باپیر و باوکی موئەسیسەکەی کێن و لە کوێوە هاتوون؟
ئەم دەوڵەتە هەرە گەورەی ئەو حکوومەتانەیە کە کورد دایمەزراندووە. لە بەر ئەمە، زۆر پێویستە کە باش لە ئەسڵ و فەسڵی تێ بگەین.
ئینسقلۆپەدیای ئیسلام ئەڵێ باپیری سەلاحەددین موئەسیسی ئەم دەوڵەتە، «شادی = شاذی» کوڕی مەروانە، کە لە کوردانی خێڵی ڕەوادی (ڕاواندا)ی «دوین» بوو. ئەم خێڵە بەشێکی عێلە گەورەکەی ئەزبەنی (هەزبەنی) بوو. مەنسووبیەتی شادی بە شاری دوین نوقتەیەکی زۆر موهیمە، چونکە ئەیزانین کە حکوومەتی شەدادیی کورد لە دویندا دامەزرا و هەڵبەت لە زەمانی شادیدا هێشتا شۆرەت و باسی ئەو حکوومەتە لە فیکر نەچووبۆوە.
بەعزێ لە موئەریخینی عەرەب، ئەسڵ و نەسەبێکی دوور و درێژیان بۆ شادی هەڵبەستووە. مەسەلەن وەکوو ئیبنی خەلدوون کە نەسەبەکەی ئەباتەوە سەر «عوف ئەلحەمیر ئەلدوسی»؛ بەڵام ئەمانە هیچیان جێگەی باوەڕ نییە و ڕاستییەکەی ئەوەیە کە تاریخ، باپیری شادی ناناسێ.
کوڕانی شادی، «ئەیووب، شێرکۆه» لە گوندی ئەجدانکان (ئەجدنکان) هاتۆتە دنیاوە. ساحێبی «النوادر السلطانیة» کە قازی ئیبنی شەددادە و موساحیبی سوڵتان سەلاحەددین بوو، ئەڵێ: نەجمەددین ئەیووب خەڵکی «دوین»ە و والیی تکریت بوو (ل ٤). ساحێبی «کتاب التأریخ» کە تاجەددین شەهەنشای ئەیووبییە، ئەڵێ شادی خەڵکی دوینە.
بە ڕیوایەتێکی تر نەجمەددین ئەیووب لە شێختان هاتۆتە دنیاوە و لە مووسڵدا گەورە بووە و خزمەتی سوڵتان محەمەدی مەلەکشاهی کردووە و لە تەڕەف ئەوەوە کراوە بە موحافزی تکریت (الحروب الصلیبیة، ل ١١٢).
خولاسە وەکوو ئینسقلۆپەدیا ئەڵێ، شادی لەگەڵ بەهرۆزی ڕۆمی، دۆستایەتی هەبوو. ئەم بەهرۆزە مامۆستای کوڕی سەلجووقییەکان بوو. لە پڕێکدا بەهرۆز دوینی بەجێ هێشت و چووە بەغدا و بە هێز و مەعریفەتی خۆی، زۆر پێش کەوت و لە تەڕەف سوڵتان مەسعوودی کوڕی مەلەکشاهەوە کرا بە موحافزی بەغدا. لە دوای ئەمە خەبەری بۆ شادی نارد و بانگی کردە لای خۆی.