ئاهووان پەی دین دیدەت حەسرەتمەند
لە کتێبی:
دیوانی جەفایی
بەرهەمی:
جەفایی (1835-1890)
3 خولەک
611 بینین
ئاهووان پەی دین دیدەت حەسرەتمەند
دڵان وە کەمەند توڕڕەی تۆ نە بەند
ڕەواج دەر وە عیلم دین دڵبەری
عینوان دیوان جای جیلوە گەری
بێ تەرز و نەزیر نە فیرقەی پەری
سای گەردەن بڵند جە گرد گەرد بەری
دیسان سەنگ سەخت سەردی مەیلەکەت
شیشەی شادی دڵ مۆبەت کەیلەکەت
ورد ورد کەرد نەسیم سا ئیستیغناییت
گەردش بەرد ئەو هەرد بێ ئاشناییت
جفت کەرد پەی چێش ئەی بێ وەفائیت
غافڵ کەردەی عەهد چەنی جەفاییناسناوی ئەدەبیت؟!
گۆش مەرحەمەت مەیل لەیل ئاسات
لاونای دڵان عالەم شناسات
کۆن ئەوسا پەرسات نە ڕەویەی وەفا
ئەحواڵ دڵەی شێخ پڕ جەفا
ڕوو مەدا پەرێم هەر سات سەد سەفا
مەنۆشا دەروون من بادەی شیفا
منمانای پەنەم نە هەر سوبح و شام
گۆنای گوڵڕەنگ جەمینت چوون جام
شنەفتم ڕازان شیرین تەرز تۆ
بینیم مەس وە بۆی گێسووی موشک تۆ
ئاد بی موقەووی قووەت جەسەد
قووت ڕاحەتی ڕۆحم جە حەد ڕەد
ئێد بی سەبەب پەی نمای باڵای دڵ
موستەغنیم مەکەرد جە بۆی پڕەی گوڵ
مشانای جە دڵ تیر تیز ناز
مامام نە دەروون سۆز بێ ئەنداز
ئیستە نە ئەو مەیل، نە ئەو لاونای دڵ
نە پەرسای حاڵەت، نە منمانای گوڵ
نە ئەو ڕاز، نە ناز، نە ئامای ئەو بۆ
سەرداوە پەرێم دەردان گرد جە نۆ
خولاسە هەوای سەردی مەیل لەیل
نەو گوڵ موراد دڵ جە دەردان کەیل
ڕێزان وە تۆی خاک ئای بەدبەختە وێم!
بوڵبوڵ بێ گوڵ، ناڵە سەختە وێم!
ئای دڵ جە کاڵای شادی لوختە وێم!
پەی مەزرەعەی دەرد ئەرز سەختە وێم!
ئای پەی بەڵای دۆس فەرد وەختە وێم
جەستەی چوون سوفتەی خەس درەختە وێم
دیدەم کێ چون من دڵ تەسلیمت کەرد؟
کێ چون من جەفای هەزار ڕەنگت وەرد؟
کێ چون من چەنی ئەی گرد ئێش و دەرد
چەنی عەشق تۆ گیان وە گڵ سپەرد؟
کێ چون من پەرێت تەوەللای خوێشان؟
کێ چون من وە تیر تۆ جەرگش ئێشان؟
کێ چون من پەرێت بی وە ڕسوای ناس؟
کێ «موات ئاهـ ئاس هەر سات مەکەرد تاس»؟!
تۆ پاسە بێ باک من وەی ڕەنگ هیلاک
وادەمان دیوان فەرد تەنیای تاک
ئەم پارچە شیعری «شەهید»ە لەسەر زمانی «شاهیدی» وەڵامی «جەفایی» ئەداتەوە
پەروانەی شەیدای شەمع پێشانیم
قامەت خەم وە خەم ئەبرۆی کەمانیم
سەودایی سەواد نوختەی خاڵەکەم
هەراسان لێو لەعل ئاڵەکەم
دڵ نە بەند تای گێسووی موشک بۆم
عاشق وە شێوەی قەمەر بێز ڕۆم
نامەی دەروون سۆز جەفا و دەرد ئامێز
یاوا وە خدمەت ئاهووی زوڵف دێز
هامفەردەکەی وێت «شەهید» دەردان
واناوە پەرێم سەراسەر فەردان
حاڵی بیم یەک یەک فەرموودەی خاست
شۆر عەشق دڵ پڕ سۆز ڕاست
ئەوەڵ کە خالیق مەوجوود و مەعبوود
ئاوەرد نە عەدەم شێوەم ئەو وجوود
وجوود دەردان چەنی وجوودت
هەم گەردەن تا وەخت فەوت و نەبوودت
هەنێ خەتایێ مگیر جە شێوەم
ئەر تۆ لێوەنی مەجنوونی لێوەم
وبعدعەرەبی بەو زات ئەی شێوە کەردەن
ئارامش جە دڵ پەشێوت بەردەن
تا عەکسی شێوەم نە تۆی جامی دڵ
بێ گەرد و زەڵاڵ تۆ دارۆ مەنزڵ
وە بێ مەیلی من مگیرۆ گەردێ
میاوۆش سزای بەدعەهدی دەردێ
وەفا چەنی من وێنەی تۆ و جەفان
جەفای تۆم جەفان، سەفای تۆم سەفان
هەرکا ئەو لوا مەر ئەوسا ئێد شۆ
دۆعای تۆ پەی من، وەفای من پەی تۆ