ڕەگەزدۆزیی هاوتۆم

جۆرێکی تر لە بابەتی ڕەگەزدۆزی ناتەواو، ڕەگەزدۆزی «هاوتۆم» ناو ئەبرێ. ئەم جۆرەیان لە بەلاغەی عەرەبیدا بە «مضارع» ناوی ئەبەن، گوایە لەیەک ئەچن، من بۆ ئەم چەمکە «هاوتۆم»م بەلاوە فراوانترە.

ئەمەش ئەوەیە کە لە ترۆمدا جیایی لە نێوانی دوو وشەکەدا هەبێ، بەڵام بە مەرجێ کە لەیەک پیت زیاتر نەبێ. وە ئەو دوو پیتەش لە شوێنی دەرچوونەکانیانا نزیکیان پێکەوە هەبێ.

ئەمەش ئەبێ بە سێ بەشەوە؛ بەشێکی ئەوەیە کە ئەو دوو پیتە لەسەرەتای وشەوە بن. وێنەی ئەمە وەکوو «زێوەر» ئەڵێ:

دوو پیتی «ت» و «ش» بە هەر جۆر بێ شوێنەکانیان پێکەوە نزیکە. ئەگەر بە حیسابی کوردی - ش بێ هەردووکیان لە پیتە بێدەنگەکانن.

ئەم هۆنراوە وەکوو ئەمەی تێدایە وێنەیەکیشە بۆ «پێچە و پەخشە»ی ڕێک.

وە یا ئەو دوو پیتە کەوتبنە ناوەڕاستی وشەوە. وێنەی ئەمەش وەکوو «مڵکە جوانڕۆیی» ئەڵێ:

دوو پیتی «س» و «ش» لە ناوەڕاستی وشەدا لە جێگای یەک دانراون و شوێنەکانیشیان پێکەوە نزیکە.

وە یا ئەو دوو پیتی هاوتۆمە بکەونە ئاخری وشەوە، وێنەی ئەمەش وەکوو «وافی» ئەڵێ:

ڕەگەزدۆزی مەبەستەکە لە نێوانی «باب» و «بام» دایە، کە دوو پیتەی «ب» و «م» لە ئاخری وشەکەدان و جێگای دەرچوونەکەیان پێکەوە نزیکە، چونکە هەردوو بە «لێو» ئەوترێن. ئەم دووەی لەگەڵ یەکا گۆڕیوەتەوە.