٥٥
تەجهیز و تەکفین و تەدفینا مەمێ مەحروومێ غەمگینە، هەمنەفەس و هەمقەفەس بوونا ب فەوتا زینا نازەنین و غەمڕەڤینە
از کتاب:
مەم و زین
اثر:
احمد خانی (1650-1707)
5 دقیقه
1080 مشاهده
القصهعربی شەهیدێ عشقێ جەللاد
مەقتوولێ ستەم قەتیلێ بێ داد
ئەو کوشتەئێ جورم و بێ گوناهی
تەشبیهی بەراتێ پادشاهی
مەنشوور کرن ب نوورێ پاکی
مەستوور د نێڤ قوبوورێ خاکی
ئەو دوڕ ب خەزینەئێ سپارن
ئەو مار ل بەر پیان ڤەشارن
دایناندنە بەر سەری عەلامەت
یەعنی ئەڤە سەروەرێ قیامەت
سەرخەیلێ قەبیلێ پاکێ بازان
سەردارێ جەمیعی سەرفەرازان
زین هات و ب قامەتا سەنەوبەر
بوو سەروێ ل سەر وی سایە گوستەر
بێ پەردە مسالێ نەی دنالی
هێستر دوەرین علی التوالیعربی
عەینی تە دگۆ د فەسلێ نیسان
دەریا ڕ ژیا ژ عەوری دیسان
باران کو ل توربەئێ دباری
هەر دانە دبوونە دەهـ مراری
هەردەم کو دکر ژ دەردێ دل ئاهـ
وان مەئتەمیان نعوذ باللهعربی
ڤێڕا ب نەوا دگرتن ئاهەنگ
هەر نەهـ فەلەکان ب سەر دکر دەنگ
جوندی و سوپاهی و ئەمیران
دەروێش و رەعییەت و فەقیران
دلدار و شەپال و نازەنینان
حووری و پەری و غەم ڕەڤینان
ڤێکڕا دکرن هەوار و هەر کەس
ئەفغان دگهانە چەرخێ ئەتلەس
زینێ کو نەما قوام و قووەت
نالی بریان و کەت ژ قودرەت
ڕوونشت ل بەر سەرێ مەمێ ژار
مەم کر ب تەکەللومێ خەبەردار
کای مالکێ مولکێ جسم و جانی
ئەز باغچە و تو باغبانی
باغێ تە گهاندی بێ خودانە
بێ ڕوویێ تە ئەو ژ بۆ چڕانە
ئەڤ خال و خەت و عوزار و گولزار
ئەڤ حوسن و جەمال و باغێ روخسار
بادامێ سیاهـ و چەشمێ شەهلا
نار وبهـ و سیبێ شاخێ بالا
خوەش ڕەنگ و ب لەززەت و ب تامن
بێ شوبهە ل غەیری تە حەرامن
نەخلا بەدەنا خوە ڕاوەشینم
ڤی مێوەئی جوملە داوەشینم
ڤان سونبول و لالەئێ د غەررا
رەیحان و بنەفشەئێ موتەررا
یەعنی کو عوزار و زولف و خالان
یا قەنج ئەوە ئەز بدم ب تالان
مانەندی گولان لباسی کەرکەم
ئاخ و خوەلیێ ب سەر خوە وەرکەم
زولفان هەمی تا ب تا بکێشم
حەققێ منە جا ب جا ب ئێشم
ئەڤ باغ و بوهار و بەرک و ئەسمار
ئەنوار و شوکووفە جەمعێ ئەزهار
نەزرا نەزەرا تە بوون ب جارەک
وەقفا بەسەرا تە بوون موبارەک
تالان بکم ئەز ئەوان تەمامی
دا بەهرە نەخۆن ژ وان چو عامی
لێکن خوە ب خوە دکم تەسەوور
بەلکی تو ل من ببی تەغەییور
ئەڤ جەزعە نەبت ل با تە مەقبوول
ترسم کو تو من بگێڕی مەسئوول
تەرکیبێ وجوودێ جسم و جانن
مولکێ د تەنە نە بێ خودانن
نوقسان ببتن ژ حوسنێ موویەک
بەلکی کو بکی ل من تو سوویەک
گاڤا کو ل من بکی عتابێ
زانم کو نەشێم بدم جەوابێ
نێزیکە ببم وەکی تە مەدهووش
ها وەقتە د گەل تە بم هەم ئاغووش
لائق ئەوە تەی بکم بساتێ
پاکیزە ببم ژ ئختلاتێ
یا قەنج ئەوە هەر ب ڤێ جەمالێ
ئازوردە نەکم قە زولف و خالێ
تەسلیم بکم ئەمانەتێ حەق
تەفویزی تە بم ب خەمل و رەونەق
ئەڤ ڕەنگە ئەدا کرن حەقائق
بزداندن ل عالەمێ عەلائق
هەمبێز د مەرقەدی وەرانی
بێزار نەما بەدەن ژ جانی
دەستێ خوە ب دل ژ جانی شوشتن
گۆیا کو شەمال بوو ڤەکوشتن
رووحا خوە شهاندە پێش باری
جسمێ خوە سپارە وی مەزاری
وان مەئتەمیێ د دل بریندار
تەکرار ژ نووڤە کرنە هاوار
ئەفغان ژ جانێ حازرینان
فەریاد نهاد نازرینان
سێ ڕۆ ژ و شەڤان ژ فەرشێ غەبرا
پەیوەستە دچوونە عەرشێ ئەعلا
حەتتا وەکوو زین ب رەسم و ئایین
تەجهیز کرن وەکی دزانین
لەحدا کو مەمێ مەلەک نەزەر تێ
یەعنی سەدەفا کو ئەو گوهەر تێ
ئەو چەند ل سەر گرین ب زاری
بارانێ سرشکێ لێ دباری
ئەو چەند ل سەر بووین گوهەربار
سەر لێ ڤەکرن ژ نووڤە تەکرار
ئەو هەردو گوهەر د دورجەکێ دا
ئەو شەمس و قەمەر د بورجەکێ دا
بێ واستەوان کرن موقارن
بێ فاسلە ئەو ب هەڤ سپارن
حاسل ڤەکرن ژ نووڤە سندووق
میر گۆتە مەمێ: ژ بۆ تە مەعشووق
سێ جار ژ قالبی سەدا هات
ئاواز ب لەفزێ «مەرحەبا» هات!
هەمیان کو بهیست سررێ تەحقیق
بالجملهعربی کرن ب عشقێ تەسدیق
تەحسین و سەد ئافەرین ژ وان ڕا
قەت مەیلێ دنێ نەبوو ژ وان ڕا
ئالوودە نەبوون ب خاک و خاشاک
ئەڤ بوو ئەسەرا مەحەببەتا پاک
پاکیزە و پاکباز ئەو چوون
دووشیزە و سەرفراز ئەو چوون
لەب تەشنە و بەر ژ هەڤ نەخواری
حەسرەت زەدە چوونە پێش باری
خوەش عەیش کرن ب عشقێ واللهعربی
خوەش پێکڤە مرن تبارک اللهعربی
هەرچی ب جوانی شوبهی زینێ
تەبدیل بکەت ب عشقێ ژینێ
یا مسلی مەم ێ ب عشقێ سەر دەت
عەیش و خوەشیێ ل ڕێ بدەر دەت
ئەلبەتتە مورادێ دێ هلینت
هەرچی کو ئرادە دێ ببینت
یا رەب ب کەلالێ عشقێ سادق
یا رەب ب کەمالێ سدقێ عاشق
یا رەب ب شرینییا جەمالێ
یا رەب ب ئەڤینییا جەلالێ
یا رەببی ب دەردێ هەجرێ جانگاهـ
یا رەببی ب زەوقێ وەسلێ دلخواهـ
یا رەب ب حەلاوەتا حەبیبان
یا رەب ب عەداوەتا رەقیبان
یا رەببی ب نازێ نازەنینان
یا رەب ب نیازێ غەم گوزینان
یا رەببی ب ئاڤێ چاڤێ بولبول
یا رەب ب خوناڤێ ناڤێ سۆرگول
یا رەببی ب ئەشکێ ئالێ مەجنوون
یا رەببی ب ڕوویێ لەیلێ گولگوون
یا رەب ب مەمێ ووێ ئەڤینێ
یا رەب ب تەحەسسورا ل زینێ
وەقتێ کو جودا دکی ژ جانی
بێ بەهرە نەکی ژ عشقێ خانی
یەعنی ژ و لایەتا موحەممەد
مەحرووم نەکی تو یا رەب ئەحمەد
چاوا ژ نوببوەتێ ب قالە
مەتلەب ژ و لایەتێ وی حالە
دائم ئەوی گوفتوگۆ وەلایە
لێکن ئەوی جوست و جوو بەلایە
قەولێ د وی سەر ب سەر گوزافن
فعلێ د وی جملًعربی خلافن
زاهر ژ وە ڕا سەلیسە گوفتار
باتن ب وە ڕا خەبیسەکردار
مانەندی مەمێ ئەوی مەرنجان
تەشبیهی بەکر ببەخشە قەنجان