٣٩
تەقازایێ داعیەئێ دیدارێ دلدار و مولاقاتە بۆ مەمێ ژار ژ جەنابێ «واهب المرام» و «قاضي الحاجات»
از کتاب:
مەم و زین
اثر:
احمد خانی (1650-1707)
5 دقیقه
1166 مشاهده
هەر چی ببتن ژ خەیر ئەگەر شەر
بێ داعیە نابتن مویەسسەر
گەر وەسلە وەگەر قوماشێ دیدار
بێ داعیە نابتن چو بازار
ئەو داعیە جوملە رەمز و حالن
بەلکی ژ جەنابێ ذوالجلالعربین
قەلبێ تە دبێژتن کو ڕابە
ئەڤ ساعەتە عەینێ فەتحێ بابە
ئەو کووهێ وەقار و بەحرێ مەوزوون
عشقێ کربوو خەفیف و مەجنوون
یەعنی کو مەمێ مەریزێ بەدحال
زەعفێ کربوو زیادە پامال
ڕۆ ژا کو ژ شەهری خەل بدەرکەت
سەودایێ خەیالێ زین ب سەرکەت
بیمارێ ب دەردێ عشقێ سەکران
بێ نەزجێ مەرەز گهشتە بوحران
بوو قەلقەلەیەک د قەلبێ غەمگین
ئەسلا نەدبوو د خانی تەسکین
ناچار ژ خانی ئەو بدەرکەت
ئەو داعیە خزر بوو ب بەرکەت
ئەو خزر چ بوو؟ تەشەووقا دل
ئەو شەوق چ بوو؟ تەعەششوقا دل
قەلبێ وی د گەل وی بوویە باغی
کێشان و کەشان گهاندە باغی
زینا کو شەڤێ د ڕەش د تاری
هەردەم ب فغان و ئاهـ و زاری
دائم ژ خودێ دکر تەمەننا
مەم ڕابت و بێتە نک ب تەنها
ناگەهـ فکری کو مەم ژ دەرهات
بیمارێ مەسیح دی ب سەرهات
زینێ ژ ئەڤین و شادمانی
في الحالعربی نەما چو زندەگانی
بێ هش کەتە سەر چیمەن وەکی گول
سەد پارە جەگەر ژ عشقێ بولبول
مەم هات و تەفەرروجا گولان کر
سەیرەک ل رحان و سونبولان کر
گۆ: ئەی گول ئەگەر تو نازەنینی
کەنگی تو ژ ڕەنگێ ڕوویێ زینی
ئەی سونبول ئەگەر هەیی تو خوەش بوو
رەیحان ژ تە بوویینە سیەهـ ڕوو
هوون نە ژ مسالێ زولفێ یارن
هوون هەردو فوزوول و هەرزەکارن
ئەی بولبول ئەگەر تو ئەهلێ حالی
پەروانەئێ شەمعێ وەردێ ئالی
زینا مە ژ سۆرگولا تە گەش کر
بەختێ مە ژ تالعێ تە ڕەش کر
بولبول ئەزم ئەی نکوو سەرەنجام
بیهوودە چڕا دکی خوە بەدنام
گول یەک نە تەنێ کو سەد هەزاران
گولشەن ددتن د نەوبەهاران
مەعشووقە کو مسلی وان گەلەک بن
هەر چەند کو حووری و مەلەک بن
ئەو نابنە مووجبێ چو دەردان
لەورا کو هەبن ل جوملە عەردان
یەک بیت و نەبت مسال و هەمتا
مەستوورە ژ ڕەنگێ زین و عەنقا
عاشق ب چ دێ بکەت مدارە
بێ سەبر و مرن ئەوی چ چارە
ئەڤ ڕەنگە دگۆ ژ حالێ غافل
ناگەهـ فکری کو پێش موقابل
زینا کو دو سەد پەری پەرستار
حوورا کو مەمۆ ژ بۆ گرفتار
وێ سەبزە سفەت ل سەر زەمینێ
بێ هش کری داروێ ئەڤینێ
زینا کو شەبیهی دوررێ مەکنوون
في الحالعربی کو دی مەمێ جەگەرخوون
بێ هش کەتە بەر پیان وبێ گاڤ
سەروێ کو گەهشتە بەر پیان ئاڤ
غونچە ژ خەوا سەحەر ڤە بشکوفت
وێ بوویی ب بولبولێ خوە ڕا جوفت
گۆ: ئەڤ خەوە یانە خود خەیالە
ئەڤ خەونە سەحیحە یا بەتالە؟
حاسل کو ژ پاشی سەد خەیالان
خاسییەتێ بوویی زولف و خالان
زینێ کو گهاندە بەر مەشامێ
سەیدێ مری زەندە کر ب دامێ
ڕابوو کو ل پێشە دەستێ زینێ
فکری کو دو دەست د دەستێ زینێ
مان هەردو گەلەک ل پێشی یێک لال
نە نوتق و خەبەر نە قیل و نە قال
ئەووەل دکرن ب دەست ئشارەت
پاشی کو ڤەبوو ل وان عبارەت
ئەو چەند کەلام ب یەک ڤە گۆتن
ئەو چەند ژ پێشی یەک ڤە سۆتن
ئەو چەند شەکەر ب یەک ڤە ڕێتن
ئەو چەند لەبێ د یەک دمێتن
ئەو چەند قەدەح ب یەک ڤە خوارن
ئەو چەند قەزا ژ نوو بژارن
چەشم و لەب و سینە گەردەن و دووش
روخسار و زقەن بەر و بناگووش
یێک یێکە ب دل ژ یەک د خوەستن
هن بووسە ددان وهن دگەستن
ئەو تەشنەلەبێد ژ وەسلێ یەک تێهن
گەردەن دکرن ل یێک دو بێهن
زینا کو ب روخ مسالێ شەمعان
پوڕ شەوق و زیاء و نوور و لەمعان
پەروانە سفەت مەمێ ب زاهر
جسمێ خوە و جان ددانە ئاگر
گەهـ گەش دبوو ئاگرێ ئەڤینێ
پەروانە دما ژ بوویی زینێ
هەردو د وی حالی دا عەیانی
بێ پەردە سەرا وبێ نەوانی
وان دیت د باغی دا سەرایەک
ئایینەئێ جەم جەهان نومایەک
ڕابوون و مەشینە شەهنشینان
ڕوونشتن و هەرد و نازەنینان
هجران دکرن ژ سەر شکایەت
وجدان دکرن ژ نوو روایەت
دەم ئەبر سفەت حەزین و گریان
گەهـ غونچە مەسەل لەتیف و خەندان
هەردەم دکرن قەزا و سوننەت
فەرزا وەکوو بووسەنە چ مننەت!
هەر چەند کو رەفع بوون تەکەللوف
لێکن ئەڤشاند بوون تەسەرروف
ئەو گەر چ هەبوون ژ هەڤ ب هیڤی
ئەمما نەدچوون قەوی نشیڤی!
حوببا د دلان ژ حەددی دەربوو
سەرحەددێ زەرافەتان کەمەر بوو
عشقا کو ژ سەرحەدی کەمالە
ئاڤا کو ژ مەنبەعێ زەلالە
ئەلبەتتە خوە دێ بکەت حەراسەت
ناکەت چو قەبوولیا نەجاسەت
جوانی و بوهار و باغ و مەحبووب
ئایا د دنێ چ مایە مەتلووب؟
خاسما هەبتن ئەڤینی غالب
لەب تەشنەئێ عشقێ هەردو جانب
ئێدی چ ببێژم؟ ئەز نزانم
بیلمز کە نە سویلیە زبانمترکی