le mentîqey Dda
Li pirtûka:
Xulaseyekî Tarîxî Kurd û Kurdistan (Cildî 1)
Berhema:
Mihemed Emîn Zekî (1880-1948)
4 Xulek
753 Dîtin
ḧidûdî em mentîqeye ḧidûdî qedîmî ’usmanî – řûs û ’usmanî – êran û saḧlî şîmalîy gomî wan û xetî bitlîs – mûş – erzincan û çemî çûrûxe; ye’nî wiłatî bayezîd, şîmalî mûş, wiłatî erziřom û beşêkî erzincane.
| nawî ’eşîret | ’ededî małî | şikłî îctima’î | mewqi’ û eḧwałî |
| pincînan | ? | geřoke | le nizîk mûşin, be’zê dêhatyan heye. |
| sîlukan | ? | le dewrî mûşin. | |
| şikirilî | ? | le dewrî mûşin. | |
| ezlî | ? | le dewrî mûşin. | |
| lulanlî | 480 | şî’eye. le şîmalî ẍerbî mûşe. | |
| ḧesenanlî | 4200 | sakîne | ’eşîretêkî gewreye. 110 gundyan heye. le mentîqey xins û melazgerd û wartuda. berîzanlî şu’beyekî ḧesenanlîye û 900 małêke. |
| ’îsewî | ? | nizîk gomî wane, belkî şu’beyekî ḧesenanlîye. | |
| cubranlî | 2000 | komełêkî ’eşa’îre û heşt fîrqeye: muxelî, ’ereb aẍa, torînî, ’elîkî, azwînî, şêxekan, mameẍan, şaderlî. le beynî bitlîs û mûşdaye. | |
| belîkan | 6000 | sakîne | kurdin û be zaza qise eken. şî’en. sê mang le xanuwan û no mang le xêwetdan. gwaya le teřef esed paşa nawêkewe nêrrawne teřefî bîk golî nizîk mûş. ehalîy esłîyeyan kirduwe be tab’î xoyan û be seryana załn. em belîkanlîye le cubranlî cwêye û serbexoye. lîbasêkî mexsûsyan heye. |
| sipîkanlî | 3000 | le teřef gomî wandaye. | |
| mamekanlî | ? | řenge netewey mame gunyanî qedîmî ermenî bin. le şîmalî melazgerde. | |
| zîrîkanlî | 6000 | sakîne | zor le cubranlî eka. le şîmalî xinse |
| řeşwan | 70 | geřoke | le cinûbî erziřome. |
| bazîklî | 70 | geřoke | le şîmalî melazgerde. |
| gerdî | ? | řenge qołêkî gerdî hewlêr bê. | |
| bîzyanlî | 700 | sakîne | le ẍerbî erřizome. |
| şêx bizeynî | 450 | sakîne | le nizîk erziřom û dû sê dêyan heye. eẍłebî îḧtimal firqeyekî ’eşîretî şêx bizeynî kerkûke. firqeyekîşî le nizîk turtûyne û emeş le şêx bizeynî kerkûke. |
| zîlanlî | ? | le elişgerde. | |
| badelî | ? | le elişgerde û şî’eye. | |
| şaderlî | ? | nîwe geřoke | le elişgerde û şî’eye. |
| başmanlî | ? | le beynî melazgerd û elişgerdaye. | |
| ḧemîdîkan | ? | le beynî melazgerd û elişgerdaye. | |
| manuranlî | ? | le beynî melazgerd û elişgerdaye. | |
| ḧeyderanlî | 20000 | geřoke | ’eşîretêkî here gewrey kurde. le beynî mûş û wirmêda le hemû cêgeyekda hen. |
| ademanlî | 180 | nîwe geřoke | le dewrî bayezîde û zar’in û qałî dirust eken. |
| yezîdî | ? | sakîne | le şîmalî wane. mîqdarî małî û nawî nezanrawe û małyat bexêw eka. |
le mentîqey «qars»da ke le dway şeřî gewre kewte des turkya, be’zê ’eşa’îrî kurd heye, nefsî şarî «qars»yiş beşêkî kurde.