ڕۆژی ئازادی
لە کتێبی:
دیوانی عوسمان عوزێری
بەرهەمی:
عوسمان عوزێری (1936-1966)
3 خولەک
641 بینین
بەرزترین مێژووی ئازادیی وڵات
ئەمڕۆیە کەوا سەربەستیی پێک هات
دەستمان کەوت ڕەنج و ئامانجی خەبات
پیس و ناپاکان نەگەیشتنە ئاوات
گشت بڵێن بژی گەل، سوپای نازدار
وا ڕزگارمان بوو لە دەست ئیستیعمار
کوردینە شاد بن لابەرن پەستی
لاچوو لە سەرمان دیلی و ژێردەستی
ئەمڕۆیە ڕۆژی ماف و سەربەستی
ڕزگار بووین لە کۆت، زنجیر، ژێردەستی
ئێستا ئەتوانین بڵێین وڵاتمان
وا بۆی هاتە بەر داری خەباتمان
ئەوانەی کەوا نۆکەری خەڵک بوو
بۆ نیشتمانمان بێ سوود و کەڵک بوون
بە شەق دەرکران بۆ جەهەننم چوون
لێیان تاریک بوو خۆر و ڕۆژی ڕوون
کوژران سەربڕان، هەموو بەیەکجار
لەتوپەت کران بە چەقۆ، بە دار
ئەوانەی ماف و گەل و نیشتمان
بەدەستیانەوە دایم ئەیناڵان
ئێمەیان فرۆشت بۆ بێگانەکان
مژدە بێ کوردە ئەوا سەربڕان
هەر وای بەسەر دێ ئەوەی ناپاک بێ
ئەنجامی ئەبێ وەکوو زوحاککەس بێ
چەنمان دی زوڵم و زۆرداری و ئازار؟!
چەندەمان کوژران لە زیندانی تار؟!
چەندەمان مردن بە فەلاقە و دار؟!
ئەوەی وای ئەکرد، وابوو نگوو ستار؟!
هەرکەس زۆردار بێ لە سەر هۆزەکەی
قەت لە ژیانیا نابینێ ئۆخەی
چەن چاومان پۆشی لە حوکمی بێفەڕ
قەیناکامان کرد گەر بوویشن زەرەر
کەچی بەو جۆرەش نەمانبردە دەر
زیاتر ئەبوو زوڵم و دەردیسەر
ئینجا گەل مەجبوور چاوی هەڵبڕی
ئەو زۆردارانەی یەک یەک سەربڕی
ئەو هەوڵەی کە دای بەوێنەی پڵنگ
جەرگی زۆرداری دەرهێنا بە چنگ
تاڵتاڵی کردن وەکوو پەلکی شنگ
دایکوتا ڕەگی دادپەروەر وەک سنگ
هەموو ڕزگار بووین لە دەستی زیللەت
زیندوو بووەوە نیشتمان، میللەت
دەریخست کە گەل لە ئاگر پتر
لە پۆڵا و ئاسن، لە تۆپ بەتینتر
بەڵکوو زیاتریش هێزێکە نەمر
بەتینتری کە لە گڕی ئاگر
بە خوێن ئەنووسێ مێژووی سەرکەوتن
ئەکوژێ ئەوانەی لەگەڵیا چەوتن
هەروەکوو نووری یان عەبدولشەیتان
کەلاکیان وەک سەگ گەل ڕایئەکێشان
لەگەڵ جەمالی بەبێ ڕەنجی شان
نەوت و مەعدەن و سروودی نیشتمان
هەر لەبەر پایە و تەخت و ناوداری
ئەیاندایە دەست ئینگلیز هاوکاری
ئەو هەموو زێڕ و ئاڵتون و زیوە
کە ڕۆژاوای هیچ کات نەیدیوە
بۆیان ئەبردن هەر بە دزییەوە
چونکە هیچ ڕەنجیان پێوە نەدیوە
نەیانئەزانی ئەو مەعدەنانە
هانا و جەرگی باو و باپیرمانە
یان لەبەر ئەوە کەوا کوردستان
قەد ئازاد نەبێ هیچ نەدا وچان
سوێند خواریان ئەکرد لە قوڕنەی جیهان
وەکوو ئێرانشوێن و تورک و پاکستانشوێن
لەژێر سەرکردەی ئەنگاو ئیستعمار
پێچەوانەی گەل ئەیانسووڕاند کار
بەڵام ئامانجی پیسیان نەچووە سەر
برای عەرب و کوردی بە جەوهەر
پشتی یەکیان گرت کردنیانە دەر
خۆیان ئازاد کرد، وەکوو شێری نەڕ
ئەوانیش وەک سەگ بە بەرد و پلار
عیبرەت و نەعلەت کران لە ناو شار
ئەوەیە دوای زۆرداری بەدخوو
وەک ئەم سەگانە ڕۆژیان دێتە ڕوو
کە نەما زوڵمیان وەک ڕۆژی پێشوو
دەوری زۆرداری تازە بەسەر چوو
ئەمڕۆ کە ڕۆژی مافە و ئازادی
با گشت دەست بگرین بە خۆشی و شادی