le mentîqey Dda

From the Book:
Xulaseyekî Tarîxî Kurd û Kurdistan (Cildî 1)
By:
Muhammad Amin Zaki (1880-1948)
 4 minutes  760 views

ḧidûdî em mentîqeye ḧidûdî qedîmî ’usmanî – řûs û ’usmanî – êran û saḧlî şîmalîy gomî wan û xetî bitlîs – mûş – erzincan û çemî çûrûxe; ye’nî wiłatî bayezîd, şîmalî mûş, wiłatî erziřom û beşêkî erzincane.

nawî ’eşîret’ededî małîşikłî îctima’îmewqi’ û eḧwałî
pincînan?geřokele nizîk mûşin, be’zê dêhatyan heye.
sîlukan? le dewrî mûşin.
şikirilî? le dewrî mûşin.
ezlî? le dewrî mûşin.
lulanlî480 şî’eye. le şîmalî ẍerbî mûşe.
ḧesenanlî4200sakîne’eşîretêkî gewreye. 110 gundyan heye. le mentîqey xins û melazgerd û wartuda. berîzanlî şu’beyekî ḧesenanlîye û 900 małêke.
’îsewî? nizîk gomî wane, belkî şu’beyekî ḧesenanlîye.
cubranlî2000 komełêkî ’eşa’îre û heşt fîrqeye: muxelî, ’ereb aẍa, torînî, ’elîkî, azwînî, şêxekan, mameẍan, şaderlî. le beynî bitlîs û mûşdaye.
belîkan6000sakînekurdin û be zaza qise eken. şî’en. sê mang le xanuwan û no mang le xêwetdan. gwaya le teřef esed paşa nawêkewe nêrrawne teřefî bîk golî nizîk mûş. ehalîy esłîyeyan kirduwe be tab’î xoyan û be seryana załn. em belîkanlîye le cubranlî cwêye û serbexoye. lîbasêkî mexsûsyan heye.
sipîkanlî3000 le teřef gomî wandaye.
mamekanlî? řenge netewey mame gunyanî qedîmî ermenî bin. le şîmalî melazgerde.
zîrîkanlî6000sakînezor le cubranlî eka. le şîmalî xinse
řeşwan70geřokele cinûbî erziřome.
bazîklî70geřokele şîmalî melazgerde.
gerdî? řenge qołêkî gerdî hewlêr bê.
bîzyanlî700sakînele ẍerbî erřizome.
şêx bizeynî450sakînele nizîk erziřom û dû sê dêyan heye. eẍłebî îḧtimal firqeyekî ’eşîretî şêx bizeynî kerkûke. firqeyekîşî le nizîk turtûyne û emeş le şêx bizeynî kerkûke.
zîlanlî? le elişgerde.
badelî? le elişgerde û şî’eye.
şaderlî?nîwe geřokele elişgerde û şî’eye.
başmanlî? le beynî melazgerd û elişgerdaye.
ḧemîdîkan? le beynî melazgerd û elişgerdaye.
manuranlî? le beynî melazgerd û elişgerdaye.
ḧeyderanlî20000geřoke’eşîretêkî here gewrey kurde. le beynî mûş û wirmêda le hemû cêgeyekda hen.
ademanlî180nîwe geřokele dewrî bayezîde û zar’in û qałî dirust eken.
yezîdî?sakînele şîmalî wane. mîqdarî małî û nawî nezanrawe û małyat bexêw eka.

le mentîqey «qars»da ke le dway şeřî gewre kewte des turkya, be’zê ’eşa’îrî kurd heye, nefsî şarî «qars»yiş beşêkî kurde.