meḧmeł û biraymî deştyan 3
«biraym dełê:
meḧmełî xał le řuwe!
bes beser emin biřo řû beřuwe
ewe swar wederkewtin le zînwan, mîr deruwe, naybî leduwe
awiř wede, gałte xencere bo serî min û tuwe
pyawî meydanêm dewê, neymênê naz û ercuwe
nemgut meçowe eşkewtî bêşwey. detgut miłkî babme becêm hêştuwe.
eme dû şwanewêłey feqîr, êsta degeł mîrî debîn řûbeřuwe
tikay hîç kesîş nagîrê, her hawarî serî min û tuwe».
meḧmeł dełê:
«ewe hemû taneye, bote nasor, le cergî min qaym buwe».
eger meḧmeł way gutîye
řiqî hełsita le biraymîye
dełê: «xetay wîye ew kemîye
bexułay çî dîm qibûl nîye
bizanim ew mîre kwênderîye
hîçî xatûn perîxan nîye
deykujim beyekcarekîye
boxom debme mîrî şarîye».
tîrêkî debirde ber małî kewanêkî hîndîye
berew řûy swarî çelyanî hełdaştîye
eger day le swarî pêşû, bistêk le swarekey dwayey tê peřîye
meḧmeł dełê:
«biraym serhełdênim le xułay dekem şerme
hêşta milî meḧmełî le de’waye nebuwe germe
be dû tîran çwar swarî de çelyanim kirdûn êxterme».
biraym dełê:
«kak meḧmełî xał le řuwe!
etû bese beser emin biřo řûbeřuwe
«eger etû kuştûtin çware emnîş tewawu kirdûn duwe».
meḧmełî dełê:
«biraym! řebî bemałe zorab xanî werken newte
xut xutêk le diłî meḧmełî deştan dekewte
ewřo le swarî çelyanim tewawkirdin şeş û ḧewte».
biraym dełê:
«kake meḧmeł! etû le xot geřê
mîr hatote ser eme bo mał û meřê
emin yekêkim mawe, le tû řas kemewe ewê geřê».
herçî biraym bû, şeşî kuşt û meḧmeł ḧewtî kuşt bû. mîr gutî: «de’wam degeł nekirdûn, sêzde swaryan lemin kuşt. meḧmeł serkêwîye safîye; bendêkî bang dekem bête xwarê, sed swarî denêrme řêye bîkujin. herçî kuřî kujra, herçî babî kujra, herçî biray kujra, ewane bênewe xełat û beratyan lê zyad dekem».
mîr dełê:
«ay meḧmeł, kak meḧmeł gyane!
ewe nabête şeřî mêrdane
etû lewê serê fiřê de tîrukewane
des de xencerêkî debane
were xwarê şeřê bike degeł ewhane
kak meḧmeł emin ew huneryane ḧisêb nakem be hunerê
etû tîrukewanî xot fiřê bide lewênderê
were gałtey le pêş mîrî bike be xencerê»
eger meḧmeł ew qisey debîst tewawe
tîrukewanî xoy fiřê dawe
bo nêw leşkirî hat behełdawe
kak biraym ser hełdênî
firmêskan beser řidênî weş hełdewerênî
hertik destan de sitoy meḧmełî werdênî
dełê: «kake! bequrbanit bim, meço xot dedořênî».
meḧmeł dełê:
«le biraymî min, şêt û çi nezane!
mîr bangî yeştote pyawan, nek jinane».
lewêy fiřê da tîrukewane,
hełdeweşa xwarê bo nêw swarî çelyan be xencerêkî debane.
kak meḧmeł geyîye pêdeştê
sed swarî çelyan becarêkyan řademaştê
hemû şîrî debanyan pê, mîsryan de piştê.
xułaye etû çend keremdar û nadrî
le piştî ew swaranem sed şîrî de misrî
bazîbendêk û ḧemayełêkî deber dabû ew şîrane şitaq meḧmełî deştyanyan nebřî
ew kê bo? le meḧmełî biçûke,
be destêkî xencerî debane, be î dîkey kêrdûke
de nêw swarî çelyan geřa wêney teyr û başûke
kê bû? le meḧmełî ferxe
de baẍełêkîda heye karî sawa de î dîkeyda heye berxe
de nêw swarî çelyan geřa be gêre û çerxe
mîrzorabxan deng hełdênî:
«kesêk cwabêm bo wekone naybî kon řabgeyenî
xuła bika swarî de çelyan yek lê nemênî
deşqemî ew awrey le cergî mîrî wekujênî».
kê bû le swarî şê keḧlane
deřoyî beserřew û lîngidane
degeyîye kone naybî be’îklam kêşane
leboy degêřêtewe hemû qisane
eger kone nayb ew qisey bîst tewawe
yekcarî řiq hełsitawe
hîçî nededî beçawe
dengî î qoşenê dawe
dwazde pałewanî hênawe
le řoynêy kirduwe heştawe
deygut: «zor kemim hênawe».
heta geyîye le mîrî kirdewe seławe
mîr ’eleykî we wî nedawe.
dełê: «mîr! bequrbanit bim, çi buwe, çit lê qewmawe?»
mîr dełê:
«nayb! boç wa şêt û çi nebînî?
ew taqe ferdey le meydanê debînî
ewhe bê babî kirdûn çil lankî kewan zêřînî».
kê bû le naybî caran
way dexuřye merdiçak û kemandaran
le meḧmełî deştyanyan kird betîrbaran
biraym dê doław dołe
weser xoy deka quř û xołe
dełê: «birałeřo! bizirim kirdûy tołe»
kak meḧmeł ser hełdênî
dełê: «biraym! xuła bika hîç ’emirit bo min nemênî
ḧezê bikey yek û çwar tołey min destênî».
biraym dełê:
«meḧmeł! besim leser bike qîje qîjê
awřim de bendenê berbû, le derûnêm depirjê.
qet buwe de řojî wek ewřoda bira leser biray xoy nekujrê».
kê bû? le biraymî carane
bedestêkî tîre be î dîkey kewane
be dû tîran deykuştin çwar kemandarî de mîrane
biraym geřawe dełê:
«meḧmeł! bewey kem beḧewawe
eger emin û toy beřojêy hênawe
eger qibûł bikey yek û çwar tołey meḧmełî deştyan estêndirawe».
meḧmeł dełê:
«biraym! bom biłê bedaykî xom, daykî pîre
lêm ḧełał bika çořêk şîre
emegî wîm zor bebîre
dayk û kuřî bê texsîre
zigî sûta ew feqîre
leknim cêy min zemherîre».
hate asmanê hewrêkî tarî
řêjnêkî baranê lewî debarî
meḧmeł ’emrî da beḧazryan; seławat le pêẍemberî muxtarî
mîr bang dêłê:
biraymey serseme
eger etû le xot bigrî bêyewe kin eme,
emin yek û çwar tołey meḧmełey betû dedeme
dełê: mîr, wa nebuwe qet wa nabê
etû tazeke le min kuştuwe meḧmełî zerd û zoł û çelebî
qet dewê germebrînêda mesłe’etî min û tû nabî
mîr dełê:
biraym le xot bigre were êre
ḧeyfe ewlad îngo le dinyaye bibê wecax kwêre
biraym be mîrî gut: «eger tû bêy, îltîfatim degeł dekey, emin gořî meḧmełî degêm. dwazde pyawçakan degeł ḧesen begî kuřit binêre ber eşkewtê, emnîş dême xwarê, dême xizmet etû».
eger mîr way dezanî ew qisane
dwazde kes le saḧb mensebane
degeł ḧesen begî cwane
sertapay kirdin řewane
bo kin biraymî deştyane
eger ew geyne ber eşkewtê, biraym biłindibû lewane
fiřêy dan tîrukewane
’erzî kird: ḧesen beg, gyane
elḧemdulîlla şukirane
meḧmełî deştyan şeytane
ew fewt bû lew mekane
etû teşrîfit hate êrane
biçne eşkewtê ewane
ew keyxuda û maqûłane
dême kin ḧesen begî bedestane
degełî deçim bo şarî çelyane
eşkewtî bêşwey dekem wêrane
çunke î meḧmełî deştyane
elḧemlay kujra lêrane
çûne jûr ew keyxudayane
be biraymyan kird mitmane
biraym hatexwar be’îklam kêşane
destî birdibû bo êxane
lêy da bexencerî debane
zîřey lê hat bestezmane
lêk řahî bû êsk û xwane
derkî eşkewtêy girt lewane
kuştinî dwazde keyxuday mîrane
leşkirêkî ’ezîmî beserda çiřjawe
beşîrêkî deban destî xencerî biraymî peřawe
ewîş parçe parçe kirawe
mîr hatbû lewlawe:
degeł kirmancim lê qewmawe
taqe kuřêkim bû nemawe
řîşey cigerm sûtawe
deng hełdênî mîr zorabxane:
hey bende musłimane
şeřê meken degeł kirmancî nadane
gelêkî weku mîrzorabxanî leber cûtêk şwanewêłan çûn her wek jinane
ewî ba’îzî kuřî min bû xatûn perîxane.
gutî: «biçin, bom bênne êrane
bîdene ber xencerane
beşî mine ew zig sûtane».
xatûn perîxanyan hênawe
cellabî bo ta’în kirawe
seyd û mela hatin lewlawe
şał û qur’anyan hênawe
le dewrey xatûn perîxanê řonrawe
mîr pekî kewt û geřawe
seyd û melay de dinyaye
hełyan girt şał û kelamułłaye
dayan na leser řêgaye
mîr dełê:
«çi bikem; çarem naye
naykujim, boç deken tikaye?»
gutyan: ew kare wa pêk naye
eger girtûte xatrî kelamułłaye
weha şîrne becê nemênê le seḧraye
to mîrêkî be’îmanî
bedłî xot nîye ẍeyanî
ewî jinin pak mîslî şeytanî
bîbe mitbeqê fiřê de, biła wek seg bixiwa nanî».
eger qiseyan kird tewawe
mîr le bo małê geřawe
bang leser bangî lê dawe:
«çi bikem şarim bê kuř mawe»
eweşman kirduwe tewawe
beḧsî xatûn perîxanê mawe.
xatûn perîxanyan le mitbeqê dana. heşt mang bû ředû kewtibû; hênayan le metbeqêyan fiřê da. ewdemî padşay şarî bû, ewcar le mitbeqê wek kiçetîwan kewt, heta mangêkî. zigî piřbû; hate ser no mang û no řojî xoy. xatûn perîxan za; dû kuřî bezgêkî bû. heta penca şewî şardyanewe, neyanhêşt mîr bizanê. le paşê mîr xeberyan daye; mîr zor keyfî pê xoş bû, hênay gwêzebaney bo wan kird. hênayan nêwyan lê nan. tegbîryan lê kird: «nêwyan binên çî?» kes neydewêra bemîrî biłê nêwî babî xoyan lê binê. mîr boxoy hełî daye gutî: «çi qeydîye, nêwî bab û mamî xoyan bê?» hemû kes qołî kêşa. î gewreyan nêwna biraym, î çikołey nêwyan meḧmeł. mubarekîyan kird. lêyan geřan heta pênc sał tewaw bû. serî şeşey deber xwêndinyan nan; heta şeş sałanyan xwênd. řojêkî cum’e bû, feqê merexes kirabûn. kuřî bêwejnêkyan girt, zoryan lê da; kuřeke le çengyan hełat. gutî: «ḧîzbab, hemû kes detwanê lemin da; engo biçin tołey bab û mamu bistênnewe». gutî: «were, were, kewayekit demê, ew qisem bo bike». gutî «eh! nayem, dîsan lêm dey?» gutî: «biçîne kin daykêman, bizanîn eme kuřî kêyn?» hatne kin daykyan; le mitbeqê bû le daykyan pirsî: «daye! eme kuřî kêyn? babî me kê buwe?» gutî: «řołe! babî engo mîr zorabxane». gutî: «daye etû kiçî kêy?» gutî: «řołe! emnîş kiçî mîr zorabxanim». gutî: «daye eme le kê bûyn?» gutî: «řołe! engo le min bûn» gutî: daye! çilon debê mîr zorabxan kiçî xoy gabê?» gutî: «řołe! lew qisane geřê» meḧmeł destî da xencerê, gutî: «wêsta řastê nełêy detkujim».gutî: «řołe! bab û mamî engo mîr zorabxan kuştinî». gutyan: «daye! ca wa asûde bûyn». destyan da xencerê, çûne dîwanî mîrî. meḧmeł lîngî da mîr zorabxanî, ewî kuşt. biraym lîngî da naybî ewîş ewî kuşt. çûnewe kin daykyan, hênayane derê le mitbeqê.
kirdyanewe mîrî şarî
xelas bû beyekcarî
beyekcarî û benadrî
ya xuła «řeḧman bekir» nemrî
le bendan dełêy şatre
le kitêbî melay saztire