قانع و لێفەکەی
لە کتێبی:
شاخی هەورامان
بەرهەمی:
قانع (1898-1965)
3 خولەک
1686 بینین
لێفە کۆنەی داڕزیو
پرتووکاوی خوا بڕیو
نە ساردیت و نە گەرمی
نە بەرگە دەف، نەچەرمی
مار نیت، وەک مار ئەگەزی
تیژی بە چەشنی دەرزی
بۆنت وەک سەگی تۆپیو
ئەڕوا ئەم دیو بۆ ئەو دیو
نە بەرت هەس، نەپشتت
باوکیشم هەر تۆ کوشتت
لۆکە کۆنی، هێندە کۆنی
کەس نازانێ چلۆنی
نە سووریت و نە شینی
خاوەن درز و برینی
نە سەوزیت و نە بۆری
نازانم تۆ چ جۆری؟
وەکوو مەشکاڵە ڕەقی
خاوەن کون و شەبەقی
کاتێ ئەتکێشمە سەرۆ
پشتێنەم وا بە دەرۆ
کاتێ ئەتدەم بە پێما
لاشەم بێ لێفە جێما
ڕۆنم نییە بۆ دەوری
ئاخر تۆ بە چی چەوری؟
خۆزگەم بەو ڕۆژەی زستان
ڕێ گوم ئەکەم لە کوێستان
لە ناو بەفر وسەهوڵا
لەپۆیەی شاخی چۆڵا
چونکو لە تۆوە دوورم
لەویا شاد و مەسروورم
ناڵێم بۆچی دڕاوی؟
ئەزانم کە فەوتاوی
بەڵام ڕاستم پێ بێژە
بە وردی بۆم هەڵڕێژە
کێ تۆی دڕی یەکەم جار
وا تۆی هاوردە ڕووی کار؟
وڵامی لێفە
قانعناسناوی ئەدەبی لە من دڕاوتر
لە من زیاتر فەوتاوتر
کاتێ ئادەم دەر کرا
لە بەهەشت بەشی برا
منیان دایە بە خەڵات
منی هێنا ڕووی بیسات
لە لای ئادەم هەزار ساڵ
مامەوە بە هەر ئەحواڵ
بە میرات کەوتمە لای شیس
لە شیسەوە بۆ ئیدریس
دەس بە دەس پێغەمبەران
تا کەوتە دەس سولێمان
ئەوسا کەوتە لای شاهان
حوکم دارانی جیهان
لە جەمشیدو کەیقوباد
حامووڕابی تا شەداد
ئەسکەندەر و فەیلەقووس
چار قەیاسەرەی ڕووس
بۆیە وەها فەوتاوم
یەکجاری من نەماوم
ئیستە چاکە، هاوینە
گەرما تەواو بە تینە
ڕاوەستە تاکوو زستان
بەفر ئەڕژێتە کوێستان
قوڕ بە سەرت بۆ بیرت
چلۆن ئەکەی تەگبیرت
ئەگەر بە هیوای منی
جێگەی ئۆخەی دوژمنی
وەک کڵاشی سۆفی لەڕ
کاتێ تیرەی دێتە دەر
لووتی ئەدا لە پاژنەی
بە کار نایەت لای ئەبەی
تۆیش لە سەرما تەوێڵت
گیری ئەژنۆی چەوێڵت
خۆت کووڕ نەکەی وەک ژیژوو
ژیژووی لە سەرما مردوو
ئەوسا ماڵت وێرانە
ئەوسا دەردت گرانە
ئەوسا ئەزانی کە من
خرابترم لە دوژمن
ئەگەر هیوات بە من بێ
هەر دوو دەستت بە گون بێ
ئەگەر حەز ناکەی بمری
بەڵکوو کەڵکێکیش بگری
بڕۆ بۆ لای پارەدار
یا ماڵ ئاغا، یا توجار
ببە بە کارەکەریان
یاخۆ، بە بارەبەریان
داری ئاغا بگرە دەس
بکوژە و گوێ مەیە بە کەس
شەق لە مسکینی هەژار
هەتا ئەیبەی بۆ بێگار
بە سەر ئاغا سوێن خواردن
دیاری بۆ خانم بردن
بەڵکوو بیکەن بەسەر کار
خەرمان هەڵگرێ بۆ هەژار
لە دە، پێنجی تاپۆ بێ
ماوە نیوەی بۆ تۆ بێ
ئەوسا بچۆ بۆ دیوەخان
بەهار بێ یاخۆ زستان
لێفەی جوانی ڕەنگاوی
یا سەوز یا سوور یا ئاوی
لەسەر دۆشەکەی نەرما
لە دیوەخانی گەرما
بۆ خۆت بنوو بە بێ خەم
من هەروامە، کەوا هەم