٦

لە کتێبی:
بیرا قەدەرێ
بەرهەمی:
محەممەد ئوزون (1953-2007)
 6 خولەک  583 بینین

جەلادەت ل چاڤێن جانانێ دنهێرە. خوەدایۆ... دو لب لوولوو، دو ستێرک، دو کاهنی، دو لەهی، دژلە و فرات... جانان ب کەن رۆیێ خوە ژی باددە. جەلادەت روویێ وێ بەر ب خوە دکە و دیسان ل چاڤان دنهێرە، ب چاڤان دپەیڤە، ب چاڤێن وێ رە دپەیڤە. د چاڤێن وێ دە ژیانەکە جوان، سترانەکە بەدەو، ئەڤینەکە یەکتا، حسەکە گەرم دخویە. چاڤێن وێ ژیانە. ژیان ل سەر چاڤێن وێ دکەنە.

جانان، هنەکێ ب شەرمۆکی، دکەنە، دەڤێ خوە ڤەدکە کۆ تشتەکێ ببێژە. لێ جەلادەت ب دەستێ خوە دەڤێ وێ دگرە، ب چاڤان ژی رە دبێژە کۆ ئیرۆ ب تەنێ چاڤ وێ بپەیڤن. ب تەنێ چاڤ و بەدەن. نە تشتەکی دن... جەلادەت هەردو چاڤێن وێ رادمووسە و ب دەستێ خوە یێ راستێ قرک، سینگ و بەر و بەدەنا وێ مست ددە. بەدەن مینا هەورەشیمێ تەنک و نەرمە. دەست هێدی هێدی ل سەر بەدەنا وێ دگەرە.

بەدەن وەستیایی یە، بەدەن وەستیایی نە. د ناڤ جیهان دە، ل سەر چارشەفێن پەرەگەندە، بەدەنێن تازی و خویداندایی ل کێلەکا هەڤ درێژ بوونە و ب بیهنا هەڤ بیهنا خوە ڤەددن. جەلادەت و جانان ل ئالیێ باب -ی ئالیێ، نێزیکێ جاگالۆ-لویێ، ناڤەندا رۆژنامە، کۆڤار و وەشانێن هەموو دەولەتا ئۆسمانی، ل ئۆدەیەکە فرەهـ ئا پانسیۆنەکێ نە. پانسیۆن، یا باڤێ هەڤالەکێ جەلادەتە. هەڤالێ جەلادەت ب خوە ژی، د رۆژێن تاتیلان و داویا هەفتان، ژ پێنجشەمیێ حەتا شەمیێ، ل پانسیۆنێ دخەبتە. جەلادەت و هەڤالێ خوە ل هەڤ هاتنە، گاڤا هەڤالێ وی دخەبتە، ئەو و جانان تێن پانسیۆنێ، کلیتا ئۆدا کۆ ژ بۆ وان هاتیە ڤەقەتاندن، وەردگرن و دەرن ئۆدێ. ژ وان کورتە دەمێن پر پێوست پێ ڤە، ئەو ژ ئۆدێ دەرناکەڤن.

مینا ئیرۆ...

پانسیۆن سێ قاتە. د هەر قاتێ دە سێ ئۆدە هەنە. جەلادەت و جانانێ ئۆدەیەک ل قاتا هەری ژێرین، لێ ل ئالیێ پاش، هلبژارتنە. ژ بەر کۆ ئۆدا وان ل کێلەکا بەخچێ ئالیێ داوینە. ب هێسانی و بێ یی کۆ ئەو کەسەکێ ببینن یان ژی کەسەکێ وان ببینە، ئەو دکارن دەرکەڤن بەخچێ بچۆک.

ئۆدا وان ئیرۆ ژی، مینا هەر جار، تەڤلهەڤە؛ ئۆدە، ئۆدەیا ئەڤینێ و حەزکرنێیە، هەر کورسیەک ل دەرەکێ، ل سەر کورسیان جل و بەرگێن جەلادەت و جانانێ، باهلیف و لەهیف ل عەردێ، ل سەر ماسێ ژی خوارن و ڤەخوارن و شووشەیێن مەی و ئاراقێ. ئەو ژی ل سەر تەختێ رازانێ، د ناڤ جیهان دە، پەرەگەندە، درێژ بوونە. دەستێ جەلادەت سینگ، پێسیر و بەرێ جانانێ، ب نەرماهی، مست ددە. چاڤێن جانانێ ڤەکری ل جەلادەت دنهێرن، لێ هەشێ وێ ل دەرەکێ دنە. ب حەز و جۆشا حەزکرنێ، ئەو کەتیە ناڤ خەون و خەیالێن شێرین. بیهنەک مینا بیهنا بارانا بهارێ، مینا بیهنا سێڤ، خۆخ و بیۆکێن تەزە ژ بەدەنا جانانێ دفوورە. بیهنەکە مینا پوونگێ هنەکێ ترشۆکێ، لێ خوەش و نە گران. بیهنەک کۆ جەلادەت ژی حەز دکە. یانێ بیهنا پشتی زەلزەلا حەزکرنێ. تلیێن قالنگ ئێن جەلادەت ل سەر مەمک، سەرمەمک و ناڤمەمکێن جانانێ، ب ئوسول، دەرن و تێن. ب تەڤگەرا تلیان، سەرمەمک ژی هێدی هێدی رادکێشن. جانان ب ئاخینەکە تەنک چاڤێن خوە دگرە و خوە هنەکێ ژ جەلادەت ب دوور دخینە. جەلادەت ل هەموو بەدەنێ، بەدەنا جوان و لهەڤهاتی، ل سینگ و بەر، مەمک، ناڤتەنگ، زک، بەرزک، موویێن پر هوور و کێم ئێن بەرزکی، هێت و چیپان دنهێرە. تو کێمانیێن بەدەنێ نینن، هەر ئالی ل یێن دن هاتیە. هەر ئالی ب سەرێ خوە بهوشتەکێیە.

جەلادەت نێزیکێ جانانێ دبە و ستوو و قرکا وێ ماچ دکە. جانان ژی دەستێ خوە داڤێژە سەر سەرێ وی و پۆرێ وی مست ددە. راوەست ناڤێ. بیهنا بەدەنان هەڤوودو دکشینن. بێ یی کۆ جەلادەت لێڤێن خوە یێن شل و گەرم بگرە یان ژی ژ قرکێ ڤەکشینە، ئەو هێدی هێدی بەر ب ژێر، بنچەنگی دبە. بنچەنگ شلە، ژی بیهنا خویدانێ تێ. جەلادەت کێلییەکێ بنچەنگ بیهن دکە و رادمووسە. ب دۆ رە، لێڤ ڤەدگەرن سەر ناڤمەمک و مەمکان. جەلادەت ب هەردو دەستێن خوە مەمکان نێزیکی هەڤ دکە و لێڤێن خوە ل سەر هەردو سەرمەمکێن قاهوەیی و مەزن ب هەڤ رە دگەرینە. سینگ و بەدەنا جانانێ، تەڤێ ئاخینەکە نەرم، ب خورتی، رادبە. هێت و شەق ڤەدبن. جانان ب هەردو دەستان سەرێ جەلادەت بەر ب ژێر دکە. لێڤ هێدی هێدی بەر ژ ژێر دبن...

من ناڤێ کۆ ئەز ل سەر ئەڤین و ئەڤینداریێ، حەز و حەزکرنێ بپەیڤم. مینا هەر تشتێ نازک و نارین، ئەڤ ژی دکارن ل بەر تاڤا گۆتنێن زێدە بچلمسن. مەرڤ دڤێ ژی هایدار بە... جانانێ دەریێن دل و جانێ خوە، روهـ و بەدەنا خوە ژ بۆ من ڤەکربوون. هشا من ژ سەرێ من چووبوو. ئەڤینێ ل من و مێژیێ من گوهداری نەدکر. دلێ من بووبوو هەسپەکێ رەوان و د دەشتا ئەڤینێ دە سەری گرتبوو و دچوو. ئەز بووبووم ئەڤیندارێ کەچکەکە... بەلێ، کەچکەکە چاوان؟ ئو کی؟ ئەگەر ئەز ببێژم کۆ ئەو کەچکەکە ترک بوو، نا نە وەلێ بوو، کورد بوو، نا. نە ترک بوو، ئەڤ ژی نا. باڤێ وێ عەلی سود مسلمانەکێ ئارناودێن کۆسۆڤایێ بوو. دیا وێ بۆشناکەکە بۆسنا هەرسەکی بوو کۆ ل ستەمبۆلێ هاتبوو دنێ. باڤێ جانانێ ل شەرەمینیا ستەمبۆلێ مەمورەکێ مەزن بوو. ئەو مەرڤەکێ ئەهلیکێف، مەدەنی، ژ سیاسەتێ دوور، مەرڤێ هەر دەم و هەیامێ بوو. دیا وێ ژی ژنەکەک د حالێ خوە دە، هەبوون و نەبوونا وێ نەدیار، بێدەنگ بوو. جانانێ ل مۆدایێ، ل سولتانیەکە فرانسزێ دخوەند. خوەندەگەهـ لەیلی بوو، جانان دکاربوو ب شەڤ ژی ل ور بما. لێ ل دەوسا خوەندەگەهێ، گەلەک شەڤان ئەو ل وێ ئۆدا مە یا فرەهـ، ب سترانێن فرانسزی، سەرێ وێ، ل سەر سینگا من، رادزا.

ئەز، نەڤیێ میر بەدرخان، لاوێ وەلاتێ کوردستانێ، بووبووم ئەڤیندارێ جانانێ، کەچکەک ژ وار و دیارێن غەریب، ژ ئالیێ دن ئێ تخووبا ئۆسمانی، ئەوروپایێ. ئەز پێ رە دگهیشتم کاتا هەری بلند ئا مەسعودی، سەرفرازی، کێفخوەشی و حەزکرنێ. بەدەنا من پێ رە دگهیشت کاتا هەری کوور ئا جۆش و هەیەجانێ. لێ هایا من هێ ژ بایێ فەلەکێ و لیستکێن دەور و دەما کامباخ نین بوو...

لێ، هەچی ئۆدە و بەخچە بوو، تە دیسان تشتەکێ ژ بیر کر؛ بیرا ل بەخچێ. ئەو بیر موهیم بوو. گاڤا بیهنا بەدەن و خویدانێ ب سەر مە و ئۆدێ دە دکەت، ئەز دەردکەتم بەخچێ، من ژ بیرێ چەند سەتل ئاڤ دکشاند و مە بەدەنێن خوە پێ هەمامشک دکر. بیرێ و چێ یی یێن بیرێ ژ بیر مەکە...

هەردو بەدەن دبن بەدەنەک، ئەو د ناڤ بێدەنگیەکە گەرم دە، دیسان، دکەڤن ناڤ هەڤوودو. جەلادەت، ژ ژۆر ڤە، ب چاڤان، پێ رە دپەیڤە؛ تان د ئامورە، دە لا فاتالیتێ... تۆوژۆور، تۆوژۆور... جانان، ژ بنێ ڤە، ب رەهـ و دەمارێن راکشیایی یێن گەوریێ، سەرێ خوە هنەکێ رادکە و ب چاڤان بەرسیڤ ددیێ؛ وی، وی... بەلێ، بەلێ...