەرتم دگۆت، «ماستێ پایزان دەینن بەر عەزیزان، ماستێ بهاران بدن نەیاران. شیڤ و خوارنێن جزیرا بۆتان دەینن بەر میر و عەزیزان...» وێ ئێڤارێ ژی رۆشەن و دیا وێ شیڤێن جزیرا بۆتان دانیبوون بەر مە...

ژ بەر عەزیزیا خوە، گەرماهی و دلسۆزیا خوە... ئەز ژ ئیران و عیراقێ نۆ ڤەگەریابووم و هاتبووم لوبنان و سووریێ. من رۆژێن پر دژوار ل پەی خوە هشتبوون. ب راستی ژی ئەز هەوجەدارێ گەرماهی و دلسۆزیێ بووم...

- رۆشەن، تە، دیا تە، هەڤالێن تە، وە ئەم ئیشەڤ ئیهیا کرن. تە ئەز برم رۆژێن من ئێن زارۆکتیێ...

تە دزانیبوو کۆ ئەز ل قۆناغا کالکێ تە بەدری پاشا هاتمە دنێ؟ تە دزانیبوو کۆ ئەز د هەمبێزا داپیرا مە رۆشەن خانمێ دە، جارا یەکەمین، قیریامە و وێ ئەز ل پێچەکان گەراندمە؟ تە دزانیبوو کۆ باڤێ تە ژی، ل شامێ، ل بەر دەستێ داپیرا مە رۆشەن خانمێ مەزن بووبوو؟ تو ل ڤی ئیشێ فەلەکێ بنهێرە!... مینا کۆ ئەو ژی، میر بەدرخان، رۆشەن خانم، بەدری پاشا، باڤێ من، باڤێ تە ژی، ڤێ ئێڤارێ، ل نک مە نە. مینا کۆ ئەڤ ژی، نها، ب مە رە، ژ ڤان شیڤێن مە یێن باڤ و کالان دخون. تو بژی، رۆشەن!..